Hình ảnh cơ thể người đầy ám ảnh qua lăng kính AI
Nhiếp ảnh gia Charlie Engman biến AI thành công cụ tạo ra các tác phẩm nghệ thuật độc đáo, phản ánh sự hỗn loạn trong văn hóa hình ảnh hiện đại.
Trong năm qua, những hình ảnh do AI tạo ra đã gây xôn xao cộng đồng mạng, đặc biệt là với những “lỗi” hài hước như nụ cười thiếu răng hay bàn tay thừa ngón. Tuy nhiên, thay vì bỏ qua những sai sót này, nhiếp ảnh gia Charlie Engman ở Brooklyn (thành phố New York, Mỹ) lại khai thác chúng để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Trong cuốn sách Cursed, Engman sử dụng công cụ AI Midjourney để tạo ra những hình ảnh kỳ lạ, mang đậm cảm giác bất an và bí ẩn - cảm giác đặc trưng của những bức ảnh đời thường "phản thẩm mỹ" trên Internet. Một ví dụ điển hình là bức ảnh người đàn ông mặc vest, bước vào vũng nước nông, đôi cánh thiên nga vươn ra từ vai. Một số bức ảnh còn khiến người xem ám ảnh hơn, như bào thai nửa người nửa côn trùng. "AI sai rất nhiều, nhưng chính những sai lệch này lại tạo nên sức hút đặc biệt", Engman chia sẻ với CNN.
Theo Engman, Cursed không chỉ đơn thuần là những bức ảnh kỳ quái mà còn là cuộc hành trình nối dài phong cách nghệ thuật của ông. "Điều gì là đẹp? Điều gì là xấu? Những bức ảnh này buộc chúng ta phải tự hỏi lại các tiêu chuẩn thẩm mỹ quen thuộc", ông chia sẻ. Engman lần đầu tiếp cận AI qua ứng dụng Lensa, giúp người dùng tạo ảnh chân dung phong cách AI để chia sẻ trên mạng xã hội. Tuy nhiên, sau khi một đồng nghiệp giới thiệu về Midjourney vào năm 2022, Engman đã bị cuốn hút ngay lập tức.
Engman đã huấn luyện Midjourney với một bộ ảnh của mẹ mình. Người phụ nữ ít xuất hiện trong cuốn sách, dưới hình dạng một nhân vật không có tay chân với đôi cánh bướm, nhưng bà không phải là điểm nhấn chính. Thay vào đó, sự xuất hiện này được xem như một "easter egg" (một chi tiết ẩn) dành cho những ai quen thuộc với các tác phẩm trước của Engman, thể hiện sự tinh tế trong cách ông liên kết quá khứ và hiện tại, công nghệ và con người trong sáng tạo nghệ thuật.
Không chỉ khai thác con người, Engman còn đưa các loài động vật như thiên nga, chó, ngựa vào các tác phẩm của mình. Những sinh vật này vừa tạo ra giá trị thẩm mỹ, vừa gợi nhắc về các biểu tượng quen thuộc trong nghệ thuật và văn hóa. Bên cạnh đó, ông cũng nghiên cứu các lý thuyết về khuyết tật để thách thức giới hạn và chuẩn mực của cơ thể con người.
Cursed không chỉ là một dự án nghệ thuật mà còn phản ánh sự phát triển của công nghệ AI. Khi Engman bắt đầu sáng tạo vào năm 2022, công nghệ Midjourney còn gặp rất nhiều sai sót, như hình ảnh thừa ngón tay. Tuy nhiên, qua quá trình làm việc, công nghệ này đã phát triển mạnh mẽ, đến mức những lỗi này hầu như không còn. Mặc dù vậy, Engman khẳng định rằng tác phẩm của ông không phụ thuộc vào công nghệ: "Công nghệ chỉ là công cụ, điều quan trọng là nội dung phải mang giá trị riêng".
Song song với Cursed, Engman còn ra mắt cuốn sách nhỏ Hello Chaos, a Love Story. Cuốn sách kể về Kitty, một cô gái đáng yêu nhưng trầm lặng, đang cố gắng thu hút sự chú ý của Mickey, một chàng trai lạnh lùng và xa cách. Qua câu chuyện đơn giản nhưng sâu sắc này, Engman phản ánh những mâu thuẫn trong văn hóa hình ảnh hiện đại. Ông mô tả trên Instagram: "Kitty và Mickey cố gắng tìm kiếm nhau, đồng thời khám phá chính mình giữa sự hỗn loạn của hình ảnh, công nghệ và sản xuất đại trà". Cuốn sách đào sâu vào những chủ đề như vẻ đẹp, thương hiệu, và sự mong manh của nhận thức, những yếu tố gắn liền với văn hóa thị giác ngày nay.
Theo Collateral, những tác phẩm của Engman nổi bật không chỉ vì tính thời sự và các chủ đề trong Cursed và Hello Chaos, a Love Story, mà còn nhờ vào phương pháp sáng tạo độc đáo của ông. Các thử nghiệm của Engman không chỉ dừng lại ở công nghệ AI, mà còn mở rộng ra những suy ngẫm sâu sắc về văn hóa hình ảnh - một lĩnh vực đang phát triển mạnh và bị ảnh hưởng bởi trí tuệ nhân tạo. Engman không chỉ tạo ra nghệ thuật, mà còn thúc đẩy cuộc thảo luận về vai trò của nghệ sĩ, khán giả và công nghệ trong thời đại hình ảnh bùng nổ.
