Hàn Quốc: Thống nhất đầu mối cơ quan quản lý

Luật Cải cách ngành tài chính và sự ra đời của FSC

Trước khi Ủy ban Dịch vụ Tài chính (FSC) được thành lập, hệ thống giám sát tài chính của Hàn Quốc phần lớn bị phân mảnh, với các lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm và phi ngân hàng được quản lý và điều hành bởi một cơ quan riêng biệt. Hơn nữa, thẩm quyền giám sát được phân chia giữa hai cơ quan quản lý, tức là các cơ quan giám sát và Bộ Tài chính và Kinh tế (trước đây là Bộ Tài chính). Theo hệ thống giám sát tách biệt này, lĩnh vực ngân hàng được giám sát bởi Ngân hàng Hàn Quốc và Bộ Tài chính và Kinh tế; lĩnh vực chứng khoán được giám sát bởi Ban Giám sát Chứng khoán và Bộ Bộ Tài chính và Kinh tế, và lĩnh vực bảo hiểm bởi Ban Giám sát Bảo hiểm và Bộ Bộ Tài chính và Kinh tế. Đối với các tổ chức tài chính phi ngân hàng được thành lập sau những năm 1970, thẩm quyền chung thuộc về Bộ trong khi chức năng kiểm tra được giao cho Cơ quan giám sát ngân hàng trong Ngân hàng Hàn Quốc và Tổng công ty bảo hiểm tiền gửi phi ngân hàng Hàn Quốc.

Trụ sở FSC ở Seoul. Nguồn: businesskorea

Cuối những năm 1980 đánh dấu thời điểm đa dạng hóa trong ngành tài chính và sự giao thoa của các doanh nghiệp sang các lĩnh vực tài chính khác. Trong khi đó, môi trường tài chính đã thay đổi đáng kể với việc mở cửa thị trường cho đầu tư nước ngoài và quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra. Điều này dẫn đến số lượng ngày càng tăng của các giao dịch tài chính phức tạp - chẳng hạn như các công cụ phái sinh - làm mờ ranh giới của ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm. Hệ thống giám sát tài chính đa dạng trước đây, trong đó các lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm đều do các cơ quan giám sát tương ứng quản lý, không còn phù hợp để giải quyết những đổi mới trong môi trường tài chính. Do đó, chính phủ đã thành lập Ủy ban Tổng thống về Cải cách Tài chính vào năm 1997 nhằm:

- Hợp nhất các cơ quan giám sát hiện có thành một tổ chức để đối phó tốt hơn với tự do hóa thị trường, mở rộng kinh doanh sang các lĩnh vực tài chính khác và sự bất ổn gia tăng trên thị trường;

- Thành lập cơ quan giám sát tài chính tự chủ, độc lập với chính sách kinh tế vĩ mô, tiền tệ và tín dụng;

- Phân công trách nhiệm hợp lý và tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan

Năm 1998, với các quy định tại Luật Cải cách ngành Tài chính, Ủy ban Giám sát tài chính (Financial Supervisory Commission - FSC) được thành lập. Luật này đưa ra quy định áp dụng hệ thống giám sát hợp nhất, đặt trách nhiệm giám sát TTCK thuộc thẩm quyền quản lý của FSC. Điều này đã giảm sự chồng chéo trong hoạt động kiểm tra, giám sát, bảo đảm tính thống nhất và kịp thời. FSC thuộc quyền quản lý của Chính phủ để bảo đảm tính trung lập.

Đến năm 1999, tất cả các cơ quan điều hành, giám sát riêng biệt đã được hợp nhất thành tổ chức duy nhất là Dịch vụ Giám sát tài chính (FSS - Financial Supervisory Service), là tổ chức điều hành của FSC, hiện đang giám sát toàn bộ ngành Tài chính gồm: Ngân hàng, TTCK và bảo hiểm.

FSS là cơ quan điều hành của FSC, nằm dưới sự giám sát của FSC, chịu trách nhiệm quản lý các vấn đề công cộng độc lập với chính quyền trung ương và khu vực của Hàn Quốc.

Hai cơ quan giám sát chuyên biệt của FSC

FSC có hai cơ quan giám sát chuyên biệt trực thuộc là Giám sát tài chính và Ủy ban chứng khoán và hợp đồng tương lai đối với các định chế tham gia TTCK và các thị trường giao dịch có tổ chức.

Theo quy định, ba tháng một lần, Sở Giao dịch Chứng khoán thực hiện kiểm tra hệ thống giám sát của các công ty chứng khoán. Bất cứ khi nào phát hiện nghi vấn, Sở Giao dịch chứng khoán thông báo cho công ty chứng khoán và đề nghị công ty này phải áp dụng các biện pháp ngăn chặn vi phạm.

Những thành tựu của FSC

Việc củng cố hệ thống giám sát tài chính đã giúp Hàn Quốc phục hồi nhanh chóng và hiệu quả sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á xảy ra vào cuối năm 1997.

FSC đã dẫn đầu một cuộc tái cơ cấu mạnh mẽ ngành tài chính, loại bỏ các công ty tài chính mất khả năng thanh toán và đưa hệ thống tài chính hoạt động trở lại theo dõi. Trong khoảng thời gian 6 năm (từ 1998 - 2003), 840 công ty tài chính - bao gồm 14 ngân hàng - đã bị loại khỏi thị trường thông qua M&A, P&A hoặc thanh lý.

Để hạn chế tình trạng mất khả năng thanh toán của công ty gia tăng do cuộc khủng hoảng tài chính châu Á, FSC đã dẫn đầu thành công nỗ lực tái cấu trúc công ty thực hiện một loạt các biện pháp như cải thiện cấu trúc tài chính của các tập đoàn, thanh lý các công ty phá sản và chương trình đào tạo.

FSC cũng đã phản ứng nhanh chóng với cuộc khủng hoảng thẻ tín dụng và tình trạng khó khăn của thị trường năm 2003 - gây ra bởi việc mở rộng kinh doanh thẻ tín dụng quá mức - bằng cách tăng cường giám sát thận trọng các công ty thẻ tín dụng và khuyến khích sự phát triển của M&A nhằm ngăn chặn sự không chắc chắn lan rộng khắp thị trường tài chính. Cơ quan giám sát tích hợp cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng và giám sát có hệ thống các chương trình được đưa ra sau cuộc khủng hoảng, chẳng hạn như tiêu chí hướng tới tương lai (FLC), hệ thống các công ty nắm giữ tài chính và kế hoạch lương hưu.

Quốc Đạt