Hành trình đòi lại công lý sau 13 năm ngồi tù oan về tội mưu sát

Bà Maryam, ông Fatkulla và ông Nail

Có tiền án về tội trộm cắp tài sản

Sinh năm 1937 tại làng Bolshie Karkaly, huyện Miyakinsky của Cộng hòa Bashkortostan thuộc Nga, sau khi học xong lớp 7, Fatkulla Iskhakov xin vào làm việc tại nông trang tập thể. Khi mới 19 tuổi, Fatkulla bị kết án về tội trộm cắp tài sản và được tha trước thời hạn sau 2 năm ngồi tù. Sau khi được trả tự do, Fatkulla đã lấy vợ và có con trai đầu lòng.

Tuy nhiên, sự việc xảy ra vào tháng 7-1959 làm thay đổi hẳn cuộc đời của Fatkulla. Theo lời Fatkulla, Nail Saitbattalov (18 tuổi) - người cùng làng rất yêu Maryam Rakhmatullina, cô gái xinh đẹp sống bên cạnh nhà Fatkulla. Tuy nhiên, Maryam lại yêu người chơi đàn phong cầm địa phương. Do bị từ chối, theo lời khai sau này của Nail, tối 22-7-1959, ông ta đã uống rượu và cầm rìu đến nhà Maryam. Sau khi dùng đoạn dây thép mở cửa ra vào, Nail đi vào nhà. Trong lúc các bạn đứng gác ngoài sân, khi biết chắc rằng bà mẹ, Maryam cùng bạn gái của cô đã ngủ say, Nail lấy con dao mang theo ra và rạch mặt Maryam…

Nail không nhớ đã rạch mặt Maryam bao nhiêu lần. Ông ta muốn hủy hoại khuôn mặt của Maryam để không ai yêu cô ấy nữa. Nail chỉ rạch mặt bà mẹ và bạn của Maryam mỗi người một lần. Ông ta còn để chiếc rìu lại trong nhà Maryam để đánh lạc hướng cảnh sát vì trước đó, chủ sở hữu chiếc rìu đã đánh nhau với người chơi đàn phong cầm vì ghen tuông… Tuy nhiên, khi đó Maryam đã chạy sang nhà Fatkulla cầu cứu. Và, vài giọt máu từ vết thương trên mặt cô rơi xuống quần áo của Fatkulla. Điều này trở thành chứng cứ buộc tội Fatkulla. Ngoài ra, Nail và các bạn của ông ta cũng làm chứng chống lại Fatkulla. Họ khai với cảnh sát rằng đã thấy một người dân của làng rời khỏi nhà Maryam vào tối hôm đó.

Theo lời Fatkulla, sau khi bị bắt, ông không nhận tội, đồng thời đã gửi đơn kêu cứu đến Viện trưởng Viện Công tố Liên Xô R.A.Rudenko. Mặc dù vậy, Fatkulla bị kết án 15 năm tù về tội âm mưu giết 2 hay nhiều người và đã được trả tự do trước thời hạn vào năm 1972. Do cơn xúc động mạnh, vợ của Fatkulla đã qua đời khi đang mang thai và để lại đứa con trai lớn cho ông bà nuôi dưỡng.

Tuyên bố tuyệt thực để phản đối

Sau khi ra tù, Fatkulla sống tại Ufa, thủ phủ của Bashkortostan và xin vào làm việc tại một đơn vị vận tải. Ông lấy vợ, có thêm con và không từ bỏ nỗ lực đòi lại công lý cho mình. Năm 2012, người rạch mặt bà Maryam vào năm 1959 đã viết đơn tự thú. Đó chính là Nail Saitbattalov.

Dù không còn sống ở làng Bolshie Karkaly và bị bệnh nặng, ông Nail vẫn đến gặp bà Maryam để nhận lỗi với sự chứng kiến của ông Fatkulla. Tuy nhiên, vào năm 2014, ông Nail đã chết trong cô độc vì một cơn đau tim. Sau khi ông Nail tự thú, cơ quan điều tra đã phục hồi điều tra vụ án, sau đó chính thức thừa nhận rằng ông Fatkulla không phạm tội, là nạn nhân của một vụ vu khống và sai lầm trong hoạt động tư pháp.

Tuy nhiên, Viện Công tố đã hủy bỏ quyết định của cơ quan điều tra vì cho rằng lời khai của các nhân chứng ở thời kỳ đó không đúng sự thật. Ông Fatkulla đã tuyên bố tuyệt thực để phản đối, gửi đơn kêu cứu đến tất cả các cấp chính quyền và các cơ quan thông tin đại chúng. Ngày 7-8-2019, Tòa án Tối cao Cộng hòa Bashkortostan đã xét xử vụ án Fatkulla Iskhakov và ra lệnh hủy bỏ quyết định kháng nghị của Viện Công tố vì có những tình tiết mới, trả lại hồ sơ vụ án cho tòa án cấp sơ thẩm để xét xử lại. Như vậy, hành trình đi đòi lại danh dự của người đàn ông 82 tuổi này chưa có hồi kết…

Hoàng Tuất (Theo Komsomol. Pravda)