Hành trình 50 năm của Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh TP Hồ Chí Minh
Sau 5 thập kỷ, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh không chỉ lưu giữ di sản ký ức mà còn lan tỏa sứ mệnh mới: 'Bảo tàng vì Hòa bình'.
Tròn nửa thế kỷ kể từ ngày thành lập, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh TP Hồ Chí Minh đã đi qua một hành trình đặc biệt. Từ nơi tố cáo tội ác chiến tranh, hôm nay bảo tàng trở thành “địa chỉ đỏ” văn hóa – lịch sử, gửi gắm thông điệp hòa giải, đối thoại và hợp tác ra thế giới.
Ra đời vào tháng 9/1975 với tên gọi ban đầu “Nhà trưng bày tội ác Mỹ – ngụy”, bảo tàng nhanh chóng trở thành điểm đến quen thuộc của nhân dân thành phố và khách quốc tế. Năm 1995, đơn vị chính thức mang tên “Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh”. Sau 50 năm, nơi đây hiện lưu giữ hơn 20.000 tài liệu, hiện vật, phim ảnh; đón gần 25 triệu lượt khách tham quan, trong đó phần lớn là khách nước ngoài.
Không chỉ là một điểm đến du lịch văn hóa, bảo tàng nhiều lần được vinh danh quốc tế: Top 25 bảo tàng hấp dẫn nhất châu Á, Top 10 bảo tàng đẹp nhất thế giới. Năm 2023, nơi đây được xếp hạng Bảo tàng Hạng I trong hệ thống Bảo tàng Quốc gia Việt Nam.

Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh đón nhận Cờ truyền thống do UBND TP HCM trao tặng tại lễ kỷ niệm 50 năm thành lập.
Trong lễ kỷ niệm 50 năm, UBND TP HCM đã trao cờ truyền thống cho bảo tàng; Cục Di sản Văn hóa trao giấy khen, đồng thời vinh danh nhiều tập thể, cá nhân có đóng góp. Ông Phạm Đình Phong, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa, nhấn mạnh: “Từ một nơi trưng bày hậu quả chiến tranh, nay bảo tàng đã trở thành diễn đàn hợp tác và hàn gắn. Đây là bước tiến mang tính biểu tượng, khẳng định thông điệp của Đảng và Nhà nước: Việt Nam sẵn sàng khép lại quá khứ, hướng tới tương lai, là bạn, là đối tác tin cậy của cộng đồng quốc tế.”
Trong khuôn khổ sự kiện, bảo tàng khai mạc chuyên đề “Ẩm thực Nam Bộ thời kháng chiến”, tái hiện những bữa ăn đạm bạc nhưng giàu sức mạnh tinh thần, nuôi dưỡng ý chí chiến đấu. Ông Lâm Ngô Hoàng Anh, Phó Giám đốc phụ trách bảo tàng, cho biết: “Chúng tôi đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với tầm nhìn trở thành một ‘Bảo tàng vì Hòa bình’. Sứ mệnh của bảo tàng là chuyển hóa di sản ký ức thành sức mạnh mềm văn hóa, vun đắp tình hữu nghị giữa các dân tộc.”

Không gian trưng bày tại Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh thu hút sự quan tâm của nhiều du khách.
Theo định hướng mới, bảo tàng tập trung vào hai trụ cột: mở rộng hợp tác quốc tế (trong đó có hợp tác với USAID để xây dựng không gian trưng bày chung về khắc phục hậu quả chiến tranh) và chuyển đổi số toàn diện, đưa di sản đến gần hơn với công chúng toàn cầu thông qua thuyết minh đa ngôn ngữ, số hóa 3D và tham quan trực tuyến.
Sau nửa thế kỷ, từ một địa chỉ tố cáo chiến tranh, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh đã trở thành bảo tàng của hòa giải, đối thoại và hợp tác. Trong hành trình ấy, TP HCM có thêm một biểu tượng văn hóa, lịch sử giàu ý nghĩa, khẳng định khát vọng chung về một thế giới hòa bình, bền vững.
20.000 hiện vật, tài liệu, phim ảnh đang được lưu giữ, trong đó nhiều hiện vật quý do cựu chiến binh, nhà báo, bạn bè quốc tế trao tặng.
Gần 25 triệu lượt khách tham quan sau nửa thế kỷ hoạt động, phần lớn là khách quốc tế.
Nhiều lần được quốc tế vinh danh: Top 25 bảo tàng hấp dẫn nhất châu Á, Top 10 bảo tàng đẹp nhất thế giới.
Năm 2023, được xếp hạng Bảo tàng Hạng I trong hệ thống Bảo tàng Quốc gia Việt Nam.
Hợp tác quốc tế nổi bật: Ký kết với USAID xây dựng không gian trưng bày chung về khắc phục hậu quả chiến tranh.