Hiệu quả từ công tác quản lý người nhiễm HIV/AIDS trong cộng đồng

Cán bộ Trung tâm Y tế Hương Trà xét nghiệm HIV/AIDS cho nhóm đối tượng nguy cơ cao

Quản lý chặt từ cơ sở

Là cơ sở y tế quản lý địa bàn rộng, dân cư đông, có nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, giải trí nên Trung tâm Y tế (TTYT) Hương Trà đã triển khai nhiều giải pháp quản lý người nhiễm HIV/AIDS trong cộng đồng tại 2 phường Hương Trà, Kim Trà và xã Bình Điền. Hiện đơn vị đang quản lý 14 bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, phân bổ tại các địa phương. Để quản lý hiệu quả, TTYT thường xuyên tổ chức các cuộc truyền thông, tư vấn, đồng thời định kỳ xét nghiệm cho những nhóm có nguy cơ cao, như: thành viên trong gia đình bệnh nhân, phụ nữ mang thai, nhân viên các nhà hàng, quán karaoke… Nhờ vậy, số người nhiễm được kiểm soát, không để phát sinh các điểm nóng.

Chị Nguyễn Thị H. (phường Hương Trà) cho biết: “Trước đây, gia đình có người thân nhiễm HIV khiến tôi rất lo lắng, thậm chí hạn chế tiếp xúc vì sợ lây bệnh. Nhưng nhờ được các y, bác sĩ tư vấn, giải thích rõ về đường lây và biện pháp phòng, tránh, tôi yên tâm hơn, không còn mặc cảm hay xa lánh người thân nữa”.

Bà Lê Thị Kiều Oanh, Thư ký Chương trình HIV/AIDS, TTYT Hương Trà cho hay: Nhờ duy trì hoạt động tư vấn, truyền thông, xét nghiệm định kỳ, số lượng người nhiễm HIV trên địa bàn do Trung tâm quản lý nhiều năm qua không tăng cao. Năm 2024, chỉ phát hiện 3 trường hợp nhiễm mới, chủ yếu tập trung ở nhóm quan hệ đồng giới.

“Chúng tôi thường xuyên phối hợp với đại diện các tổ dân phố đến từng gia đình có người nhiễm để truyền thông, hướng dẫn biện pháp phòng, tránh trong sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt, các cặp vợ chồng có người nhiễm đều được hướng dẫn cụ thể cách phòng, tránh lây truyền khi quan hệ tình dục. Nhờ vậy, công tác quản lý đạt hiệu quả, đồng thời giúp cộng đồng không còn kỳ thị, xa lánh bệnh nhân HIV/AIDS như trước”, bà Oanh cho biết.

Giám sát, hỗ trợ thường xuyên

Theo số liệu thống kê từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. Huế (CDC Huế), toàn thành phố có 576 người nhiễm HIV đang được quản lý, trong đó có 548 người sinh sống trong thành phố, 10 người ngoại tỉnh và 18 phạm nhân tại các trại giam. Riêng 6 tháng đầu năm 2025, phát hiện 51 ca nhiễm mới, trong đó 22 người thuộc nhóm quan hệ tình dục đồng giới nam, chiếm tới 73,3% tổng số ca mới. Độ tuổi dưới 30 chiếm tỷ lệ hơn một nửa (53,5%), cho thấy xu hướng lây nhiễm tập trung vào giới trẻ, đặt ra thách thức lớn cho công tác dự phòng.

Để quản lý hiệu quả người nhiễm HIV/AIDS trong cộng đồng, song song với hoạt động tại cơ sở, CDC Huế thường xuyên tổ chức giám sát, kiểm tra công tác phòng, chống HIV/AIDS tại các địa phương. Gần đây, đoàn đã giám sát tại xã A Lưới 4 với nhiều nội dung như: công tác quản lý, chỉ đạo, thực hiện phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS, hoạt động thông tin - truyền thông thay đổi hành vi, dự phòng lây truyền từ mẹ sang con, chăm sóc quản lý người nhiễm HIV…

Thông qua đợt giám sát cho thấy, địa phương thực hiện tốt hoạt động truyền thông; hoạt động xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai được triển khai nghiêm túc. Đoàn giám sát đã hỗ trợ cán bộ chuyên trách triển khai các nội dung mới, trong đó có vận động nhóm nguy cơ cao sử dụng PrEP (điều trị dự phòng trước phơi nhiễm); đồng thời quảng bá rộng rãi website tuxetnghiem.vn qua nhiều hình thức truyền thông để người dân dễ tiếp cận hơn.

Theo ThS.BSCKII Nguyễn Lê Tâm, Phó Giám đốc phụ trách CDC Huế, công tác chăm sóc người nhiễm HIV/AIDS tại cộng đồng luôn được quan tâm; các nhóm tình nguyện viên là người nhiễm hoạt động thường xuyên, định kỳ giao ban hàng quý. Họ tiếp cận, hỗ trợ tinh thần cho bệnh nhân mới phát hiện hoặc có tâm lý chưa ổn định, đặc biệt là những người ở giai đoạn AIDS. “Nhiều chương trình hỗ trợ người nhiễm đã được triển khai. Trong tháng 6/2025, CDC Huế phối hợp Trung tâm Hỗ trợ cộng đồng Hải Đức tặng quà cho 71 trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV, mỗi em nhận phần quà trị giá 500.000 - 700.000 đồng. Các tổ chức tôn giáo, từ thiện như Phòng khám Kim Long hay Caritas Huế cũng thường xuyên thăm hỏi, động viên các gia đình có hoàn cảnh khó khăn”, bác sĩ Tâm nhấn mạnh.

Từ nay đến cuối năm, CDC Huế tiếp tục triển khai nhiều hoạt động thường quy như điều trị ngoại trú, điều trị Methadone, dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP), tư vấn xét nghiệm HIV. Đồng thời, tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho y tế cơ sở, truyền thông trực tiếp đến nhóm nguy cơ cao và các trường học, quảng bá rộng rãi dịch vụ tự xét nghiệm HIV.

Những kết quả đạt được trong công tác quản lý người nhiễm HIV/AIDS tại TP. Huế không chỉ thể hiện nỗ lực của ngành y tế mà còn là minh chứng cho sự đồng hành của cả cộng đồng. Người dân ngày càng có nhận thức đúng đắn hơn về HIV/AIDS, không còn e ngại hay kỳ thị người bệnh. Quan trọng hơn, những biện pháp phòng, chống HIV/AIDS đang được triển khai đồng bộ từ dự phòng, xét nghiệm, điều trị đến hỗ trợ tinh thần và vật chất. Đây chính là nền tảng để hướng đến mục tiêu 95 - 95 - 95 (95% người nhiễm HIV biết tình trạng của mình; 95% được điều trị ARV; 95% có tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện), góp phần kiểm soát, tiến tới chấm dứt bệnh vào năm 2030 theo cam kết quốc gia.

Bài, ảnh: Ngọc Khánh