Hiểm họa từ những khối sắt di động

Phần lớn những vụ tai nạn đều xuất phát từ việc xem nhẹ vấn đề an toàn trong xếp dỡ vận chuyển hàng hóa, nhưng đến nay cơ quan chức năng vẫn chưa có quy định chế tài cụ thể để giảm thiểu những vụ tai nạn không đáng có này.

Những vụ tai nạn thương tâm

Trưa 5-3-2022, tại giao lộ Nguyễn Văn Linh - Trịnh Quang Nghị, xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh đã xảy ra vụ tai nạn thương tâm. Anh Phạm Văn Lành ( sinh năm 1979, tại huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) khi thấy đèn tín hiệu giao thông chuyển sang vàng nên định bước xuống lòng đường đến ca bin mời tài xế mua vé số thì bất ngờ bị hai cuộn thép trên xe đầu kéo biển kiểm soát ở tỉnh Long An bất ngờ rơi xuống, va vào người khiến anh hôn mê tại chỗ.

Cuộn thép bị đứt dây néo đè bẹp ca-bin gây chấn thương cho tài xế xảy ra trên đường Nguyễn Văn Linh, huyện Bình Chánh

Ngoài ra, cuộn thép còn đè bẹp dúm chiếc xe mô tô là tài sản giá trị nhất của gia đình. Sau khi được tổ công tác của trạm Cảnh sát giao thông Tân Túc đưa vào Bệnh viện Chợ Rẫy cấp cứu, các bác sỹ xác định anh Lành bị gãy chân trái, vỡ xương chậu, tổn thương hậu môn và một số chấn thương khác khá nặng...

Tuyến đường Quốc lộ 51 nối hai tỉnh Đồng Nai với Bà Rịa - Vũng Tàu là huyết mạch kết nối cảng sông, cảng biển với nhiều khu công nghiệp. Trên tuyến đường này, mỗi ngày có hàng trăm xe đầu kéo chuyên chở thép cuộn, thép cây lưu thông và cũng không ít lần gây tai nạn thương tâm. Hay như tại tỉnh Bình Dương, ngoài một số vụ xe đầu kéo làm rơi thép cuộn, thép cây xuống đường gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông và các phương tiện khác trên tuyến Quốc lộ 1K và đại lộ Bình Dương, còn xảy ra vụ tai nạn thương tâm do xe đầu kéo chở trụ bê tông gây ra.

Phải có chế tài cụ thể kéo giảm tai nạn

Nhiều nước trên thế giới và khu vực từ lâu đã có quy định rõ ràng, chi tiết về việc đảm bảo an toàn đối với xe đầu kéo khi chở thép cây, thép cuộn, trụ bê tông. Ngoài yêu cầu phải sử dụng rơ-mooc chuyên dụng, phải có bệ đỡ bằng thép cố định trên rơ-mooc để khi đặt thép cuộn, thép cây hoặc trụ bê tông, các bệ đỡ này sẽ ôm chặt, kết hợp với nhiều dây chằng chịu lực cao buộc cố định từ nhiều phía làm cho thép không bị xê dịch nhiều trong lúc vận chuyển nên luôn đạt sự an toàn cao.

Còn tại nước ta, Luật Giao thông có quy định việc chở hàng hóa, trong đó có cả thép cuộn cũng như các hàng hóa bình thường khác, chủ phương tiện phải giằng buộc chắc chắn. Nghị định 100/2019/NĐ-CP cũng quy định phạt tiền 2-3 triệu đồng, tước bằng lái 1-3 tháng đối với hành vi vi phạm về container theo xe (kể cả sơmi rơ-moóc) mà không sử dụng thiết bị để định vị chắc chắn container với xe, hoặc có sử dụng thiết bị nhưng container vẫn bị xê dịch trong quá trình vận chuyển. Tuy nhiên lại không có chi tiết như thế nào là giằng buộc chắc chắn và cũng không có thử nghiệm thực tế để có quy định cụ thể đối với loại hình vận chuyển thép cuộn, thép cây, trụ bê tông, từ đó dẫn đến việc nhà xe không đầu tư rơ-mooc chuyên dụng mà dùng rơ-mooc đa năng (sàn phẳng) để vận chuyển các loại hàng hóa này. Ngoài ra, một số tài xế có thể vì muốn quay đầu nhanh đã không quan tâm đến an toàn tính mạng của người tham gia giao thông và các phương tiện khác, chỉ sử dụng vài miếng chèn, vài sợi xích buộc vào cuộn thép là đạp ga cho chạy nhanh trên đường.

Một cán bộ Cảnh sát giao thông tỉnh Đồng Nai cho biết, cứ mỗi lần thực hiện chuyên đề tuần tra kiểm soát trật tự an toàn giao thông, khi dừng để kiểm tra đối với xe đầu kéo chở thép cuộn, thép cây, lái xe luôn có câu cửa miệng rằng chèn gỗ, giằng dây xích thế này là an toàn lắm rồi, chứ luật đâu có quy định như thế nào là giằng chắc chắn, an toàn mà các anh đòi phạt… Chính vì vậy Cảnh sát giao thông chỉ nhắc nhở và hy vọng tài xế ý thức được việc giằng buộc, kê, chèn hàng hóa khi vận chuyển không chỉ đảm bảo an toàn cho người đi đường mà còn cho cả chính bản thân tài xế.

Trả lời các cơ quan báo chí, ông Nguyễn Vũ Hạnh Phúc, Chánh văn phòng Ban An toàn giao thông TP. Hồ Chí Minh, nêu hai nguyên nhân dẫn đến tai nạn do hàng hóa khối lượng lớn được chở trên ôtô bị rơi. Thứ nhất, quá trình xếp dỡ tại cảng, xưởng, tài xế và công nhân bốc dỡ lơ là quy định an toàn. Thứ hai, khi chạy trên đường, tài xế thiếu kinh nghiệm lái xe vận tốc cao đến các khúc cua, đèn đỏ thắng gấp khiến các cuộn thép nặng hàng chục tấn bị xê dịch, đứt dây xích. Để hạn chế tai nạn dạng này, Ban An toàn giao thông TP. Hồ Chí Minh nhiều lần kiến nghị các hiệp hội vận tải hàng hóa chú trọng đến các bước giằng buộc, xích cuộn thép trước khi khởi hành và giảm trọng lượng được phép chở 3-4 cuộn thép như trước đây xuống còn 1-2. Về lâu dài, doanh nghiệp cần đầu tư xe chuyên dụng chở cuộn thép như các nước để đảm bảo an toàn.

Trong thời gian tác nghiệp tại cổng cảng Cát Lái, TP. Thủ Đức và cảng Bến Nghé, quận 7, TP. Hồ Chí Minh, chúng tôi đã tiếp cận tài xế Nguyễn Ngọc Cường và được anh chia sẻ. Theo anh Cường, trước đây, anh từng lái xe đầu kéo chở thép cuộn, thép cây từ cảng Cát Lái về tỉnh Bình Dương, nhưng thấy không an toàn nên anh đã xin nghỉ và chuyển sang chạy xe kéo container. Chỉ tay vào một xe đầu kéo đang chất thép cuộn, anh Cường lắc đầu: “Cuộn thép nặng khoảng 25-30 tấn như thế kia mà tài xế chỉ dùng hai thanh gỗ chèn hai bên và hai sợi xích 10mm cố định vào thớt xe thì vô cùng thiếu an toàn. Chỉ cần xe chạy chưa đến trăm mét, hai thanh gỗ chèn có thể nứt vỡ, chỉ còn hai sợi xích néo có thể bị cạnh thép cắt đứt bất kỳ lúc nào…".

Đã đến lúc cơ quan chức năng cần phải nghiên cứu thực tế để ra quy định chi tiết về an toàn hàng hóa đối với loại hình xe đầu kéo chở thép cuộn, thép cây, trụ bê tông. Dù chưa có rơ-mooc chuyên dụng thì nhà xe cũng phải mua sắm đủ thiết bị kê chèn, giằng néo cho đúng tiêu chuẩn thì mới đảm bảo trật tự an toàn giao thông được.

Đức Cương