Hiện thực hóa cam kết của Việt Nam về giảm nhẹ rủi ro thiên tai

Cụ thể hóa Khung Sendai tại Việt Nam

Khung Sendai về Giảm thiểu rủi ro thiên tai giai đoạn 2015 - 2030 được thông qua tại Hội nghị thế giới về giảm thiểu rủi ro thiên tai lần thứ 3 của Liên hợp quốc tổ chức tại Sendai, tỉnh Miyagi (Nhật Bản). Việt Nam là một trong 187 quốc gia trên thế giới đã thông qua Khung hành động này với 4 ưu tiên, 7 mục tiêu, và 38 chỉ số đo lường tiến độ thực hiện.

Trong những năm vừa qua, Việt Nam đã thể hiện cam kết trong việc thực hiện Khung Sendai thông qua nhiều văn bản pháp lý. Có thể kể tới như Luật Phòng, chống thiên tai sửa đổi năm 2021, Chiến lược Quốc gia Phòng chống thiên tai đến năm 2030, hay Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030”.

Mô hình tái chế rác thải để bảo vệ môi trường được ActionAid - AFV thực hiện tại trường THCS Đắk Drô (huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông). Ảnh: Trọng Tùng.

Việt Nam cũng đã ban hành thông tư hướng dẫn xây dựng kế hoạch phòng, chống thiên tai các cấp ở địa phương, và Thông tư hướng dẫn lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển nghành, kinh tế xã hội… Đặc biệt, đã đạt được nhiều kết quả phát triển và đưa vào sử dụng thành công hệ thống giám sát thiên tai Việt Nam VNDMS và ứng dụng phòng, chống thiên tai giúp đáp ứng các nhu cầu giám sát, chỉ đạo điều hành và quản lý dữ liệu.

Chủ tịch Quản lý Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) Tạ Việt Anh cho biết, năm 2023, Việt Nam đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Ủy ban ASEAN về quản lý thiên tai, đồng thời là chủ nhà của Hội nghị Bộ trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương về giảm nhẹ rủi ro thiên tai lần thứ 10. Tại hội nghị này, báo cáo của Việt Nam sẽ được đệ trình và chia sẻ. Hội nghị cũng là cơ hội để các bên nhìn lại cam kết của mình và lên kế hoạch cho giai đoạn tiếp theo.

Mô hình trồng cây dổi tạo sinh kế bền vững cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số tại huyện Krông Nô (tỉnh Đắk Nông).

Ở khía cạnh truyền thông, ông Tạ Việt Anh chi sẻ: Khung Sendai nhấn mạnh vai trò của các phương tiện truyền thông đại chúng trong việc thể hiện vai trò tích cực và tiên phong tại cấp địa phương, quốc gia, khu vực và toàn cầu; hướng đến nâng cao nhận thức và hiểu biết của công chúng, cũng như truyền tải thông tin chính xác về thiên tai, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong công tác phòng, chống thiên tai.

“Thông qua chương trình tập huấn, chúng tôi hy vọng rằng các thông tin về Khung Sendai và thực tiễn quản lý rủi ro thiên tai tại Việt Nam sẽ được chia sẻ rộng rãi hơn trong cộng đồng báo chí; từ đó củng cố và tăng cường vai trò của các cơ quan truyền thông trong việc hiện thực hóa các cam kết của Việt Nam trong Khung Sendai và trong công tác phòng, chống thiên tai nói chung...” - ông Tạ Việt Anh nhấn mạnh tại khi phát biểu tại chương trình tập huấn vào cuối tuần qua.

Đưa báo chí đến gần hơn với cộng đồng

Các trao đổi trong chương trình đã giới thiệu tổng quan quá trình thực hiện Khung Sendai từ 2015 đến nay và bài học kinh nghiệm của Việt Nam và một số quốc gia khác trong khu vực. Các nhà báo đã được tìm hiểu mục tiêu, kết quả, 4 ưu tiên hành động, 7 mục tiêu toàn cầu của Khung hành động Sendai về giảm nhẹ rủi ro thiên tai và tiến độ thực hiện các cam kết của Việt Nam trong khung này từ 2015 đến nay.

Các nhà báo tham gia thực hành công cụ đánh giá mức độ dễ bị tổn thương của các cộng đồng trước thiên tai tại xã Đắk Drô.

Bên cạnh đó, các nhà báo đến từ nhiều cơ quan thông tấn, báo chí của Trung ương và địa phương cũng đã được xem xét và thực hành 2 trong số 9 công cụ đánh giá mức độ dễ bị tổn thương có sự tham gia (PVA) của các cộng đồng trước thiên tai. Qua đó, có dịp nhìn nhận và đánh giá khả năng phòng ngừa, ứng phó và phục hồi của cộng đồng trước, trong và sau thiên tại ở từng địa phương.

Theo bà Thái Minh Hương - Cục Quản lý Đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ NN&PTNT), Khung Sendai đã chỉ rõ giảm nhẹ rủi ro thiên tai đòi hỏi có sự tham gia của toàn xã hội. Đến nay, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đã phối hợp với nhiều đơn vị tổ chức các chương trình nâng cao nhận thức cho nhiều đối tượng.

“Trao đổi với các nhà báo, phóng viên dịp này là tiền đề tích cực cho các hợp tác ý nghĩa tiếp theo của chúng tôi cùng ActionAid và AFV để giúp Việt Nam đạt mục tiêu đặt ra theo Khung Sendai, đưa báo chí tới gần hơn với cộng đồng và tăng cường những nỗ lực của họ trong phòng ngừa và giảm nhẹ rủi ro thiên tai...” - bà Thái Minh Hương chia sẻ.

Chương trình trao đổi báo chí về Khung Sendai thuộc dự án tăng cường sự tham gia của người dân trong giám sát tiến trình và kết quả thực hiện Khung Sendai.

Trưởng đại diện ActionAid tại Việt Nam Hoàng Phương Thảo cho biết, chương trình trao đổi báo chí thuộc Dự án “Tăng cường sự tham gia của người dân trong giám sát tiến trình và kết quả thực hiện Khung Sendai tại Việt Nam” là nỗ lực tiếp theo của ActionAid, AFV và các đối tác trong khuôn khổ Ưu tiên chương trình mới, thuộc Chiến lược Quốc gia VII (2023 - 2027) sắp công bố năm nay.

Theo bà Hoàng Phương Thảo, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, việc áp dụng các cơ chế tự nguyện quốc tế như Khung Sendai trong phòng ngừa và ứng phó với thiên tai, phục hồi và phát triển bền vững sau thiên tai sẽ có ý nghĩa quan trọng trong các chính sách của các cấp ở Việt Nam.

Trọng Tùng