Hệ lụy khôn lường từ đồ chơi ma quỷ, quái dị của Halloween

Thực trạng đáng báo động

Hiện tượng đồ chơi Halloween tràn ngập thị trường đã trở thành một cảnh tượng quen thuộc. Từ các cửa hàng tạp hóa, chợ truyền thống đến những sàn thương mại điện tử lớn nhỏ, đâu đâu cũng dễ dàng bắt gặp những chiếc mặt nạ biến dạng, những bộ xương người lủng lẳng, những con dao, lưỡi hái dính đầy máu giả, hay những bình xịt tạo máu me... Đáng chú ý, những sản phẩm này ngày càng trở nên tinh vi và đáng sợ hơn, với các mô hình "xác sống" kích thước bằng người thật, có khả năng cử động, phát ra âm thanh rên rỉ và đôi mắt đỏ ngầu, kinh dị.

Sự dễ dàng trong việc tiếp cận là một vấn đề nghiêm trọng. Chỉ với vài cú click chuột, bất kỳ ai, kể cả trẻ em, cũng có thể sở hữu những món đồ chơi này mà không cần phải chứng minh độ tuổi. Phần lớn chúng có nguồn gốc không rõ ràng, được nhập lậu hoặc sản xuất thủ công với giá thành rẻ mạt, chất lượng kém và tiềm ẩn vô số nguy cơ về sức khỏe.

Một số hình ảnh đồ chơi được bày bán trên phố nhân dịp Halloween

Tác hại đầu tiên và dễ nhận thấy nhất nằm ở khía cạnh sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ nhỏ. Nhiều loại đồ chơi được làm từ nhựa tái chế, pha trộn các hóa chất độc hại như chì, phthalates. Khi trẻ em tiếp xúc trực tiếp, đặc biệt là ngậm, cắn đồ chơi, các chất độc này có thể thẩm thấu vào cơ thể, gây ngộ độc, dị ứng, ảnh hưởng đến hệ thần kinh và sự phát triển lâu dài. Về mặt tâm lý, những hình ảnh kinh dị, bạo lực và đẫm máu có thể gây ra các chấn thương tâm lý, ám ảnh sợ hãi, rối loạn giấc ngủ, thậm chí khiến trẻ trở nên tê liệt cảm xúc trước nỗi đau và sự mất mát. Sự lặp đi lặp lại những hình tượng ma quỷ và cái chết có thể bóp nghẹt sự trong sáng, hồn nhiên vốn có của tuổi thơ.

Ở một góc độ rộng hơn, hiện tượng này đang gây ra sự xói mòn nghiêm trọng đối với bản sắc văn hóa dân tộc. Trong khi các lễ hội truyền thống của Việt Nam như Tết Trung thu với những chiếc đèn ông sao lấp lánh, những mặt nạ giấy bồi ngộ nghĩnh, những màn múa lân rộn ràng đang dần bị lãng quên, thì Halloween với những đồ chơi ma quỷ lại lên ngôi. Đây là một biểu hiện rõ nét của "sùng ngoại, lai căng" - thái độ sùng bái mù quáng những yếu tố ngoại lai mà không có sự chọn lọc, dẫn đến nguy cơ làm phai nhạt những giá trị truyền thống tốt đẹp. Sự lấn át của văn hóa Halloween đẩy các làng nghề sản xuất đồ chơi dân gian vào tình thế khó khăn, thậm chí đứng trước nguy cơ thất truyền.

Hơn nữa, cách tiếp nhận lễ hội Halloween tại Việt Nam hiện nay đang có dấu hiệu bị biến tướng. Thay vì giữ lại những yếu tố vui tươi, sáng tạo và nhân văn, chúng ta lại đang tập trung vào những khía cạnh rùng rợn, kinh dị nhất, đi ngược lại với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Việc sử dụng những hình ảnh ma quỷ, tử thi một cách tùy tiện không chỉ gây phản cảm mà còn thể hiện sự thiếu hiểu biết về ý nghĩa văn hóa thực sự của lễ hội này.

Búp bê kinh dị được rao bán trên mạng xã hội

Giải pháp nào cho một lễ hội lành mạnh?

Trước thực trạng trên, một chiến lược đồng bộ là hết sức cần thiết. Về phía cơ quan quản lý Nhà nước, cần tăng cường kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu và lưu thông các loại đồ chơi ma quỷ, đặc biệt chú trọng đến khâu kiểm định chất lượng, an toàn. Các quy định pháp lý cần được hoàn thiện và siết chặt hơn nữa, đặc biệt là đối với hoạt động buôn bán online. Việc thực thi nghiêm minh các chính sách bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc, như Chỉ thị số 46-CT/TW của Ban Bí thư, cần được đẩy mạnh.

Gia đình và nhà trường đóng vai trò then chốt trong việc định hướng nhận thức cho trẻ em. Thay vì để con em mình đắm chìm trong thế giới kinh dị của đồ chơi Halloween, phụ huynh và giáo viên có thể hướng các em đến những hoạt động lành mạnh, ý nghĩa hơn. Tổ chức các lễ hội truyền thống, khuyến khích trẻ sáng tạo đồ chơi từ các nguyên liệu an toàn, hoặc tham gia vào các trò chơi dân gian sẽ giúp trẻ vừa vui chơi, vừa học hỏi được những giá trị văn hóa tốt đẹp.

Một nhân viên bán hàng đang giới thiệu về bịch máu giả

Truyền thông cần tích cực tuyên truyền, nâng cao ý thức cộng đồng về những tác hại của đồ chơi ma quỷ, đồng thời quảng bá rộng rãi hình ảnh của các lễ hội và đồ chơi truyền thống. Việc tôn vinh các nghệ nhân, làng nghề sản xuất đồ chơi dân gian sẽ góp phần tạo ra một làn sóng tiêu dùng mới, ưu tiên các sản phẩm mang đậm bản sắc Việt.

Quan trọng không kém, chúng ta cần chủ động trong việc sáng tạo và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Thay vì bài xích hoàn toàn các lễ hội nước ngoài, chúng ta có thể tiếp thu một cách có chọn lọc, kết hợp với những nét đẹp văn hóa bản địa để tạo nên những sản phẩm, những hoạt động lễ hội vừa hiện đại, vừa giữ được cốt cách dân tộc.

Hiện tượng đồ chơi ma quỷ Halloween tràn ngập thị trường Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung là một hồi chuông cảnh tỉnh về sự xâm thực văn hóa và những hệ lụy khôn lường đối với thế hệ tương lai. Việc chấn chỉnh tình trạng này không phải là sự cực đoan, bài ngoại, mà là sự tỉnh táo để bảo vệ sự trong sáng của tuổi thơ và gìn giữ tâm hồn Việt. Một lễ hội thực sự ý nghĩa phải là nơi nuôi dưỡng những cảm xúc tích cực, sự sáng tạo và tình yêu thương, chứ không phải là nơi khơi gợi nỗi sợ hãi và sự lai căng. Hãy cùng nhau chung tay xây dựng một môi trường văn hóa lành mạnh, nơi trẻ em được lớn lên với những giá trị chân - thiện - mỹ, đúng với truyền thống tốt đẹp ngàn đời của dân tộc.

MINH LUÂN - TƯỜNG KHUÊ