Hàng chục ngàn ha đất lâm nghiệp đang chờ... rừng

Hàng chục ngàn ha đất lâm nghiệp tại phía Tây Lâm Đồng đã bị người dân lấn, chiếm và canh tác nông nghiệp nhiều năm nay

Công ty TNHH MTV Đắk N’Tao (trực thuộc UBND tỉnh Lâm Đồng) hiện được giao quản lý gần 11.200 ha rừng và đất rừng tại các xã Trường Xuân, Quảng Sơn. Trong tổng diện tích này, khoảng 8.100 ha có rừng, còn lại hơn 3.100 ha (chiếm gần 28%) được xác định là đất chưa có rừng. Trong diện tích chưa có rừng, hơn 1.800 ha đã bị người dân lấn chiếm để trồng các loại cây như: cà phê, tiêu, sầu riêng, bơ.

Theo Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Đắk N’Tao Phùng Văn Kiên, những năm gần đây, giá nông sản tăng cao khiến tình trạng tái lấn chiếm đất rừng diễn biến ngày càng phức tạp. Đối tượng thường nhắm đến những khu đất lâm nghiệp có cây bụi, cỏ hoặc rừng non tái sinh.

Để ngăn chặn, lực lượng bảo vệ rừng của công ty phải tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý các trường hợp vi phạm, đồng thời, khoanh nuôi, tái sinh hoặc trồng lại rừng. “Với những diện tích người dân đã canh tác lâu năm, công ty chủ động vận động bà con thực hiện mô hình nông, lâm kết hợp. Người dân vẫn có thể sản xuất nông nghiệp, đồng thời, tăng độ che phủ rừng”, ông Kiên nhấn mạnh.

Cùng chung tình cảnh, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đức Hòa được giao quản lý hơn 10.400 ha rừng, đất rừng tại các xã Đức An và Đắk Song. Đến cuối năm 2024, diện tích có rừng chỉ còn khoảng 4.000 ha. Hơn 60% diện tích còn lại, tương đương 6.400 ha chưa có rừng.

Lãnh đạo công ty cho biết, phần lớn diện tích chưa có rừng đã bị người dân lấn chiếm, tàn phá từ hơn 10 năm trước, có nơi lên tới 20 năm. Đặc biệt, trong vòng 2 năm gần đây, khi giá cà phê, tiêu, sầu riêng tăng mạnh, tình trạng tiếp tục phá rừng non tái sinh để trồng cây công nghiệp diễn ra ngày càng nhiều.

Nhiều nương rẫy cũ vốn đã bỏ hoang, đang dần phục hồi, nay lại bị phá trở lại. Thêm vào đó, tình trạng hạn hán kéo dài khiến người dân còn chiếm cả đất ao, hồ, đầm lầy để đào ao, lấy nước tưới cho cây trồng. “Dù đã áp dụng nhiều biện pháp cứng rắn, công tác quản lý, bảo vệ và ngăn chặn lấn chiếm đất rừng vẫn hết sức khó khăn”, vị lãnh đạo công ty cho hay.

Kết quả công bố hiện trạng rừng năm 2024 cho thấy, khu vực phía Tây tỉnh Lâm Đồng có trên 75.122 ha đất lâm nghiệp chưa có rừng. Phần lớn diện tích đất lâm nghiệp đã bị lấn, chiếm trong giai đoạn 2016 trở về trước và được người dân canh tác, sử dụng ổn định.

Việc quản lý, sử dụng diện tích này theo đúng quy hoạch gặp nhiều trở ngại, nhất là trong bối cảnh dân số, sinh kế gia tăng lên đất lâm nghiệp. Trong khi đó, năng lực của các đơn vị chủ rừng còn hạn chế, chủ yếu là nhiệm vụ quản lý, bảo vệ diện tích rừng chưa bị lấn, chiếm.

Thời gian qua, các ngành chức năng và đơn vị chủ rừng đã tăng cường tuyên truyền, vận động người dân chấp hành các quy định về lâm nghiệp, đất đai, dân cư. Chính quyền địa phương triển khai hiệu quả các chương trình, đề án khuyến khích, thu hút người dân tham gia bảo vệ rừng, đất lâm nghiệp, góp phần tạo sinh kế, việc làm cho người dân.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, các địa phương cần lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đối với diện tích chưa giao, chưa cho thuê theo phương án phát triển nông, lâm nghiệp. Chính quyền cần tổ chức đo đạc, lập bản đồ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu để làm cơ sở đưa vào quản lý, sử dụng đất theo đúng quy định, bảo đảm hiệu quả.

Đối với các diện tích đã giao, cho thuê, các tổ chức được giao, cho thuê cần xác định ranh giới, rà soát hiện trạng, lập phương án sử dụng đất theo đúng quy định.

Lê Phước .