Hàng Việt lép vế vì chi phí logistics

Làm khó doanh nghiệp Việt

Tập đoàn AEON, một trong những nhà bán lẻ lớn đầu tư vào Việt Nam, cũng là đơn vị tích cực đưa nông sản Việt vào hệ thống siêu thị tại Nhật Bản. Tuy nhiên, Tổng Giám đốc Công ty TNHH AEON Việt Nam Shiotani Yuichiro than phiền: Xoài Việt Nam chất lượng tương đương xoài Thái Lan, Philippines khi đưa vào Nhật giá bán đắt hơn gần 20% nên lượng tiêu thụ không cao. Một trong những nguyên nhân khiến loại trái cây này bị đội giá là chi phí logistics Việt Nam cao hơn Thái Lan, Philippines.

Bốc xếp hàng tại cảng Hải Phòng. Ảnh: Phạm Hùng

Theo các chuyên gia bán lẻ, trong quá trình xuất khẩu, hàng hóa Việt phải chịu quá nhiều chi phí như vận tải nội địa, phí và phụ phí vận tải do các hãng tàu tự ý thu của chủ hàng. Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam Vũ Đức Giang cho biết, hiện chi phí logistics của hàng dệt may Việt Nam cao hơn Thái Lan 6%, Trung Quốc 7%, Malaysia 12% và cao gấp 3 lần Singapore. Điều này đã làm giảm tính cạnh tranh của sản phẩm dệt may trong nước so với các nước trong khu vực dù Việt Nam được cho là quốc gia có chi phí nhân công thấp. “Chi phí logistics cao không chỉ ảnh hưởng tới sức cạnh tranh của hàng hóa, mà còn trở thành vật cản đối với DN khi thâm nhập thị trường mới” - ông Giang phân tích.

Báo cáo của Ngân hàng thế giới (WB) cho thấy, chi phí logistics ở Việt Nam ở mức 20% GDP trong khi các nước khác chỉ từ 9 - 14%. Đây là một trong những nguyên nhân khiến Việt Nam xuất siêu nhưng giá trị gia tăng chưa cao.

Nâng chất lượng logistics

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia kinh tế, nếu muốn nâng cao chất lượng dịch vụ logistics theo hướng hiện đại, Chính phủ cần có lộ trình rõ ràng về xây dựng hệ thống logistics. Phó Giám đốc Công ty CP Hateco Logistics Nguyễn Văn Đức đề nghị: Bộ Công Thương và các tỉnh, thành cần quan tâm đến các nhóm giải pháp như: Phát triển nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng và thể chế chính sách. Đặc biệt, cần đẩy mạnh liên kết với các nhà đầu tư nước ngoài, chuyên nghiệp về logistics để cung cấp cho DN phần mềm quản trị, quy trình quản lý…

Liên quan đến mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một trung tâm dịch vụ logistics khu vực Đông Nam Á, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội DN logistics Việt Nam Nguyễn Tương kiến nghị: Nhà nước cần có chính sách ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng, trung tâm dịch vụ logistics thông qua việc dành quỹ đất, ưu đãi về thuế thu nhập, thuế thiết bị... bởi đầu tư logistics cần kinh phí đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn dài, rủi ro cao.

“Phải có cơ chế chính sách, cắt giảm điều kiện kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Huy động nguồn lực xã hội đầu tư phát triển logistics, đặc biệt xây dựng các trung tâm logistics cấp khu vực và quốc tế” - ông Tương đề xuất.

Ngoài ra, để giảm chi phí không đáng có khi xuất khẩu hàng Việt ra thế giới đòi hỏi cơ quan quản lý cần hoàn thiện cơ chế phát triển logistics. DN phải cắt giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Bên cạnh đó, các địa phương, cơ quan chức năng trong quá trình triển khai Luật Quy hoạch phải chú ý sự kết nối hạ tầng giao thông với các trung tâm logistics để có quy hoạch toàn diện trong phát triển lĩnh vực này.

"Ngành logistics Việt nam còn nhiều hạn chế chưa giải quyết như: Công tác quy hoạch giữa các ngành liên quan vẫn còn chưa có sự kết nối chặt chẽ với nhau; cơ sở hạ tầng giao thông, thương mại, công nghệ thông tin còn yếu kém, chưa kết nối được với các nước trong khu vực; nguồn nhân lực cho hoạt động logistics còn chưa đáp ứng được yêu cầu." - Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh

"TP Hà Nội phấn đấu đến năm 2025 dịch vụ logistics đóng góp từ 9 - 11% tỷ trọng GDP; tốc độ tăng trưởng từ 17 - 21%; chi phí logistics giảm xuống tương đương 14 - 17% GDP của TP. Đưa vào hoạt động 2 trung tâm logistics; 2 cảng cạn ICD; 1 cảng thủy container quốc tế; 5 trung tâm tiếp vận và một số hệ thống kho chuyên dụng." - Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thanh Hải

Thu Hương