Hé lộ cách tiếp cận mới của Mỹ dưới thời ông Trump đối với Greenland

Tàu hàng di chuyển qua Kênh đào Panama ở ngoại ô Panama City, Panama ngày 12/8/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo tờ Wall Street Journal ngày 8/1, Tổng thống đắc cử Donald Trump đang gây chú ý với tham vọng mở rộng lãnh thổ Mỹ khi công khai bày tỏ ý định kiểm soát Greenland từ Đan Mạch và Kênh đào Panama. Trong cuộc họp báo mới đây tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida, ông Trump không loại trừ khả năng sử dụng các biện pháp cưỡng chế quân sự hoặc kinh tế để đạt được mục tiêu này.

Đối với Greenland, chiến dịch của ông Trump được triển khai một cách có hệ thống. Ông Donald Trump Jr., con trai của tổng thống đắc cử Trump, đã có mặt tại Nuuk - thủ phủ của Greenland cùng với một đoàn tháp tùng bao gồm nhà hoạt động bảo thủ Charlie Kirk, Giám đốc chính trị James Blair và Sergio Gor - người sẽ đảm nhiệm vị trí giám sát Văn phòng Nhân sự Tổng thống tại Nhà Trắng.

Để gây áp lực với Đan Mạch, ông Trump đe dọa sẽ áp đặt thuế "ở mức rất cao" nếu các quan chức nước này không hợp tác. Ông Trump thậm chí còn đặt câu hỏi về tính hợp pháp trong quyền kiểm soát của Đan Mạch đối với Greenland, cho rằng vùng lãnh thổ này cần thiết cho an ninh quốc gia của Mỹ.

Tuy nhiên, phía Đan Mạch và Greenland đều có phản ứng cứng rắn. Lãnh đạo đảo Greenland Múte Egede khẳng định: "Greenland thuộc về người dân Greenland". Hiện Greenland là một lãnh thổ tự trị của Đan Mạch với chính quyền và cơ quan lập pháp riêng, trong khi Đan Mạch - một đồng minh của Mỹ trong NATO, vẫn nắm quyền kiểm soát chính sách đối ngoại của hòn đảo này.

Theo nguồn tin từ nhóm an ninh quốc gia của ông Trump, họ đang cân nhắc một cách tiếp cận tinh tế hơn thông qua đàm phán ngoại giao. Phương án được đề xuất là thiết lập một "Hiệp ước Liên kết Tự do" - tương tự như những thỏa thuận mà Mỹ đang có với một số quốc đảo ở Thái Bình Dương.

Song song với Greenland, ông Trump cũng nhắm đến việc giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama - tuyến đường thủy chiến lược nơi khoảng 4% thương mại toàn cầu đi qua. Ông Trump cáo buộc Panama đang tính phí quá cao đối với tàu thuyền và tàu hải quân Mỹ. Tuy nhiên, Bộ trưởng Ngoại giao Panama Javier Martinez-Acha đã phản đối mạnh mẽ: "Chủ quyền của kênh đào là không thể thương lượng. Nó là một phần trong lịch sử đấu tranh không thể đảo ngược của chúng tôi".

Đáng chú ý, ông Trump còn đề cập đến việc Canada nên trở thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ, mặc dù ông loại trừ khả năng sử dụng vũ lực quân sự trong trường hợp này. Phản ứng trước đề xuất này, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã khẳng định trên mạng xã hội X: "Không có một cơ hội nào cho phép Canada trở thành một phần của Mỹ".

Chiến dịch mở rộng lãnh thổ của ông Trump không phải là mới. Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông đã từng bày tỏ quan tâm đến việc mua Greenland, với sự hỗ trợ của tỷ phú mỹ phẩm Ronald Lauder - người đã đề nghị làm nhà đàm phán bí mật với Chính phủ Đan Mạch. Gần đây, tỷ phú Lauder đã ủng hộ chiến dịch của ông Trump bằng việc quyên góp 1 triệu USD.

Ngoài những tham vọng lãnh thổ, ông Trump cũng đề cập đến nhiều vấn đề khác trong cuộc họp báo, bao gồm kế hoạch ân xá cho những người tham gia vụ bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội Mỹ ngày 6/1/2021 và chiến lược thúc đẩy chương trình nghị sự lập pháp thông qua Quốc hội. Ông cũng bày tỏ quan điểm cứng rắn về tình hình con tin ở Gaza, cảnh báo "toàn bộ địa ngục sẽ nổ ra ở Trung Đông" nếu các con tin không được thả trước khi ông nhậm chức.

Vũ Thanh/Báo Tin tức (Theo wsj.com)