Hàng ngàn cây thông có nguy cơ chết do di thực

Theo phản ánh của người dân, hàng ngàn cây thông di thực trong khu vực dự án sân golf Đắk Đoa ở huyện Đắk Đoa (Gia Lai) đang bị khô héo, không có khả năng phục hồi, có nguy cơ chết hàng loạt. Đây là rừng thông di thực để thực hiện dự án sân golf Đắk Đoa.

Những cây thông di thực bị héo khô, có nguy cơ chết. Ảnh: LK

Nguy cơ thông chết rất cao

Theo ghi nhận của chúng tôi, hàng loạt cây thông sau di thực lá bị chuyển màu, ngả nâu sậm. Tại các cụm thông di thực, lá cây khô, phần gốc được bọc lại và gia cố giá đỡ chống đổ.

Nhiều cây thông di thực bị bật gốc, lộ lên phần rễ cây được cắt ngắn rất sát thân, khô quắp, cây đã chết... Theo người dân địa phương, những cây thông này khó có khả năng sống.

Theo UBND huyện Đắk Đoa, đầu năm 2022 đã xuất hiện những dấu hiệu bất thường của rừng thông di thực. Thống kê hồi giữa tháng 2-2022 cho thấy chủ đầu tư sân golf đã di thực 2.528 cây, đã bó gốc chưa di thực 2.109 cây.

Đơn vị thi công dùng máy cơ giới múc đất quanh gốc cây, dùng bao tải bó bầu, di chuyển cây trồng ở vị trí mới bên trong khu vực dự án. Sau đó, dùng cây chống xung quanh cây thông để giữ cho cây được cố định.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Đắk Đoa, cho hay: “Số cây thông di thực lá cây đã chuyển từ màu xanh sang màu đỏ, chưa có dấu hiệu phục hồi, nguy cơ chết rất cao. Hiện nay phương án di thực đã tạm dừng.”

Theo ông Dũng, UBND tỉnh Gia Lai đã chỉ đạo Sở NN&PTNT chủ trì phối hợp các cơ quan liên quan, chính quyền địa phương kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện phương án di thực rừng thông.

Huyện Đắk Đoa đã ra nhiều văn bản yêu cầu Hạt Kiểm lâm huyện, UBND các xã, thị trấn phối hợp kiểm tra, giám sát quá trình di thực. Khi những cây thông có biểu hiện chết, huyện đã có văn bản báo cáo Sở NN&PTNT.

Một cây thông di thực bị bật gốc, có nguy cơ chết. Ảnh: LK

“Trong buổi làm việc mới đây, Sở NN&PTNT đã đề nghị đơn vị chủ đầu tư thuê chuyên giá đánh lại quá trình di thực, phải đảm bảo tỉ lệ cây sống cao hơn. Hiện nay, việc di thực chưa có quy trình cụ thể. Để hạn chế rủi ro, trước mắt tạm dừng việc di thực rừng thông” - ông Dũng thông tin.

Đã cảnh báo trước

Trước khi triển khai, dự án sân golf Đắk Đoa đã vấp phải nhiều phản ứng của dư luận do lo ngại dự án ảnh hưởng đến rừng thông tuyệt đẹp khu vực này.

Lúc đó, tỉnh Gia Lai đã yêu cầu chủ đầu tư cam kết không đốn hạ cây mà chỉ di thực vào các vị trí hợp lý, vừa tạo cảnh quan vừa không làm ảnh hưởng đến rừng thông.

Những cây thông di thực bị đổi sang màu nâu trong rừng thông ở Đắk Đoa. Ảnh: LK

Theo hồ sơ, tháng 7-2021, Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai có văn bản chấp thuận phương án di thực rừng thông dự án sân golf tại huyện Đắk Đoa. Chủ đầu tư cũng có văn bản cam kết không để chết cây, đồng thời trồng rừng thay thế phần chiếm dụng đất dự án.

Ông Nguyễn Văn Hoan, Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai, từng nhấn mạnh dự án sân golf Đắk Đoa sẽ không để mất rừng, diện tích rừng không giảm mà còn tăng lên do trồng rừng thay thế. Tuy nhiên, thực tế không như kỳ vọng.

Theo nhiều chuyên gia về lâm sinh, việc di thực cây thông lâu năm không đơn giản. Nếu di thực cả quần thể, chăm sóc để thông sinh trưởng bình thường là vô cùng khó khăn.

Việc di thực phụ thuộc rất nhiều yếu tố như kỹ thuật, thời điểm, thời tiết, vị trí thổ nhưỡng, quá trình chăm sóc kỹ lưỡng. Nếu không, nguy cơ cây chết là rất cao.

Liên quan dự án trên, tháng 12-2020, Tổng cục Lâm nghiệp- Bộ NN&PTNT có văn bản đề nghị UBND tỉnh Gia Lai cân nhắc cẩn trọng trong đề xuất chuyển mục đích sử dụng hơn 174 ha đất rừng để làm dự án sân golf Đắk Đoa.

Theo Tổng cục Lâm nghiệp, việc này sẽ làm mất đi vĩnh viễn thảm thực vật rừng lớn đã ổn định gần 50 năm, ảnh hưởng đến cân bằng môi trường sinh thái của địa phương.

Hiện nay, dự án sân golf Đắk Đoa đã tạm dừng thi công để chờ kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Dự án này khởi công hồi quý III/2021, dự kiến hoàn thành giai đoạn 1 năm 2022, đưa vào hoạt động từ năm 2024.

LÊ KIẾN