Hạn hán thiếu nước kỷ lục vùng hạ du sông Vu Gia – Thu Bồn

Hệ lụy sẽ kéo theo cả vùng hạ du bị thiếu nước, nhiễm mặn, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của nhân dân. Nguồn nước tại các hồ chứa Thủy điện đầu nguồn sông Vu Gia – Thu Bồn như A Vương, Sông Bung 4 đến cuối mùa lũ năm 2019 đều ở rất thấp. Riêng hồ A Vương đến cuối mùa lũ năm 2019 (ngày 31/12/2019) chỉ đạt 354 mét, thấp hơn 26 mét so với mực nước dâng bình thường 380 mét, tương đương thiếu hụt gần 200 triệu mét khối.

3 tháng đầu năm 2020, các hồ chứa phải hạn chế phát điện để trữ nước phục vụ chống hạn cho hạ du. Tuy vậy, với tần suất nước về các hồ trên 80%, trong đó, các hồ A Vương, Sông Bung 2, Sông Bung 4 đặc biệt thấp với tần suất xấp xỉ 100%, đến nay, mực nước các hồ Thủy điện đều thấp hơn mực nước quy định theo Quy trình vận hành liên hồ chứa.

Các nhà máy thủy điện trên sông Vu Gia – Thu Bồn với chính quyền Thành phố Đà Nẵng và Tỉnh Quảng Nam bàn giải pháp vận hành hiệu quả các nhà máy thủy điện trên sông Vu Gia – Thu Bồn.

Kho nước của các hồ chứa Thủy điện đầu nguồn sông Vu Gia – Thu Bồn là rất ít ỏi so với tổng lưu lượng tự nhiên của toàn bộ lưu vực sông và chỉ có khả năng bổ sung thêm lượng nước cho hạ du khi mà mùa khô năm 2020 còn rất dài.

Việc sử dụng kho nước dự trữ này vào thời điểm nào hiện đang được Thủ tướng Chính phủ giao cho Chính quyền Thành phố Đà Nẵng và Tỉnh Quảng Nam. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kế hoạch sản xuất của các thủy điện, đến dự phòng công suất – đảm bảo ổn định hệ thống điện song không ảnh hưởng nhiều đến sản lượng và doanh thu, vì nước từ các hồ Thủy điện được xả qua Tua bin phát điện rồi chảy về hạ du.

Lượng nước này nếu phát điện trước thì khỏi phát sau, các hồ Thủy điện không mất sản lượng điện khi thực hiện các yêu cầu chạy máy phát điện để cung cấp nước cho hạ du.

Với tình hình thời tiết cực đoan như những năm gần đây, hạn hán, xâm nhập mặn trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn sẽ còn diễn ra thường xuyên. Việc sử dụng lượng nước trên các hồ thủy điện là không đủ để giải quyết an toàn bài toán chống xâm nhập mặn vùng hạ du và còn có ảnh hưởng đến an toàn cung cấp điện cho hệ thống lưới điện Quốc Gia là hồi chuông cảnh báo cho các cấp có thẩm quyền Thành phố Đà Nẵng và Tỉnh Quảng Nam về lâu dài cần có giải pháp căn cơ cho việc chống hạn, nhiễm mặn.

Ngọc My