Hé lộ loạt UAV mới của Trung Quốc trước thềm duyệt binh

Đây là động thái chuẩn bị cho màn ra mắt chính thức tại lễ duyệt binh quân sự lớn sắp diễn ra ở Bắc Kinh vào ngày 3.9, kỷ niệm 80 năm chiến thắng trong Thế chiến II. Cũng theo nhận định của TWZ, bước đi cho thấy Trung Quốc đang đẩy mạnh hiện thực hóa một hệ sinh thái tác chiến trên không kết hợp giữa người và máy.

Đa dạng thiết kế UAV tác chiến hợp tác

Theo ảnh vệ tinh về công tác chuẩn bị, ít nhất 5 mẫu UAV loyal wingman khác nhau sẽ xuất hiện. Một số thiết kế mang hình dáng khí động học quen thuộc như FH-97, vốn lấy cảm hứng mạnh từ XQ-58A Valkyrie của Mỹ; một số thiết kế khác mới hoàn toàn, chưa từng được công bố. Những UAV này có thể thuộc nhóm phương tiện không chiến không người lái (UCAV) với khả năng tự chủ cao hơn, nhưng vẫn giữ chức năng phối hợp cùng tiêm kích có người lái.

Chiếc máy bay không người lái giống FH-97 được nhìn thấy trên một chiếc xe tải trên đường phố Trung Quốc - Ảnh: TWZ

Mới đây, hình ảnh rõ nét hơn của một UAV với thiết kế cánh và đuôi truyền thống, cửa hút gió trên lưng đã lộ diện. Kiểu dáng này có nét tương đồng với FH-97, từng ra mắt lần đầu tại Triển lãm hàng không Chu Hải 2021.

Đặc biệt, các cánh đứng dốc nghiêng mang nhiều dấu hiệu học hỏi từ XQ-58 của Mỹ. Bên cạnh đó, tập đoàn Feihong (thuộc Tập đoàn Công nghệ hàng không vũ trụ Trung Quốc CASC) cũng đã từng công bố biến thể FH-97A với hình dáng gần như giống hệt MQ-28 Ghost Bat của Boeing Úc. Khả năng cao những UAV mới sắp xuất hiện là sự mở rộng của dòng FH-97.

Một mô hình của FH-97 được trưng bày tại Triển lãm hàng không Chu Hải năm 2021 - Ảnh: TWZ

Ngoài ra, hai thiết kế mới khác có cấu hình không đuôi, cánh delta cải tiến. Một chiếc có mũi thon dài, thân giữa mở rộng, trong khi chiếc kia có mũi lớn và phần thân trung tâm dày hơn. So với FH-97, chúng có kích thước lớn hơn đáng kể, hàm ý khả năng tầm xa, tải trọng hoặc thời gian bay ưu việt hơn. Một trong số này thậm chí giống hệt khung UAV từng được phát hiện qua ảnh vệ tinh tại nhà máy Thẩm Dương hồi đầu năm.

Hệ sinh thái tác chiến phối hợp người - máy

Điểm nổi bật là các UAV này không hoạt động độc lập mà nằm trong chiến lược phối hợp với những nền tảng có người lái hiện có. Tiêm kích tàng hình J-20S phiên bản hai chỗ đã nhiều lần được mô tả trong vai trò “chỉ huy UAV”, một ứng dụng lý tưởng nhờ hệ thống điện tử hàng không tiên tiến. Máy bay cảnh báo sớm KJ-500 cũng được xem như trung tâm điều phối chiến dịch không người lái.

Một mẫu máy bay chiến đấu không người lái xuất hiện trên đường phố Trung Quốc - Ảnh: TWZ

Ngoài ra, máy bay ném bom mang tên lửa H-6 có thể kiêm vai trò bệ phóng UAV hạng nhẹ. Điều này phản ánh tham vọng của PLA trong việc xây dựng mạng lưới chiến đấu tập trung - phân tán, trong đó UAV là cảm biến, mồi nhử, hoặc kẻ tấn công tầm xa.

Trung Quốc không phải quốc gia duy nhất phát triển UAV kiểu loyal wingman. Mỹ đang đầu tư cho chương trình CCA (Collaborative Combat Aircraft), trong đó có nguyên mẫu YFQ-42A của General Atomics. Nga cũng thúc đẩy dòng S-70 Okhotnik-B, trong khi Úc đã có MQ-28 Ghost Bat. Tuy nhiên, khác biệt nằm ở việc Trung Quốc tung ra cùng lúc nhiều thiết kế với mục tiêu phủ rộng dải tác chiến: từ tầm gần, tầm xa, cất cánh từ căn cứ đất liền cho tới tàu sân bay. Nếu đưa vào thực chiến, số lượng và mức độ đa dạng này có thể giúp PLA tạo áp lực lớn trong không phận khu vực.

Các hệ thống UAV và vũ khí khác

Ngoài nhóm UAV loyal wingman, duyệt binh lần này còn là dịp Trung Quốc công bố loạt vũ khí mới với tính năng công nghệ cao. Đáng chú ý là UAV cất hạ cánh thẳng đứng (VTOL) sử dụng cấu hình hai rotor ăn khớp - một thiết kế hiếm, vốn chỉ thấy ở trực thăng Kaman K-MAX và biến thể không người lái CQ-24 của Mỹ. Bên cạnh đó là các dòng tên lửa siêu vượt âm gồm YJ-17 với dáng lượn sóng kiểu waverider, YJ-19 với cửa hút khí gợi ý động cơ scramjet, và YJ-20 mang hình nón dài tương tự loại tên lửa từng phóng từ khu trục hạm Type 055.

Một mẫu máy bay chiến đấu khác xuất hiện trên đường phố Trung Quốc - Ảnh: TWZ

Một loại ICBM hoặc tên lửa tầm xa cỡ lớn chưa xác định, đi cùng nhiều biến thể tên lửa phóng từ mặt đất cũng xuất hiện. Ở mảng hải quân, Trung Quốc trình làng UUV cỡ lớn và USV mang dáng ngư lôi khổng lồ, trong khi trên bộ là các UGV chiến đấu cùng loạt xe bọc thép mới, một số có tích hợp kính hiển thị tăng cường (AR). Cuối cùng, hệ thống phòng thủ còn bổ sung vũ khí năng lượng định hướng như laser và vi sóng, phục vụ cả chống máy bay lẫn đánh chặn tên lửa.

Câu hỏi đặt ra là bao nhiêu trong số những hệ thống trên đã đạt năng lực thực chiến bởi Trung Quốc thường dùng duyệt binh để phô diễn cả mẫu thật lẫn mô hình.

Hoàng Vũ