Hệ lụy đã được báo trước

Long An chuyển đổi hàng trăm ha

Theo tài liệu của ĐTTC, tỉnh Long An hiện có 5 KCN được giảm diện tích để phân lô bán nền. Cụ thể, KCN Đức Hòa I - Hạnh Phúc ở xã Đức Hòa Đông, huyện Đức Hòa, giảm 16,26ha (từ 274,23ha xuống còn 257,61ha); KCN Đức Hòa III - Anh Hồng tại xã Đức Lập Hạ, huyện Đức Hòa giảm 10,37ha (từ 55,24ha xuống còn 44,87ha). KCN Đức Hòa III - Hồng Đạt ở xã Đức Lập Hạ, huyện Đức Hòa giảm 70ha (từ 99,4ha xuống còn 29,4ha); KCN Đức Hòa III - Việt Hóa tại xã Đức Lập Hạ, huyện Đức Hòa giảm 38,74ha (từ 83,21ha xuống còn 44,48ha); KCN Cầu Tràm ở xã Long Trạch, huyện Cần Đước giảm 16,73ha (từ 77,82ha xuống còn 64,91ha).

Theo UBND tỉnh Long An, 3 KCN Đức Hòa I - Hạnh Phúc, Đức Hòa III - Anh Hồng và Đức Hòa III - Việt Hóa đều chưa có quyết định chủ trương đầu tư giảm diện tích của UBND tỉnh, chưa lập quy hoạch 1/500. Cả 3 KCN này cũng chưa lập, làm thủ tục đất đai, xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy tại vị trí giảm diện tích; đã thực hiện xong việc san lấp mặt bằng nhưng chưa đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật.

KDC Vista Land thực chất là khu nhà ở cho chuyên gia, công nhân của KCN Đức Hòa III - Việt Hóa, nhưng đã tự ý bán đất nền cho người dân.

Riêng KCN Đức Hòa III - Hồng Đạt đã có quyết định chủ trương đầu tư của tỉnh Long An, huyện Đức Hòa cũng duyệt quy hoạch 1/500. KCN đã xong thủ tục đất đai, xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy tại vị trí giảm diện tích. Chủ đầu tư KCN là CTCP Hồng Đạt - Long An đã chuyển nhượng 2.500 lô đất cho khách hàng theo hình thức ký hợp đồng nguyên tắc. Hiện tại đã có 65 hộ dân xây dựng nhà ở tại đây. Sở Xây dựng tỉnh Long An đã xử phạt Hồng Đạt - Long An về hành vi xây dựng hạ tầng kỹ thuật KDC không có giấy phép.

Về KCN Cầu Tràm, chủ đầu tư là Công ty Trung Thành đã ký hợp đồng số 01/HĐĐQ2019 với CTCP BĐS BNC làm đại lý độc quyền bán dự án. Thanh tra Sở Xây dựng đã xử phạt Trung Thành về hành vi xây dựng hạ tầng kỹ thuật KDC không có giấy phép.

Đối với KCN Đức Hòa III - Việt Hóa, chủ đầu tư là Công ty TNHH MTV Xây dựng và Trang trí Nội thất Chung Phú đã bán 249 lô đất nền, còn lại 30 hồ sơ nộp tại Trung tâm Hành chính công huyện Đức Hòa. KCN này đã tự ý cắt 38,74ha không thuộc phần diện tích của Thủ tướng Chính phủ đồng ý giảm tại Công văn 1748/TTg-CN ngày 7-12-2018. Phần đất này là đất hành chính, dịch vụ trong KCN được duyệt theo quy hoạch 1/500 vào ngày 17-8-2009. Công ty TNHH MTV Xây dựng và Trang trí nội thất Chung Phú đã đổi tên phần đất này là KDC Vista Land để bán đất nền cho người dân.

Đi theo “vết xe đổ” Đồng Nai

Ông Mai Văn Nhiều, Chánh văn phòng, người phát ngôn UBND tỉnh Long An, cho biết đã lường trước được sự bát nháo khi giảm diện tích KCN để làm nhà ở: “Đây là hệ quả của tình trạng phân lô bán nền quá tầm kiểm soát của chính quyền. UBND tỉnh đã chỉ đạo ngay từ đầu và có văn bản gửi các sở ngành và UBND các quận huyện nắm tình hình. Tỉnh cũng đã có 2 cuộc thanh tra toàn diện và sẽ xử lý cụ thể”.

Ông Nguyễn Văn Triều, Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Long An, cho biết việc xin chuyển đổi từ đất KCN sang KDC căn cứ theo Nghị định 82. Mục đích việc chuyển đổi vẫn là phục vụ nhu cầu nhà ở cho công nhân, người lao động nghèo, chuyên gia tại các KCN. Song việc nhiều chủ đầu tư KCN tại Long An chuyển một phần đất sang làm KDC đang đi ngược xu hướng chung là di dời nhà máy ra xa KDC nhằm tách bạch với nơi sản xuất, tạo ra môi trường sống an lành cho người dân, doanh nghiệp yên tâm sản xuất. Như vậy việc cho chuyển đổi đất KCN thành KDC ở Long An là đi lại “vết xe đổ” của nhiều tỉnh thành khác. Đó là khi môi trường sống bị đe dọa, giữa doanh nghiệp và cư dân lại xảy ra mâu thuẫn, lúc đó lại phải di dời nhà máy hoặc cuộc sống người dân lại bị đe dọa.

Được biết 10 năm trước, UBND tỉnh Đồng Nai đã yêu cầu di dời KCN Biên Hòa I ra khỏi KDC để giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm. Thế nhưng đến nay Đồng Nai vẫn loay hoay với việc di dời vì doanh nghiệp không đồng thuận, mức bồi thường quá cao. Tại cuộc họp mới đây, ông Nguyễn Phú Cường, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai, cho biết đề án di dời KCN Biên Hòa I mang lại lợi ích to lớn, giải quyết được vấn đề ô nhiễm môi trường và chỉnh trang, phát triển thành phố Biên Hòa, nhưng tỉnh thực hiện đề án quá chậm. Trong khi hơn 1 triệu người dân Biên Hòa và hàng triệu dân các tỉnh Đông Nam bộ phụ thuộc vào nước sông Đồng Nai, nhưng doanh nghiệp trong KCN Biên Hòa I xả thải ra sông, khiến nguồn nước bị ô nhiễm.

“Để giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường, cuối năm 2022 Đồng Nai sẽ đóng cửa KCN Biên Hòa I. Trước ngày 31-12-2022, tất cả doanh nghiệp phải chấm dứt hoạt động tại đây” - ông Cường khẳng định và cho biết thêm, để đẩy nhanh di dời KCN Biên Hòa I, Đồng Nai sẽ chấm dứt cho thuê và thu hồi đất những doanh nghiệp đã hết hạn thuê đất. Với doanh nghiệp còn thời hạn thuê đất, tỉnh đưa vào danh sách thực hiện bồi thường để họ sớm chuyển đi. Hiện UBND tỉnh Đồng Nai giao Tổng Công ty phát triển KCN (Sonadezi) thực hiện.

Tại KCN Biên Hòa I hiện có khoảng 80 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó 40 doanh nghiệp có hợp đồng thuê đất đến năm 2051. Tổng mức đầu tư đề án di dời và chuyển đổi công năng KCN Biên Hòa I hơn 15.000 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng, thiết bị hơn 2.400 tỷ đồng, bồi thường giải phóng mặt bằng hơn 7.500 tỷ đồng, gần 1.300 tỷ đồng hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động. Đề án được chia làm 3 giai đoạn, giai đoạn 1 từ năm 2018-2020.

Tuấn Quang