Hành trình thầm lặng tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ ở Campuchia về đất mẹ

Lễ đón cán bộ chiến sĩ 2 Đội K70, K71 về nước, kết thúc nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại Campuchia giai đoạn XXIII.

Chính nơi đây, những giọt máu của các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam đã đổ xuống vì nghĩa vụ quốc tế cao cả, vì sự hồi sinh của dân tộc Campuchia trước cuộc chiến chống chế độ diệt chủng Pol Pot.

Chiến tranh đã lùi xa, biết bao thế hệ đã đi qua nhưng nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt các anh hùng liệt sỹ vẫn luôn là “Mệnh lệnh trái tim”, giúp mỗi cán bộ, chiến sĩ Đội K71 (thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Tây Ninh) và Đội K70 (thuộc Quân khu 7) có thêm động lực, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đưa hàng trăm, ngàn bộ hài cốt các chú, các anh trở về quê hương đất mẹ.

Đợt 2, giai đoạn Mùa khô 2023 – 2024, địa bàn tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ của 2 Đội K70 và K71 trải dài trên địa bàn 5 tỉnh thuộc Vương quốc Campuchia gồm: Banteay Meanchey, Oddar Meancheay, Siem Reap, Kampong Cham, Tbong Khmum. Đây cũng từng là những chiến trường ác liệt cuộc chiến chống chế độ diệt chủng Pol Pot khi xưa.

Theo Thượng tá Phan Văn Long, Chính trị viên Đội K71 (thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Tây Ninh), trải qua 120 ngày làm nhiệm vụ, hai Đội đã tìm kiếm, quy tập và hồi hương 172 hài cốt liệt sỹ (trong đó Đội K70 được 62 hài cốt, Đội K71 được 110 hài cốt). Tất cả số hài cốt này đã được Ban Chỉ đạo tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sỹ (Ban Chỉ đạo 515) tỉnh Tây Ninh đưa đưa về Nghĩa trang Liệt sỹ Đồi 82 huyện Tân Biên, chờ tổ chức nghi thức Lễ truy điệu, an táng đúng dịp Kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ (27/7/1947 - 27/7/2024).

Hành trình tìm kiếm hài cốt liệt sỹ của 2 Đội K70, K71 thường xuyên qua những cánh rừng sâu, địa bàn hiểm trở nên chỉ thực hiện được vào mùa khô. Thế nhưng, dù ai cũng biết trước những khó khăn, thử thách nhưng mọi người đều sẵn sàng và tự hào nhận nhiệm vụ và nỗ lực để hoàn thành.

Toàn bộ hài cốt liệt sĩ quy tập về nước được đưa đến Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82 huyện Tân Biên, chờ nghi thức truy điệu và an táng.

Ngày 28/6/2024, tại cột mốc số 118, thuộc Cửa khẩu quốc tế Xa Mát, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh, hàng trăm cán bộ, chiến sỹ, người dân địa phương đã có mặt cùng đón hương hồn của 172 hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Campuchia cùng 2 Đội K70 và Đội K71 hoàn thành nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ đợt 2 mùa khô 2023 - 2024 tại Campuchia trở về nước.

Chuyến hành trình trong mùa khô này kết thúc, bước theo sau đoàn xe chở những hài cốt liệt sỹ, Binh nhất Phan Trung Việt, Chiến sỹ Đội K71 Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Tây Ninh cùng các đồng đội vỡ òa cảm xúc.

Chiến sỹ Phan Trung Việt chia sẻ cảm xúc tự hào khi mang trên mình nhiệm vụ cao cả theo “Mệnh lệnh trái tim”. “Dù biết trước sẽ gặp phải nhiều khó khăn nhưng bên dưới những bước chân mình chính là hài cốt của các chú, các bác còn nằm lạnh lẽo dưới lòng đất từ rất lâu nơi đất khách quê người. Thế nên, người chiến sỹ thuộc Đội K70, K71 kiên định sẽ không chùn bước trước những khó khăn, thách thức nơi xứ người”, em Phan Trung Việt nói.

Binh nhất Phan Trung Việt kể: “Mỗi khi tìm thấy, đào được hài cốt các chú, các bác, các chiến sỹ đều cảm thấy vừa hạnh phúc, vừa tự hào về những người Anh hùng của đất nước, những thế hệ kiên trung, quả cảm. Họ đã vì Tổ quốc, vì nghĩa vụ quốc tế cao cả, vì sự trường tồn các dân tộc mà anh dũng hy sinh. Thế hệ chúng em cảm nhận rất rõ, có được cuộc sống ấm no như hôm nay chính là nhờ ơn các chú, các bác đã không tiếc xương máu của mình bỏ lại. Đưa các chú, các bác trở về, giờ là nhiệm vụ của chúng em”.

Những bước chân lặng lẽ của cán bộ, chiến sỹ cứ thế lùng sâu trong rừng già, vượt những dòng sông sâu, trèo lên những ngọn đèo cao. Họ đã đặt sự quyết tâm, nỗ lực lên trên hết để chiến thắng những khó khăn, mệt mỏi. Nhờ đó, từng bộ hài cốt liệt sỹ đã lần lượt được tìm thấy, cất bốc tận sâu dưới những lớp đất cứng ở nước bạn Campuchia và được đưa về lại nơi Tổ quốc đã sinh ra các chú, các anh.

Thượng tá Nguyễn Đức Thuận, Đội trưởng Đội K71 (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Tây Ninh) cho biết, quá trình làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập, cất bốc các hài cốt liệt sỹ, trong tâm mỗi người cán bộ, chiến sỹ tràn đầy những cảm xúc khó tả. Qua đó, các cán bộ, chiến sỹ làm nhiệm vụ luôn trong tình trạng khó khăn, vất vả nhưng khi nghĩ đến vất vả của anh em chưa thể nào sánh bằng lúc vất vả của các chú, các anh hy sinh, nằm lại tại vị trí đó. Thế nên, mỗi khi tìm thấy hài cốt các chú, các anh, cán bộ, chiến sỹ luôn vỡ òa như gặp lại người thân.

Toàn bộ 172 hài cốt liệt sĩ được đưa về Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82 huyện Tân Biên chờ thực hiện nghi thức truy điệu, an táng.

Thượng tá Phan Văn Long, Chính trị viên Đội K71 cho biết thêm, khi làm nhiệm vụ, các đơn vị tìm kiếm đã phối hợp chặt chẽ với Tiểu khu quân sự 5 tỉnh thuộc Campuchia. Hiểu rõ được tầm quan trọng trong chủ trương lớn của Chính phủ 2 nước Việt Nam - Campuchia, đạo lý Uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam đối với các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc bảo vệ Tổ quốc, vì nghĩa vụ quốc tế cao cả, vì sự hồi sinh của đất nước Campuchia, các thế hệ nhân chứng và nhân dân tại Campuchia đã cung cấp nhiều thông tin có độ chính xác cao.

Trên cơ sở các thông tin được cung cấp, đơn vị tổ chức sàng lọc, khảo sát khu vực, vị trí an táng, tổ chức tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sỹ. Từ những việc làm có ý nghĩa thiết thực đã góp phần tăng cường giữ vững, thắt chặt mối quan hệ đoàn kết, tình hữu nghị, gắn bó lâu dài giữa hai dân tộc, hai nước Việt Nam – Campuchia.

Đại tá Đỗ Thành Việt, Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Tây Ninh nhấn mạnh, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ là nhiệm vụ chính trị quan trọng, là trách nhiệm toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Hai Đội K70 và K71 đã xây dựng ý chí quyết tâm chính trị cao, trách nhiệm lớn, thực hiện nhiệm vụ bằng cả nhiệt huyết trái tim, đoàn kết, chung sức đồng lòng với các lực lượng, nhân dân nước bạn để tìm ra giải pháp hiệu quả nhất trong tìm kiếm, quy tập, đưa các anh về nơi an nghỉ, góp phần thắt chặt tình hữu nghị, đoàn kết gắn bó giữa 2 dân tộc Việt Nam – Campuchia.

Anh linh của các anh hùng liệt sỹ đã trở về quê hương sau hàng chục năm nằm dưới đất lạnh ở nước bạn Campuchia. Tất cả số hài cốt được tổ chức đưa về Nghĩa trang liệt sỹ Đồi 82 huyện Tân Biên, nơi có gần 15.000 mộ liệt sỹ hy sinh anh dũng qua các thời kỳ kháng chiến. Họ giờ đã được trở về quê hương, được đoàn tụ với những người đồng chí, đồng đội cùng sống chung với lý tưởng cao đẹp, chiến đấu và hy sinh anh dũng vì đất nước, vì nhân dân, vì tinh thần quốc tế cao cả.

Đại tá Đỗ Thành Việt cũng nhấn mạnh thêm, ngay khi đưa hương hồn các chú, các bác trở về nước, các đơn vị tiếp tục làm công tác chuẩn bị lực lượng, kiểm tra phương tiện, tập huấn bồi dưỡng tiếng Khmer và công tác chuyên môn, nhất là kỹ thuật đào, tìm và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ trong nước và giai đoạn 2024 - 2025 sắp tới.

Bài, ảnh: Giang Phương (TTXVN)