Hành trình về nguồn: Nơi thời gian lắng đọng giữa đại ngàn Tây Ninh

Di tích lịch sử căn cứ Trung ương Cục miền Nam

Nơi ghi dấu những huyền thoại cách mạng

Giữa khu rừng Rùm Đuôn - Chàng Riệc hiểm trở, căn cứ Trung ương Cục miền Nam, từng được gọi thân mật là “R”, hiện lên như một biểu tượng sống động về một thời oanh liệt. Với diện tích hơn 70 ha, được bao bọc bởi thảm rừng nguyên sinh và địa thế phức tạp, nơi đây từng là “đại bản doanh” của bộ máy đầu não cách mạng miền Nam, trực tiếp chỉ đạo chiến lược kháng chiến trong suốt những năm tháng chống Mỹ.

Đoàn đã đến viếng, thắp hương và dành một phút mặc niệm tưởng nhớ, tri ân công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ, các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh

Đoàn cán bộ Ngân hàng Nhà nước Trung ương đã thắp nén hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và các anh hùng liệt sĩ, đồng thời được nghe thuyết minh về quá trình hình thành, phát triển của căn cứ địa Bắc Tây Ninh. Mỗi câu chuyện, mỗi hiện vật đều là một lát cắt thời gian sống động, cho thấy tầm vóc vĩ đại nhưng cũng rất đời thường của những con người đã hy sinh vì nền độc lập, thống nhất của dân tộc.

Đoàn công tác nghe thuyết minh về lịch sử Trung ương Cục miền Nam

Lịch sử Trung ương Cục miền Nam bắt nguồn từ Xứ ủy Nam Bộ, tổ chức tiền thân được thành lập vào năm 1946, trong bối cảnh toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp. Tới năm 1951, Trung ương Cục được chính thức thành lập, đảm nhận vai trò lãnh đạo cao nhất đối với phong trào cách mạng miền Nam.

Giai đoạn 1961 - 1975 là thời kỳ đỉnh cao khi nơi đây trở thành trung tâm chỉ huy chiến lược cho các chiến dịch lớn, từ chính trị, ngoại giao cho đến quân sự. Những lãnh đạo xuất chúng như Lê Duẩn, Nguyễn Chí Thanh, Nguyễn Văn Linh, Phạm Hùng, Võ Văn Kiệt... đã từng sống, chiến đấu, và đưa ra những quyết sách trọng yếu từ chính vùng rừng sâu hiểm trở này. Căn cứ chính là nơi hội tụ trí tuệ, tinh thần thép và lòng quả cảm của những con người vĩ đại.

Đoàn chụp ảnh trước bức tranh được khánh thành nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2015)

Không giống các khu di tích thông thường, Trung ương Cục miền Nam ngày nay vẫn giữ được gần như nguyên vẹn kiến trúc, không gian sinh hoạt, làm việc của thời kháng chiến. Những ngôi nhà tre không kèo, bàn ghế làm từ thân cây rừng, bếp Hoàng Cầm lẩn dưới những gốc cây cổ thụ... đều gợi lên không khí thời chiến: kham khổ nhưng tràn đầy khí phách.

Những hiện vật như đèn dầu của đồng chí Nguyễn Văn Linh, chiếc chõng tre của Phạm Hùng, hay hầm bí mật, sa bàn chiến lược không chỉ có giá trị trưng bày mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Từng tấc đất, từng lối mòn ở đây đều là nhân chứng cho những ngày tháng sống giữa bom đạn, quyết tâm bảo vệ lý tưởng độc lập, tự do.

Với gần 1.000 hiện vật quý, khu tưởng niệm - trưng bày được xây dựng công phu, kết hợp cùng khu bảo tồn sinh thái và cảnh quan, đã tạo nên một tổng thể di sản độc đáo. Đặc biệt, khu rừng Rùm Đuôn - Chàng Riệc vẫn được giữ nguyên trạng, là “phòng học xanh” để thế hệ trẻ thấu hiểu và cảm nhận tinh thần yêu nước một cách sâu sắc.

Môi trường sinh thái tự nhiên còn ẩn chứa nhiều động vật hoang dã

Từ địa chỉ đỏ đến điểm tựa phát triển

Trải qua thời gian, từ một căn cứ quân sự, nơi đây đã chuyển mình trở thành Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia (1990) và Di tích Quốc gia đặc biệt (2012), danh hiệu cao nhất dành cho một di tích tại Việt Nam. Điều này không chỉ ghi nhận giá trị lịch sử của Trung ương Cục mà còn khẳng định tầm vóc chiến lược của Tây Ninh trong hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc.

Tây Ninh hôm nay, bên cạnh hình ảnh núi Bà Đen, Tòa thánh Cao Đài, còn mang trong mình “trái tim” lịch sử mang tên Trung ương Cục. Tỉnh đã có những bước đi cụ thể để tích hợp giá trị văn hóa - lịch sử với du lịch sinh thái, qua đó không chỉ bảo tồn ký ức mà còn tạo động lực phát triển kinh tế địa phương, đưa di tích “sống” cùng thời đại.

Đối với đoàn cán bộ Ngân hàng Nhà nước Trung ương, đặc biệt là những thương binh, con liệt sĩ, chuyến đi về nguồn lần này không chỉ là một hoạt động tri ân, mà còn là hành trình trở về với cội rễ, để hiểu rõ hơn giá trị của hòa bình và trách nhiệm của thế hệ hôm nay.

“Từng bước chân đi qua chiến khu xưa như dội về bao ký ức thiêng liêng. Càng tự hào bao nhiêu, chúng tôi càng thấy mình cần sống và làm việc có trách nhiệm hơn với Tổ quốc”, một thành viên trong đoàn chia sẻ. Những hy sinh, mất mát, lòng kiên trung của cha ông chính là kim chỉ nam để thế hệ trẻ vững bước trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Căn cứ Trung ương Cục miền Nam không chỉ là nơi lưu giữ lịch sử, mà còn là minh chứng sống động cho bản lĩnh và trí tuệ cách mạng Việt Nam. Giữa rừng sâu, những người cộng sản đã thắp lên ngọn lửa bất diệt của niềm tin và khát vọng độc lập. Và hôm nay, ngọn lửa ấy vẫn tiếp tục cháy trong trái tim mỗi người con đất Việt, như lời nhắc nhở chúng ta về một vùng đất đã góp phần thay đổi vận mệnh dân tộc.

Trung ương Cục miền Nam là biểu tượng của tinh thần bất khuất, mãi là điểm tựa để thế hệ hôm nay và mai sau tiếp bước, không chỉ trong công cuộc xây dựng kinh tế mà còn trong hành trình gìn giữ và phát huy giá trị cốt lõi của dân tộc Việt Nam trong thời đại hội nhập.

Bình Minh