Hậu quả pháp lý nghiêm trọng từ xây dựng trái phép
Việc tự ý xây dựng nhà ở hoặc công trình trên đất nông nghiệp không được cơ quan có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng là vi phạm pháp luật.
Theo Luật Đất đai 2024 và Nghị định 123/2024/NĐ-CP, đất nông nghiệp chỉ được sử dụng cho mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản hoặc làm muối.
Tại Hà Nội, dự thảo nghị quyết quy định mức tiền phạt đối với các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn thành phố (thực hiện khoản 1 Điều 33 Luật Thủ đô) đã nâng mức phạt lên gấp đôi so với quy định tại Nghị định 123/2024/NĐ-CP nhưng không vượt quá mức tối đa theo Điều 24 của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Cụ thể, theo Điều 9, 10, 11 của Nghị định 91/2019/NĐ-CP (tiền thân của Nghị định 123/2024/NĐ-CP), mức phạt hành chính cho hành vi sử dụng đất nông nghiệp sai mục đích, như xây dựng nhà ở, có thể dao động từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng, tùy theo diện tích vi phạm và loại đất (đất trồng lúa, đất nông nghiệp khác, đất lâm nghiệp).
Ngoài ra, người vi phạm còn phải chịu các biện pháp khắc phục hậu quả, bao gồm: buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu (công trình xây dựng trái phép có thể bị yêu cầu tháo dỡ, gây tổn thất lớn về tài sản); buộc nộp lại lợi nhuận bất hợp pháp (nếu công trình được sử dụng để kinh doanh, người vi phạm phải nộp lại toàn bộ lợi nhuận thu được).
Trong trường hợp cố tình vi phạm hoặc vi phạm nghiêm trọng, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 229 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) về tội “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”.
