Hạn chế chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất công nghiệp, đô thị, sân golf

Hà Nội cũng sẽ hạn chế đến mức thấp nhất chuyển đổi đất nông nghiệp trồng hai vụ lúa sang phát triển các khu công nghiệp, sân golf, các khu đô thị…

Hà Nội đứng trước nguy cơ suy thoái đa dạng sinh học

Ngày 8/8, Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội tổ chức tọa đàm lấy ý kiến về phương án phát triển ngành và nguyên tắc, cách thức tích hợp vào Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050. Tại tọa đàm, đại diện các đơn vị tư vấn trình bày báo cáo tóm tắt về hiện trạng và biến động sử dụng đất; bảo vệ môi trường; khai thác sử dụng tài nguyên, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học…

Về hiện trạng bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, đơn vị tư vấn cho hay, Thủ đô Hà Nội đang đứng trước nguy cơ tình trạng suy thoái đa dạng sinh học do quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa. Các hệ sinh thái tự nhiên suy giảm cả về chất lượng, số lượng và diện tích. Các cá thể động, thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm suy giảm mạnh, nhiều nguồn gen bị thất thoát. Hệ thống sông hồ, đầm cũng đang chịu rất nhiều áp lực từ những dự án phát triển hạ tầng, gây ra hiện tượng xói lở, cạn kiệt dòng chảy ảnh hưởng đến các loài thủy sinh.

Đối với hiện trạng môi trường và những vấn đề môi trường cấp bách của Hà Nội, đơn vị tư vấn đánh giá, tình trạng ô nhiễm và suy giảm chất lượng không khí, đặc biệt ở các quận nội thành vào thời kỳ có gió mùa Đông Bắc hoạt động. Ô nhiễm và suy giảm chất lượng nước mặt, đặc biệt đối với các sông, hồ nội thành; ô nhiễm nước dưới đất và tình trạng sụt lún đất trên địa bàn Hà Nội; ô nhiễm môi trường đất vùng thâm canh cây tập trung và ở một số bãi chôn lấp chất thải; gia tăng áp lực môi trường do chất thải rắn sinh hoạt…

Từ những tồn tại, hạn chế được phân tích, đơn vị tư vấn đã đề xuất các phương án phát triển từng lĩnh vực thuộc ngành TN&MT. Trong lĩnh vực đất đai đã đưa phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Sử dụng tiết kiệm, hợp lý và hiệu quả quỹ đất, đảm bảo hài hòa giữa các mục đích sử dụng đất gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của TP ở từng thời kỳ.

Tại các quận nội thành quỹ đất hạn chế, mật độ dân số đông; các huyện ngoại thành, nhất là khu vực phía Tây việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất đang diễn ra nhanh chóng. Chỉnh trang các khu dân cư hiện trạng, mở rộng diện tích đất ở thông qua xây dựng các khu dân cư mới quy mô tập trung; Diện tích đất công được bảo vệ để dự trữ cho các mục đích công cộng.

Riêng với quỹ đất dành cho sản xuất nông nghiệp, ưu tiên phát triển các ngành mũi nhọn có khả năng tạo sự tăng trưởng nhanh; bảo đảm ổn định diện tích đất trồng lúa, duy trì và bảo vệ diện tích rừng hiện có, phát triển rừng và sản xuất lâm nghiệp theo quy hoạch được phê duyệt; hạn chế đến mức thấp nhất chuyển đổi đất nông nghiệp trồng hai vụ lúa sang phát triển các khu công nghiệp, sân golf, các khu đô thị…

Đối với phương án bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, chỉ tiêu cụ thể đến 2030, 100% loài đặc hữu, quý, hiếm có giá trị khoa học và kinh tế của Thủ đô được đưa vào bảo tồn hiệu quả tại các khu bảo tồn thiên nhiên, cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học và các vùng đất ngập nước quan trọng. 100% diện tích rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, đất ngập nước quan trọng và các hệ sinh thái đặc trưng trên toàn địa bàn được đưa vào chiến lược khai thác và bảo tồn ở các cấp độ khác nhau.

Về phương án bảo vệ môi trường Thủ đô, đơn vị tư vấn đề xuất mục tiêu đến năm 2030 ngăn chặn xu hướng gia tăng ô nhiễm và suy thoái môi trường; chủ động phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả các nguồn gây ô nhiễm; từng bước phục hồi và cải thiện chất lượng môi trường nước mặt, nước dưới đất, không khí…

Hà Nội đặt mục tiêu từng bước phục hồi và cải thiện chất lượng môi trường nước mặt.

Phải giải quyết được các tồn tại về môi trường

Phát biểu đóng góp ý kiến, TS Hoàng Dương Tùng, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho rằng các giải pháp đặt ra phải tạo điểm nhấn cho môi trường Thủ đô về không khí sạch, nước sạch, không ùn ứ rác thải... Thực hiện được nhiệm vụ này cũng là cụ thể hóa mục tiêu Nghị quyết 15-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng Thủ đô văn minh, văn hiến, hiện đại. “Có giải quyết được những tồn tại về môi trường thì Hà Nội mới thu hút được khách du lịch, mới thực sự trở thành điểm đến, là thành phố đáng sống…”, TS Hoàng Dương Tùng nêu.

Về phương án quy hoạch phát triển các lĩnh vực để tích hợp vào Quy hoạch Thủ đô, TS Hoàng Dương Tùng cho rằng, Hà Nội không giống các Thủ đô khác là có cả thành thị và nông thôn. Chất lượng môi trường vì thế từng khu vực có sự khác nhau. Do đó, Quy hoạch phải đưa ra những phương án cụ thể, và phải bám sát vào chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô. Phải phân tích rõ hơn về hiện trạng với từng quận, huyện, từng lưu vực sông, nhất là Hà Nội có chủ trương xây dựng mô hình TP trong TP, phát triển trục sông Hồng… rất cần phân tích hiện trạng từng khu vực xem còn có sức chịu tải, còn dư địa phát triển không.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hà Minh Hải ghi nhận các đơn vị tư vấn đã có sự chuẩn bị khá kỹ càng; các chuyên gia đóng góp ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, thể hiện trăn trở trước những vấn đề lớn của TP liên quan đến công tác đất đai, tài nguyên thiên nhiên, môi trường... Ông Hải đề nghị lãnh đạo Sở cùng các đơn vị tư vấn tiếp thu ý kiến đóng góp để tiếp tục phối hợp làm việc, bổ sung những vấn đề lớn, trọng yếu lại vừa cụ thể, đặc biệt làm rõ nét mới, sự đột phá và tầm nhìn khát vọng của lĩnh vực, ngành trong lập Quy hoạch Thủ đô.

Trong đó, quan điểm về sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường là sử dụng hợp lý và hiệu quả các nguồn tài nguyên, chú ý đến tài nguyên rừng trên địa bàn Thủ đô; xử lý ô nhiễm môi trường, bảo đảm môi trường tự nhiên xanh, sạch, đẹp; chú trọng không gian mặt nước của hệ thống sông, hồ và khai thác, sử dụng có hiệu quả không gian xanh của Thủ đô, từng bước xây dựng những khu vực đô thị đặc sắc kết hợp cây xanh, mặt nước, văn hóa, lịch sử và có chất lượng cao.

Ngọc Yến