Hai trang viết tay 'Nguồn gốc các loài' của Charles Darwin

Theo Tech Explorist, một bộ sưu tập quý hiếm gồm các bản thảo viết tay của nhà tự nhiên học Charles Darwin vừa xuất hiện trên mạng. Nó được số hóa kèm hai trang viết tay hiếm hoi từ bản thảo gốc cuốn Nguồn gốc các loài (On the Origin of Species).

Những tài liệu này đã được số hóa trong cơ sở dữ liệu Darwin Online. Đây là nơi chứa những tác phẩm hoàn chỉnh của Darwin.

Website do tiến sĩ John van Wyhe điều hành. Ông là nhà sử học, giảng viên khoa Sinh - Khoa học của Đại học Quốc gia Singapore (NUS) và Tembusu College.

Ảnh chụp bản thảo viết tay của Charles Darwin mới được tìm thấy. Ảnh: Tech Explorist,

Bộ sưu tập "chưa từng thấy"

Nguồn gốc các loài là công trình khoa học đồ sộ và quan trọng về sự tiến hóa của nhân loại. Tuy nhiên, chỉ một phần nhỏ bản thảo viết tay của cuốn sách còn tồn tại và lưu trữ trên thế giới. Những trang mới được thêm vào dự án Darwin Online là hai trong số 9 trang thuộc quyền sở hữu của một cá nhân.

Tiến sĩ van Wyhe cho biết: “Darwin đã viết bản thảo Nguồn gốc các loài đầu tiên bằng tay. Ý nghĩa lịch sử của nó vẫn chưa thể khám phá hết vì cho đến nay, chúng ta chưa tiếp cận trọn vẹn toàn bộ cuốn bản thảo. Gần như tập sách gốc bị thất lạc. Thậm chí, các con của Darwin còn sử dụng nó để làm giấy vẽ. Do đó, hai trang vừa tìm thấy là những tờ bản thảo cực kỳ hiếm. Nó cung cấp cái nhìn sâu sắc chưa từng có về việc tạo ra tác phẩm thay đổi cả thế giới”.

Việc tiếp cận những trang bản thảo quý giá diễn ra vào ngày 24/11, đúng 161 năm sau lần xuất bản đầu tiên của cuốn Nguồn gốc các loài (24/11/1859).

Các tờ bản thảo mới được tìm thấy trước đó gồm trang nháp từ tác phẩm The Descent of Man (Dòng dõi loài người) kèm biên nhận từ nhà xuất bản cho tác phẩm này. Nội dung tờ biên nhận viết: “Tổng số tiền là 630 bảng cho lần xuất bản đầu tiên, gồm 2.500 bản sao tác phẩm của tôi về cuốn The Descent of Man”.

Ngoài ra, tài liệu lưu trữ còn có hai trang bản thảo của cuốn The Expression of the Emotions in Man and Animals. Đây là tác phẩm lớn thứ ba trong lý thuyết tiến hóa của Darwin, sau hai cuốn On the Origin of Species và The Descent of Man.

Theo ông John van Wyhe, những tài liệu quý này sẽ giúp chúng ta mở ra hiểu biết chưa từng có về công trình đồ sộ của Darwin. Một trang tài liệu mới phát hiện chứa vài ghi chú, kiến giải mà Darwin để lại trong quá trình thực hiện công trình nghiên cứu Nguồn gốc các loài.

Ngoài ra, tài liệu mới phát hiện còn có 3 bức thư quan trọng của Darwin. Một lá thứ được viết năm 1859, Darwin gửi giáo sư địa chất cũ của ông tại Cambridge, Adam Sedgwick. Nội dung lá thư đề cập lo lắng của nhà khoa học khi viết cuốn Nguồn gốc các loài. Hai lá thư còn lại Darwin gửi đồng nghiệp là nhà sinh học Thomas Henry Huxley và chuyên gia thực vật học Asa Gray.

Chữ viết tay của Darwin nổi tiếng khó đọc. Vì vậy, các tài liệu đã được phiên âm và có thể đem so sánh với bản thảo gốc. Tiến sĩ van Wyhe cho biết thêm việc chia sẻ các tài liệu quý hiếm trên mạng nhằm giúp nhân loại tiếp cận nhiều hơn, phục vụ phát triển học thuật.

Bản phác thảo Tree of Life của Charles Darwin được nhìn thấy trên một trang của cuốn sổ tay Notebook B. Tư liệu này được lưu trữ trong thư viện Đại học Cambridge cho đến khi nó bị mất tích vào năm 2001. Ảnh: CNN.

Sổ tay chứa phác thảo cây sự sống của Darwin có thể bị mất cắp

Trong khi các nhà khoa học Singapore phát hiện những trang bản thảo mới quý giá thì thư viện Đại học Cambridge, Anh, vừa cho biết hai cuốn sổ từng thuộc về Charles Darwin “có khả năng đã bị mất cắp” trong hơn 20 năm. Những tài liệu này được cho là có trị giá hàng triệu bảng Anh

Theo CNN, đại diện thư viện Đại học Cambridge cho biết các cuốn sổ tay đã bị lấy đi khỏi phòng sách quý. Đây là khu lưu trữ những vật có giá trị. Các cuốn sổ tay có chứa bản phác thảo cây sự sống (Tree of Life) mà Darwin thực hiện 1837.

Hai cuốn sổ tay này và các tư liệu quý khác đều được chụp ảnh lưu trữ vào tháng 9/2000. Tuy nhiên, đến lần kiểm tra định kỳ vào tháng 1/2001, họ phát hiện chiếc hộp nhỏ chứa các cuốn sách đã không được trả lại đúng vị trí.

Darwin phác thảo ý tưởng của mình về cây tiến hóa sau khi đi vòng quanh thế giới trên tàu HMS Beagle. Nhiều thập kỷ sau đó, những ý tưởng phát triển về cây sự sống của ông được in trong cuốn Nguồn gốc các loài.

Thư viện Đại học Cambridge chứa khoảng 10 triệu cuốn sách, bản đồ và các bản thảo. Chính vì thế, trong nhiều năm qua, cán bộ thư viện cho rằng hai cuốn sách quý vẫn nằm đâu đó trong cơ quan này. Tuy nhiên, theo CNN, mới đây, đại diện thư viện tuyên bố có thể nó đã bị đánh cắp.

“Tôi rất đau lòng vì những cuốn sổ ghi chép của Darwin đã bị thất lạc. Nó gồm cả bức vẽ cây sự sống, mang tính biểu tượng của ông. Hiện, chúng tôi chưa thể xác định vị trí của nó”, Jessica Gardner, Giám đốc thư viện Đại học Cambridge, nói.

Bà cũng kêu gọi: “Chúng tôi vô cùng biết ơn nếu bất kỳ nhân viên nào trong quá khứ hoặc hiện tại, người bán sách, nhà nghiên cứu hay độc giả có thông tin về các tài liệu quý giá kia, hãy giúp chúng tôi trao trả chúng về đúng vị trí của nó. Đó là ở trung tâm của di sản văn hóa, khoa học nước Anh”.

Các tài liệu, đồ vật bị mất đã được báo cáo cho cảnh sát Cambridgeshire và ghi vào sổ đăng ký mất tích nghệ thuật quốc gia, dữ liệu Psyche của Interpol cho những tác phẩm bị đánh cắp.

Thiên Nhan