Hành vi chửi rủa người khác có vi phạm pháp luật?
Hàng xóm nhà tôi lấn đất, kiện cáo vô lí, thường xuyên chửi rủa gia đình tôi khiến cả nhà rất ức chế, đặc biệt là ông nội bị huyết áp cao. Có lần họ rủa độc đoán cả nhà tôi chết khiến ông lên cơn bị ngất đi. Xin hỏi luật sư người hàng xóm đó có phạm tội không?
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng trong hành vi của hàng xóm nhà bạn thì có người hàng xóm có thể bị xử phạt hành chính hoặc khởi tố hình sự
Nếu hành vi chửi bới của hàng xóm nhưng không có mức độ nghiêm trọng thì có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP. Cụ thể:
“1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác”.
Theo đó lời nói thô bạo xúc phạm danh dự nhân phẩm người khác bị phạt cảnh cáo hoặc bị phạt tiền từ 100 nghìn đồng đến 300 nghìn đồng.
Nếu hàng xóm chửi bới tục tĩu, thô tục nhằm hạ thấp nhân cách danh dự của nhà bạn, làm cho người đó cảm thấy nhục nhã thì có thể bị khởi tố hình sự với tội làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ Luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Cụ thể:
“1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
b) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm”.
Làm nhục người khác là hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của con người. Người phạm tội phải là người có hành vi (bằng lời nói hoặc hành động) xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác như lăng mạ, chửi rủa thậm tệ, cạo đầu, cắt tóc, lột quần áo. Ý thức chủ quan của người phạm tội là mong muốn cho người bị hại bị nhục với nhiều động cơ khác nhau. Nếu chỉ là những lời lẽ hành động có tính chất thiếu văn hóa thì không phải là tội phạm, mà tùy trường hợp có thể bị xử phạt hành chính.