Hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương
Nhiệm kỳ 2020-2025 khép lại với nhiều dấu ấn toàn diện trên tất cả các lĩnh vực đã tạo thế và lực mới cho tỉnh Ninh Bình. Thành quả hôm nay là minh chứng cho bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng vươn lên của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân trong tỉnh, đồng thời là nền tảng vững chắc để Ninh Bình tiếp tục định vị tầm vóc, tự tin bước vào chặng đường mới với khí thế mới hiện thực hóa khát vọng đến năm 2030 đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.
Nhiệm kỳ mới 2025-2030 bắt đầu trong bối cảnh lịch sử khi Ninh Bình cùng cả nước bước vào giai đoạn tổ chức thực hiện hiệu quả chủ trương mang tính cách mạng về tổ chức bộ máy và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Yêu cầu khách quan đặt ra là phải kiến tạo một phương thức lãnh đạo đột phá, khơi thông được mọi nguồn lực, giải phóng mọi tiềm năng để đưa Ninh Bình tăng tốc bứt phá. Trong hành trình đó, việc xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, thực sự là hạt nhân lãnh đạo, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân chính là “chìa khóa” để mở cánh cửa tương lai với mục tiêu đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030.
Các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy và các đại biểu thực hiện nghi thức gắn biển công trình nút giao Phú Thứ. Ảnh: Đức Lam
Gợi mở vấn đề này, trong buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy 3 tỉnh Nam Định - Ninh Bình - Hà Nam trước khi hợp nhất, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt nhấn mạnh: tỉnh Ninh Bình sau hợp nhất cần tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, coi trọng công tác chính trị tư tưởng. Chú trọng chuẩn bị đội ngũ cán bộ kế cận có tư duy đổi mới, khả năng quản trị hiện đại và am hiểu mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, có tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Làm tốt công tác chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng, đảm bảo mục tiêu kiến tạo một không gian phát triển hiện đại, năng động, củng cố đoàn kết, phát huy dân chủ, siết chặt kỷ cương và xây dựng nền tảng chính trị vững chắc.
Quá trình chuẩn bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, tỉnh Ninh Bình đặc biệt chú trọng xây dựng Văn kiện, phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể trong xây dựng định hướng, mục tiêu chiến lược cho sự phát triển của tỉnh 5 năm tới. Trong ảnh: Hội thảo lấy ý kiến các chuyên gia vào Dự thảo Báo cáo chính trị trình tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: Trường Giang.
Quán triệt sâu sắc chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, với tinh thần đoàn kết, quyết tâm chính trị cao, ngay sau hợp nhất, tỉnh Ninh Bình đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành Đại hội Đảng cấp cơ sở nhiệm kỳ 2025-2030 trước thời hạn 15 ngày.
Quá trình chuẩn bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, tỉnh đặc biệt chú trọng xây dựng Văn kiện Đại hội, phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể để hoạch định con đường phát triển cho 5 năm tới, bảo đảm phù hợp với thực tiễn. Trong đó, mục tiêu bao trùm đó là phấn đấu đến năm 2030 đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, có công nghiệp hiện đại, dịch vụ du lịch chất lượng cao, đô thị xanh gắn với di sản, nằm trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng, thu nhập bình quân đầu người.
Giải quyết thủ tục hành chính cho người dân tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh. Ảnh: Ngọc Linh.
Để đạt được mục tiêu này, một trong những quan điểm phát triển được đề cập, đó là: Thường xuyên chăm lo xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện gắn với chính quyền địa phương 2 cấp theo định hướng “lấy dân làm gốc” để người dân vừa là chủ thể, vừa là trung tâm trong mọi quyết sách phát triển. Tăng cường năng lực lãnh đạo, đổi mới phương thức quản lý, điều hành, chỉnh đốn tác phong, lề lối làm việc của tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên phù hợp với điều kiện phân cấp, phân quyền theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Có thể nói, để kiến tạo mô hình chính quyền năng động, hiệu quả, cốt lõi là phải đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” cũng đòi hỏi đội ngũ cán bộ phải có tư duy đổi mới, bản lĩnh và khả năng phản ứng nhanh nhạy, linh hoạt trước những đòi hỏi từ thực tiễn.
Chia sẻ tại Hội thảo lấy ý kiến các chuyên gia vào Dự thảo Báo cáo chính trị trình tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, PGS.TS Trần Đình Thiên, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: Với những thành tựu, kinh nghiệm từ nhiệm kỳ trước, cùng tinh thần dám nghĩ, dám làm, tỉnh Ninh Bình cần mạnh dạn đăng ký thí điểm thực hiện phân cấp, phân quyền theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Đây cần được xem là giải pháp quan trọng hoàn thiện thể chế, mở đường cho sáng tạo, cởi trói nguồn lực và tạo ra sức hút đặc biệt với giới đầu tư cũng như thu hút nhân tài, góp phần tạo điều kiện để Ninh Bình bứt phá, vươn lên tầm cao mới.
Khu công nghiệp Gián Khẩu được đầu tư đồng bộ hạ tầng là lợi thế để thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Ảnh: Ngọc Linh
Nhiệm kỳ 2025-2030 cũng là giai đoạn Ninh Bình cùng cả nước tổ chức vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đây là thước đo thực tiễn, là nơi kiểm chứng rõ nhất hiệu quả của công tác xây dựng Đảng và năng lực của đội ngũ cán bộ.
Thời gian qua, cùng với cả nước, Ninh Bình đã triển khai thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp đơn vị hành chính, tinh gọn tổ chức bộ máy với những kết quả ban đầu rất quan trọng, có ý nghĩa lịch sử. Giai đoạn tiếp theo đặt ra những thách thức mới và quan trọng hơn, đòi hỏi phải tiếp tục xây dựng và hoàn thiện đồng bộ thể chế.
Với không gian mới sau hợp nhất và yêu cầu phát triển đặc thù của Ninh Bình hiện nay nhằm hướng tới mục tiêu khát vọng năm 2030 trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, việc xác định thường xuyên chăm lo xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch; đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành, quản trị địa phương; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, các ngành có đức, có tài, ngang tầm nhiệm vụ được xem là giải pháp then chốt. Cùng với đó, việc đẩy mạnh hoàn thiện thể chế cũng sẽ được kỳ vọng tạo khuôn khổ pháp lý giúp vận hành tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo mô hình mới thông suốt, hiệu quả, khai thông những "điểm nghẽn", phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh của địa phương để Ninh Bình tăng tốc, bứt phá, vững tin cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới.
Không còn bị giới hạn bởi địa giới hành chính cũ, một không gian phát triển thống nhất đã được hình thành, nơi các tiềm năng, lợi thế của từng địa phương không chỉ được phát huy riêng rẽ mà còn được tích hợp, bổ trợ và lan tỏa lẫn nhau tạo thành một động lực phát triển mới mạnh mẽ đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030. Trong bối cảnh đó, việc quy hoạch lại không gian, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn và sáng tạo là yêu cầu thực tiễn.
Cầu vượt sông Đáy hạng mục quan trọng, góp phần hoàn thiện tuyến đường bộ ven biển theo quy hoạch, hạ tầng giao thông trong khu vực, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội liên vùng. Ảnh: Đức Huy.
Đóng góp vào định hướng phát triển của tỉnh, Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho rằng, sau hợp nhất, tỉnh cần xác định quy hoạch lại không gian là bước đi chiến lược đầu tiên, nhằm phân bổ lại nguồn lực một cách hợp lý và tạo ra các vùng động lực tăng trưởng mới dựa trên tiềm năng và lợi thế riêng của từng vùng. Sớm quy hoạch các đô thị lấn biển và xây dựng cảng biển có quy mô đủ lớn để mở rộng không gian phát triển. Cùng với đó, cần đầu tư nâng cấp hệ thống giao thông liên kết nội vùng và liên vùng, đặc biệt chú trọng đến việc quy hoạch sân bay và phát triển giao thông công cộng. Đây là những giải pháp then chốt để đưa Ninh Bình trở thành một khu vực năng động với kinh tế biển, công nghiệp chế biến, nông nghiệp hàng hóa và du lịch, đồng thời tăng cường liên kết nội vùng và liên kết vùng để đạt được sự phát triển bền vững và toàn diện.
Nút giao Phú Thứ tại phường Hà Nam hoàn thành, đưa vào khai thác giúp kết nối liên vùng mở ra dư địa, đánh thức tiềm năng phát triển khu vực phía Bắc của tỉnh. Ảnh: Đức Lam.
Bên cạnh công tác quy hoạch, việc tiếp tục chuyển đổi mô hình tăng trưởng công nghiệp, từ phụ thuộc vào các ngành truyền thống sang các ngành có giá trị gia tăng cao, thân thiện với môi trường cũng là yêu cầu thực tiễn đặt ra. Bởi nhìn vào thực trạng có thể thấy rõ mặc dù ngành công nghiệp chế tạo tại Ninh Bình đã hình thành nhưng vẫn còn ở quy mô nhỏ, hàm lượng công nghệ, năng suất lao động thấp. Để tạo ra giá trị gia tăng cao hơn, giảm thiểu tác động đến môi trường, theo ông Nguyễn Đỗ Dũng, Tổng Giám đốc EnCity Urban Solutions PTE.LTD, Singapore, Ninh Bình cần thực hiện chiến lược “tái cấu trúc công nghiệp”. Điều này bao gồm việc chuyển từ mô hình lắp ráp giá rẻ sang các chuỗi sản xuất carbon thấp và tuần hoàn. Đồng thời cần “khai mở hành lang kinh tế biển” để phát triển mạnh mẽ công nghiệp nặng, xanh, kết hợp với du lịch quốc tế, tạo ra một động lực tăng trưởng mới.
Ở một góc nhìn khác, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Hà, Viện Chiến lược và chính sách kinh tế - tài chính, Bộ Tài chính gợi mở: Dựa trên lợi thế vị trí và tài nguyên riêng có, Ninh Bình có thể chọn phát triển một vài ngành mũi nhọn độc đáo nhằm vượt qua cạnh tranh từ tỉnh khác. Ví dụ: tận dụng vị trí sát Hà Nội, đẩy mạnh ngành dịch vụ logistics và công nghiệp hỗ trợ thủ đô. Tận dụng cảnh quan Tràng An - Tam Chúc độc nhất vô nhị để phát triển du lịch văn hóa - sinh thái cao cấp, nhắm đến phân khúc khách mà Hà Nội hay Hạ Long không có (ví dụ du lịch tâm linh kết hợp nghỉ dưỡng núi).
Tuy nhiên, tỉnh cũng cần phát huy cơ cấu kinh tế đa dạng để giảm thiểu rủi ro trước biến động bên ngoài với việc đa dạng hóa ngành, không phụ thuộc quá mức vào một ngành nào. Chẳng hạn, khi du lịch là ngành mũi nhọn, tỉnh phải tiếp tục phát triển công nghiệp chế biến và nông nghiệp công nghệ cao làm trụ đỡ. Tương tự, để giảm rủi ro cho ngành dệt may ở Nam Định, tỉnh cần thúc đẩy thêm các ngành ít bị ảnh hưởng hơn như sản xuất lương thực, thực phẩm và hàng tiêu dùng thiết yếu. “Điều này sẽ giúp tỉnh tăng khả năng chống chịu trước các cú sốc kinh tế, biến đổi khí hậu, thiên tai” - Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Hà nhấn mạnh.
Trục lễ hội và Quảng trường Thời Đại một dự án mang tầm chiến lược, nằm trong một khu đô thị hiện đại, đồng bộ tầm cỡ quốc gia, biểu tượng cho sự vươn lên mạnh mẽ của tỉnh trong kỷ nguyên mới. Ảnh: Đức Huy.
Cùng với đó, với hơn 4 triệu dân, tỉnh Ninh Bình mới có lợi thế về quy mô dân số và lực lượng lao động trẻ. Đây là nguồn lực quan trọng để tỉnh đẩy mạnh phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị. Ưu tiên số hóa các ngành trụ cột như: Công nghiệp chế tạo, logistics, du lịch, dịch vụ, nông nghiệp sinh thái. Xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo tại Phủ Lý, Hoa Lư, Nam Định, kết nối với hệ thống viện, trường, doanh nghiệp, hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, hướng tới nền kinh tế tri thức.
Từ nền tảng sẵn có, khi được quy hoạch tích hợp hợp lý và tận dụng vị trí trong “tứ giác tăng trưởng” Hà Nội-Quảng Ninh-Hải Phòng-Thanh Hóa, Ninh Bình hoàn toàn có thể bứt phá, trở thành cực tăng trưởng mới và động lực lan tỏa cho vùng ven biển Nam Đồng bằng Sông Hồng, trở thành điểm sáng về phát triển hài hòa giữa di sản-đổi mới- hội nhập-bền vững-hiện đại.
Với mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, nhiều chuyên gia, học giả, nhà nghiên cứu và đông đảo tầng lớp nhân dân cho rằng bên cạnh việc quan tâm phát triển kinh tế thì công tác giảm nghèo, an sinh xã hội; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đặc biệt là gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa cần được quan tâm chú trọng. Bởi lẽ đây là những lĩnh vực quan trọng mang tính nền tảng, không chỉ bảo đảm cho sự phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân mà còn tạo ra những “lợi thế cạnh tranh” riêng có của vùng đất địa linh nhân kiệt.
Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa góp phần tạo nên bản sắc Ninh Bình. Trong ảnh: Đồng bào dân tộc Mường, phường Yên Sơn biểu diễn hát sắc bùa đầu xuân. Ảnh: Hoàng Bách.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương, Viện Văn hóa nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, với truyền thống nhân văn, hiếu học và lịch sử văn hóa lâu đời, Ninh Bình đang có “bộ ba lợi thế mềm” để tạo sức bật cho địa phương. Nếu như trong phát triển kinh tế, giá trị văn hóa, lịch sử là điểm nhấn giúp Ninh Bình định vị thương hiệu đặc trưng, phát triển nền công nghiệp văn hóa; trong xây dựng con người, truyền thống hiếu học, trọng tri thức là nền tảng để đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì trong đời sống xã hội, truyền thống nhân văn gắn kết cộng đồng sẽ tạo môi trường sống nhân ái, bền vững - yếu tố quan trọng để thu hút đầu tư, phát triển bền vững.
Nhìn rộng hơn, việc phát huy các “sức mạnh mềm” này còn mang ý nghĩa chiến lược khi trong bối cảnh toàn cầu hóa, nhiều giá trị truyền thống có nguy cơ bị mai một, thì một địa phương biết giữ gìn, làm mới và lan tỏa bản sắc của mình sẽ có chỗ đứng vững chắc hơn. Đó cũng chính là “lợi thế cạnh tranh” không chỉ để phát triển kinh tế, mà còn để khẳng định vị thế trên bản đồ văn hóa, xã hội trong nước và quốc tế. “Nếu Ninh Bình biết gìn giữ, khai thác và phát huy, đó sẽ là động lực mạnh mẽ để xây dựng vùng đất này ngày càng năng động, giàu bản sắc văn hóa, đủ sức cạnh tranh và hội nhập quốc tế” - PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương nhấn mạnh.
Các em học sinh trường THCS Phùng Chí Kiên, phường Nam Định trong giờ tan trường. Ảnh: Viết Dư.
Thực tế, những năm qua, tỉnh Ninh Bình đã quan tâm dành nguồn lực lớn đầu tư phát triển văn hóa, giáo dục và an sinh xã hội. Hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở ngày càng được củng cố, nhiều hoạt động văn hóa - nghệ thuật được tổ chức quy mô góp phần phát huy giá trị di sản. Mạng lưới trường lớp, chất lượng giáo dục không ngừng được nâng cao nhất là đầu tư phát triển giáo dục mũi nhọn. Công tác chăm lo cho các đối tượng chính sách, hộ nghèo, cận nghèo được triển khai đồng bộ nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
Tuy nhiên, để bắt kịp yêu cầu phát triển mới, đòi hỏi các cấp, ngành, địa phương phải thay đổi mạnh mẽ hơn nữa trong tư duy và cách làm. Nhất là trong bối cảnh hội nhập, lợi thế không còn nằm ở nguồn tài nguyên thiên nhiên hữu hạn, mà ở khả năng sáng tạo, tri thức và bản lĩnh con người. Vì vậy, cùng với việc tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị di sản, Ninh Bình cần chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, khuyến khích đổi mới sáng tạo, đồng thời xây dựng môi trường xã hội nhân văn, an toàn và giàu bản sắc. Chỉ khi làm được điều đó, tỉnh mới có thể tạo ra “lợi thế cạnh tranh” khác biệt, bền vững, giúp địa phương phát triển nhanh nhưng vẫn giữ được bản sắc và dấu ấn trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
Lễ hội “Sắc vàng Tam Cốc - Tràng An” được tổ chức thường niên thu hút đông đảo du khách tham gia, trở thành thương hiệu của Ninh Bình. Ảnh: Anh Tuấn.
Những thành quả đạt được trong nhiệm kỳ 2020-2025 là kết tinh của ý Đảng, lòng dân, tạo nên một bức tranh sống động về một Ninh Bình đang chuyển mình mạnh mẽ. Trên nền tảng đạt được, trong không gian mới sau hợp nhất, tỉnh Ninh Bình đang đứng trước “cơ hội vàng” để tối ưu hóa nguồn lực, quy hoạch đồng bộ, phát huy thế mạnh của từng địa phương, khơi thông nguồn lực, kết nối người dân hiện thực hóa khát vọng đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc trung ương, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.
