Hạn chế sụt lún đất, hư hỏng đường giao thông do biến đổi khí hậu ở Cà Mau
Diễn đàn khuyến nông nông nghiệp với chủ đề 'Giải pháp sinh kế thích ứng và giảm thiểu rủi ro thiên tai tại cộng đồng' được tổ chức nhằm đồng hành cùng nông dân trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng.
Ngày 29/10, tại Cà Mau, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau tổ chức diễn đàn khuyến nông nông nghiệp, với chủ đề "Giải pháp sinh kế thích ứng và giảm thiểu rủi ro thiên tai tại cộng đồng".
Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia mong muốn, diễn đàn sẽ tìm ra những hướng đi mới, giải pháp khả thi giúp bà con nông dân sống tốt hơn trong điều kiện biến đổi khí hậu.
Giải pháp hạn chế sụt lún đất
Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, diễn đàn là dịp để các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân chia sẻ kinh nghiệm, nhân rộng những mô hình sinh kế hiệu quả, thích ứng điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở tỉnh Cà Mau nói riêng và vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) nói chung.
Mục tiêu của diễn đàn là tìm ra các hướng đi mới, giải pháp khả thi, hỗ trợ nông dân phát triển sinh kế trong vùng đất ngập mặn, vùng bị ảnh hưởng bởi nước biển dâng; tiếp tục phát triển ngành hàng tôm theo hướng "nông nghiệp xanh - thông minh - bền vững".
Trong bối cảnh thiên tai, hạn mặn và biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh đến đời sống và sản xuất nông nghiệp, hệ thống Khuyến nông Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò là người bạn đồng hành tin cậy của nông dân, mang khoa học kỹ thuật đến từng vùng, từng hộ, giúp cộng đồng thích ứng linh hoạt, phát triển bền vững.
Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Lê Quốc Thanh
Chia sẻ tại diễn đàn, ông Lê Hoàng Lân (ngụ ấp Bình Minh 2, xã Trần Văn Thời) cho hay, do ảnh hưởng của thiên tai, địa bàn xã có nhiều tuyến đường giao thông nông thôn hư hỏng, ảnh hưởng quá trình sản xuất, vận chuyển hàng hóa của người dân. Ông kiến nghị có giải pháp thiết thực để hạn chế và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Thành Nam, đại diện Cục Quản lý Đê điều và phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho rằng, đất bị ngập nước nhiều, khi gặp mưa lũ gây ra sụt lún không chỉ đường giao thông nông thôn mà cả nền đất, nền nhà. Bên cạnh đó, việc khai thác nguồn nước ngầm quá ồ ạt cũng có thể gây sụt lún đất.
Ông Nam nhấn mạnh, về lâu dài, địa phương cần tăng cường tuyên truyền pháp luật về đê điều, phòng chống thiên tai đến từng hộ dân để nâng cao ý thức chủ động phòng tránh.
Về giải pháp công trình, cần củng cố đê bao, bờ bao, kiên cố hóa những tuyến trọng yếu; xây dựng công trình trữ nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất; duy trì mực nước hợp lý tại ao, mương, kênh nội đồng trong mùa khô nhằm giảm nguy cơ sụt lún.
Sụt lún, sạt lở đất gây hư hỏng lộ giao thông nông thôn trên địa bàn tỉnh Cà Mau (Ảnh chụp hồi tháng 3/2025).
Đối mặt nhiều thách thức nghiêm trọng do biến đổi khí hậu
Theo ông Phan Minh Chí, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, tỉnh đang phải đối mặt nhiều thách thức nghiêm trọng do biến đổi khí hậu, nước biển dâng và xâm nhập mặn ngày càng sâu vào nội đồng, làm ảnh hưởng sinh hoạt và sản xuất.
Hiện nay, hơn 30.000 ha đất nông nghiệp bị nhiễm mặn; riêng mùa khô 2019-2020, hơn 14.000ha bị thiệt hại gần như mất trắng. Cùng đó, thực trạng sạt lở bờ biển, bờ sông cũng diễn biến phức tạp.
Ông Lê Hoàng Lân (ngụ ấp Bình Minh 2, xã Trần Văn Thời) kiến nghị cần có giải pháp hạn chế sụt lún, sạt lở đất gây hư hỏng lộ giao thông nông thôn.
Tính từ năm 2011 đến nay, biến đổi khí hậu làm mất khoảng 6.250ha đất và rừng phòng hộ, nhiều công trình hạ tầng hư hỏng, người dân phải di dời. Riêng năm 2025, toàn tỉnh ghi nhận 402 điểm sạt lở với tổng chiều dài 629km.
Hạn hán và thiếu nước ngọt vào mùa khô cũng gia tăng. Mùa khô 2023-2024, hơn 2.600 hộ dân thiếu nước sinh hoạt. Thiên tai gây thiệt hại trên 44 tỷ đồng, ảnh hưởng trực tiếp 940ha lúa và đời sống người dân.
"Những con số đó cho thấy Cà Mau đang chịu sức ép rất lớn từ biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tại. Điều này đòi hỏi chúng ta phải chủ động thích ứng, chuyển đổi sinh kế theo hướng bền vững và thân thiện với môi trường", ông Phan Minh Chí nhấn mạnh.
"Diễn đàn hôm nay có ý nghĩa rất thiết thực, là dịp để cùng nhìn nhận lại thực trạng, quan trọng hơn là cơ hội để các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và bà con nông dân cùng ngồi lại, chia sẻ kinh nghiệm, nhân rộng các mô hình sinh kế hiệu quả, thích ứng với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt của vùng đất Cà Mau nói riêng, vùng ĐBSCL nói chung", ông Phan Minh Chí khẳng định.
Sạt lở gây hư hỏng đường giao thông nông thôn trên địa bàn xã Hồng Dân, tỉnh Cà Mau (Ảnh chụp hồi tháng 12/2024).
Trung tâm Khuyến nông Cà Mau nhận định, biến đổi khí hậu là thách thức hiện hữu và lâu dài đối với sự phát triển của tỉnh Cà Mau. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng bền vững hơn.
Việc phát triển và nhân rộng các mô hình sinh kế được đề xuất không chỉ giúp người dân thích ứng với biến đổi khí hậu mà còn góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao giá trị sản phẩm và tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế bền vững của tỉnh.
Qua diễn đàn, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Cà Mau cũng kiến nghị đến Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương quan tâm, ưu tiên phân bổ nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia, về ứng phó biến đổi khí hậu và phát triển bền vững cho vùng ĐBSCL nói chung và Cà Mau nói riêng. Cùng đó là hỗ trợ tỉnh trong việc kêu gọi đầu tư, hợp tác quốc tế về khoa học công nghệ và tài chính xanh.
