Trong một phiên họp vào hôm 24-2, Chỉ huy lực lượng không quân Mỹ tại Thái Bình Dương, Tướng Kenneth S. Wilsbach đã kêu gọi Lầu Năm Góc thay thế 31 chiếc Boeing E-3 Sentries bằng những máy bay E-7 Wedgetails mới hơn.
E-3 Sentries với phần radar hình nấm đặt trên thân máy bay, được phát triển từ phi cơ chở khách Boeing 707 và lần đầu tiên ra mắt vào năm 1971.
Trong khi đó, E-7 Wedgetails được giới thiệu vào năm 2009, dựa theo mẫu máy bay chở khách Boeing 737 nhỏ hơn. Một vài chiếc E-7 Wedgetails đã được chế tạo bởi Australia, Anh, Thổ Nhĩ Kỳ và Hàn Quốc bằng việc hoán cải Boeing 737, cùng trang bị những thiết bị cần thiết.
“Thực tế là chúng ta cần thứ gì đó thay thế tương đối nhanh do sự thiếu tin cậy từ E-3. Nó đang trở nên ngày càng khó sử dụng hơn”, ông Wilsbach cho hay.
Báo cáo của GAO chỉ ra, các máy bay E-3 đối mặt với thách thức liên quan đến linh kiện và khả năng bảo trì do nó được dựa theo mẫu Boeing 707 đã chấm dứt sản xuất từ năm 1978.
Không chỉ E-3, các mẫu máy bay dựa theo Boeing 707 như E-6 Mercury, E-8 Joint Surveillance Target Attack Radar System cũng hứng chịu với vấn đề thiếu linh kiện thay thế.
Ngược lại, chiếc E-7 lại dựa theo Boeing 737, hiện vẫn đang được sản xuất. Ngoài ra, nó cũng nhỏ hơn, rẻ hơn và sử dụng đáng tin cậy hơn. Lầu Năm Góc đã hoán cải Boeing 737 để làm máy bay săn ngầm P-8 Poseidon và C-40 Clipper chuyên chở lãnh đạo quân đội.
Thêm vào đó, E-7 vận hành một radar mảng pha điện tử chủ động (AESA), cho phép nó quét bầu trời ở nhiều hướng cùng lúc, trong khi đó, chiếc E-3 vẫn dùng radar siêu âm chỉ có khả năng quét được một góc nhỏ trên bầu trở trong một thời điểm nhất định.
Tuy nhiên, hiện tại, việc thay thế này vẫn còn lâu mới có thể quyết định. Tổng tham mưu trưởng không quân Mỹ CQ Brown cho biết, việc chọn E-7 làm thay công việc của E-3 là điều không thể nói trước.
Hiện tại, E-3 vẫn được lên kế hoạch bay tiếp đến năm 2035 và nhiều lãnh đạo không quân cho rằng, nó vẫn có thể trải qua một chương trình kéo dài tuổi thọ nhằm tiết kiệm chi phí.
Đặng Vũ