Hệ lụy từ việc 'chỉ nhầm đất'

Tòa án đã công nhận

Vợ chồng ông Triệu Văn Pho, bà Lâm Thị Hòa ngụ tại Tuyến 2, ấp Mỏ Ó, xã Trung Bình, huyện Trần Đề (Sóc Trăng) gửi đơn phán ánh bức xúc trước cách giải quyết của chính quyền địa phương. Theo vợ chồng ông Pho, nguyên nhân vào trước năm 1986, cha ông Pho có khai thác phần đất rừng, đất hoang với diện tích 1.600m2 và sử dụng đến năm 1990 thì cho vợ chồng ông Pho sử dụng đến nay, không tranh chấp với ai. Do hoàn cảnh khó khăn, vợ chồng ông Pho chưa đi đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Năm 2018, gia đình ông Pho đăng ký xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì phát hiện một phần đất trên đã được UBND huyện Trần Đề cấp cho bà Nguyễn Thị Bình, bà Trần Hồng Cúc, bà Trần Ngọc Sáng. Vụ việc đã được địa phương hòa giải nhưng không thành và được Tòa án nhân dân tỉnh Sóc Trăng, Tòa án nhân dân Cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh giải quyết bằng một bản án.

Vợ chồng ông Triệu Văn Pho,ấp Mỏ Ó, xã Trung Bình, huyện Trần Đề (Sóc Trăng) bức xúc đứng trước phần đất tranh chấp. Ảnh: SỚM MAI

Bản án số 39/2020/DS-ST, ngày 15/9/2020 của Tòa án nhân dân tỉnh Sóc Trăng đã tuyên xử không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Cúc, bà Bình, bà Sáng về việc yêu cầu vợ chồng ông Pho trả lại các phần đất thuộc tờ bản đồ số 67, tọa lạc ấp Mỏ Ó, xã Trung Bình, huyện Trần Đề (Sóc Trăng). Hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BG 702330 do UBND huyện Trần Đề cấp cho bà Cúc ngày 24/7/2017, thuộc thửa đất số 35, diện tích 216,4m2; hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BG 440349 do UBND huyện Trần Đề cấp cho bà Bình ngày 30/6/2014, thuộc thửa đất số 36, diện tích 218,6m2; hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BG 702446 do UBND huyện Trần Đề cấp cho bà Sáng ngày 27/5/2015, thuộc thửa đất số 39, diện tích 214,4m2 cùng tờ bản đồ số 67. Đồng thời, công nhận quyền sử dụng đất cho vợ chồng ông Pho đối với phần đất trên theo đo đạc thực tế (thửa đất số 35, 36, 39).

Bởi theo nhận định của tòa án, các phần đất tranh chấp là do cha ruột của ông Pho khai phá đất rừng vào khoảng năm 1989, xung quanh vắng vẻ không có ai ở, chính quyền địa phương cũng đồng ý cho người dân tự khai phá để canh tác và ai khai phá được bao nhiêu thì canh tác bấy nhiêu. Sau này (khoảng năm 1993, 1994), cha ông Pho cho lại ông Pho và ông Pho sử dụng nuôi tôm, nuôi cá trước khi Nhà nước di dân vào khu tái định cư. Năm 2004, Nhà nước làm lộ đi ngang qua phần đất của ông Pho và ông sử dụng phần đất này đến nay.

Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Trần Đề xác nhận việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Cúc, Sáng, Bình là đúng chủ thể, đúng quy định tại thời điểm cấp nhưng UBND huyện Trần Đề chỉ dựa vào danh sách đề nghị cấp quyết định giao đất do UBND xã Trung Bình lập không có ngày tháng năm, trong khi, thẩm quyền giao đất phải do UBND cấp huyện thực hiện dựa trên kế hoạch giao đất của UBND tỉnh. Mặt khác, ở đây không có quyết định thu hồi đất, không có quyết định giao đất và cũng không có văn bản nào thể hiện có bàn giao đất cho bà Cúc, Bình, Sáng là không đúng quy định pháp luật. Theo hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Cúc, Bình, Sáng thì tại phiếu lấy ý kiến của khu dân cư xác định đất cấp cho bà Cúc, Bình, Sáng từ năm 1992 và xây dựng nhà ở ổn định từ đó đến nay là hoàn toàn không có thật, thành phần cuộc họp ghi trên phiếu không có thật, không đúng họ hoặc tên, chỉ lập, ký khống. Hơn nữa, theo danh sách do UBND xã Trung Bình lập không có ngày tháng năm, ghi “Vị trí cấp cho bà Sáng là ở ấp Kênh Ba, cấp cho bà Bình và bà Cúc là ở ấp Chợ” nhưng khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Cúc, Bình, Sáng là ở ấp Mỏ Ó. Dù người đại diện hợp pháp của UBND huyện Trần Đề cho rằng có công văn xác định nghĩa vụ tài chính, có xác định lại cho đúng vị trí đất đã cấp nhưng đây không phải là quyết định giao đất, trong khi đất do vợ chồng ông Pho đang trực tiếp quản lý, sử dụng… Từ đó, tòa nhận định, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Cúc, Bình, Sáng là không đúng quy định; hủy các giấy chứng nhận đó là có căn cứ, phù hợp và công nhận phần đất tranh chấp cho vợ chồng ông Pho (đã quản lý, canh tác, sử dụng trên 30 năm).

Bản án phúc thẩm số 207/2021/DS-P, ngày 22/4/2021 của Tòa án nhân dân Cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bà Cúc, Bình, Sáng và giữ nguyên bản án sơ thẩm trên.

Chỉ nhầm, chỉ lại!

Vợ chồng ông Pho bức xúc, vì khi 3 thửa đất trên được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, vợ chồng ông xin đăng ký được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn lại nằm cùng bản đồ số 67. Ngày 30/3/2022, UBND xã Trung Bình đã có công văn yêu cầu vợ chồng ông Pho liên hệ Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện để đăng ký đo đạc tại phần đất yêu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở đâu, vị trí nào; UBND xã xem xét lập thủ tục chuyển về trên. Khi Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện thực hiện xong việc đo đạc hiện trạng thửa đất và có ghi tình hình sử dụng đất ổn định, không tranh chấp. Thế mà sau đó, UBND xã Trung Bình lại mời vợ chồng ông Pho lên hòa giải tranh chấp với bà Cúc, Bình, Sáng, thay vì giải quyết thủ tục xin đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Đối với vấn đề trên, phóng viên Báo Sóc Trăng đã gặp, trao đổi trực tiếp với ông Tăng Khum - Phó Chủ tịch UBND xã Trung Bình, ông Trần Hoàng Quân - công chức địa chính UBND xã Trung Bình, huyện Trần Đề (Sóc Trăng) để làm rõ sự tình. Ông Tăng Khum cho rằng, 3 thửa tranh chấp trên, vợ chồng ông Pho đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo nội dung bản án tuyên và việc tranh chấp giữa vợ chồng ông Pho với bà Cúc, Bình, Sáng là thuộc 3 phần đất khác. Khi vợ chồng ông Pho xin đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất này thì phía bà Cúc, Bình, Sáng có phát sinh tranh chấp và UBND xã tiến hành hòa giải nhưng không thành, yêu cầu hai bên chuyển vụ việc về tòa án giải quyết theo thẩm quyền.

Khi đó, ông Trần Hoàng Quân cũng cho biết thêm: “Bà Cúc, Bình, Sáng có đủ chứng cứ khẳng định phần đất thuộc về mình. Lúc đầu, bà Cúc, Bình, Sáng chỉ vị trí không đúng, chỉ nhầm và tòa đã tuyên hủy 3 phần đất đó; giờ bà Cúc, Bình, Sáng đã xác định được vị trí (liền kề) nên yêu cầu được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng địa phương xác minh thì phía ông Pho với bà Cúc, Bình, Sáng xảy ra tranh chấp. Nay địa phương chờ tòa phán quyết thuộc quyền sử dụng đất của ai sẽ đề nghị cấp cho người đó…”.

Khi biết được phần đất đang bị tranh chấp, bà Hòa khóc nức nở: “Đất của gia đình tôi canh tác mấy chục năm rồi. Tòa cũng nhận định rõ rồi và đã hủy giấy chứng nhận của bà Cúc, Bình, Sáng, công nhận cho gia đình tôi. Tại sao phần đất liền kề nằm cùng bản đồ mà gia đình tôi quản lý, sử dụng như 3 phần đất trên lại không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chứ? Bà Cúc, Sáng, Bình đã bị hủy giấy chứng nhận mà nói chỉ nhầm, giờ chỉ lại và đòi tôi trả đất. Gia đình tôi có lấy của ai đâu mà giờ kêu phải trả; nếu UBND huyện cấp cho họ không đúng thì đòi UBND huyện sao lại đòi đất của gia đình tôi…”.

Đất thuộc quyền sử dụng của ai và việc chỉ nhầm có đủ căn cứ để chấp nhận không? Mong rằng các cơ quan có thẩm quyền sớm cho người dân câu trả lời thỏa đáng.

SỚM MAI