Hé mở sự thật lạ lùng ít biết ở Cao nguyên đá Đồng Văn

02/9/2021 Gốc

Khu vực Công viên địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn là nơi lưu giữ nhiều sự kiện địa chất tầm cỡ thế giới, đặc biệt là 2 trong 5 sự kiện lớn lịch sử sinh giới của Trái đất với sự hủy diệt của hàng loạt giống, loài, thậm chí cả họ cổ sinh vật.

Công viên địa chất (CVĐC) toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn nằm ở độ cao trung bình từ 1.200m so với mực nước biển, có diện tích là 2356,8km2, trải dài qua địa bàn 4 huyện Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn và Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang.

Do địa hình hiểm trở, chia cắt mạnh nên khí hậu trên Cao nguyên đá Đồng văn mang nhiều sắc thái ôn đới và chia làm 2 mùa: mùa mưa và mùa khô. Nhiệt độ trung bình năm khoảng 24-28ºC, mùa đông nhiệt độ có khi xuống tới -5ºC.

CVĐC toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn có đặc điểm nổi bật với những dải núi đá tai mèo sắc nhọn, những khe núi sâu và hẹp, những vách núi dựng đứng cao vút, các chóp núi như những kim tự tháp.

Ngoài ra, nơi đây còn sở hữu các trũng sâu hun hút, hang động và các vườn đá tạo nên vẻ đẹp lạ thường, có giá trị to lớn không chỉ về du lịch mà còn có giá trị rất lớn về khoa học và giáo dục.

Theo thống kê của các nhà khoa học, Cao nguyên đá Đồng Văn chứa đựng trong đó 138 di sản địa chất các loại, có 58 di sản xếp hạng quốc tế, 61 di sản xếp hạng quốc gia và còn nhiều di sản cấp địa phương.

Đặc biệt, đây là nơi lưu giữ nhiều sự kiện địa chất quan trọng tầm cỡ khu vực và hành tinh, đặc biệt là 2 trong số 5 sự kiện lớn lịch sử sinh giới của Trái đất với sự hủy diệt của hàng loạt giống, loài, thậm chí cả họ cổ sinh vật.

Thứ nhất là biến cố sinh học Devon muộn xảy ra ở ranh giới Frasni/Famen cách ngày nay 364 triệu năm đã làm cho 19% số họ và 50% số giống cổ sinh bị tuyệt diệt.

Thứ hai là biến cố sinh học Permi/Trias xảy ra sát trước ranh giới Permi/Trias cách ngày nay khoảng 251 triệu năm, là sự kiện lớn nhất trong 5 biến cố của sinh giới, làm tuyệt diệt khoảng 90% số giống và loài sinh vật biển.

Ngoài ra, Cao nguyên đá Đồng Văn chiếm một phần diện tích của Khu bảo tồn thiên nhiên Du Già và Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Khau Ca. Do đó, nơi đây có hệ động thực vật rất phong phú, bao gồm 289 loài thực vật bậc cao, thuộc 83 họ.

Hệ động vật trên núi đá vôi của cao nguyên đá Đồng Văn có tới 171 loài trong 73 họ và 24 bộ, trong đó có 27 loài gồm 17 loài thú, 2 loài chim và 8 loài bò sát là những động vật quý hiếm được ghi trong Sách đỏ Việt Nam.

Đặc biệt, nơi đây sở hữu loài voọc mũi hếch (Rhinopithecus avunculus) là một trong năm loài linh trưởng đặc hữu của Việt Nam và một trong 25 loài linh trưởng của thế giới có nguy cơ tuyệt chủng trên phạm vi toàn cầu.

Ngoài ra, Cao nguyên đá Đồng Văn là địa bàn sinh sống của 17 dân tộc Mông, Giáy, Pu Péo, Lô Lô, Nùng, Hoa... với sắc màu trang phục sặc sỡ, bản sắc văn hóa truyền thống lâu đời, độc đáo, những sản vật địa phương...

Trong đó, "Chợ tình Khau Vai" là lễ hội đặc sắc và độc đáo nhất, ngoài ra còn có lễ hội "Gầu Tào" của người Mông, lễ hội "Cúng thần rừng" của người Pu Péo, lễ Cấp sắc dân tộc Dao… và các lễ hội, phong tục, tập quán khác của các dân tộc.