Hình ảnh nữ diễn viên Đỗ Thủy trong kho tư liệu quý của nghệ sĩ violon Nguyễn Khắc Quân

Nữ nghệ sĩ Đỗ Thủy trong phim "Rừng O Thắm" năm 1967

Có những ký ức tưởng như đã lùi xa trong lớp bụi thời gian, vậy mà chỉ một tình cờ, chúng lại sống dậy, nguyên vẹn, đầy xúc động. Với nghệ sĩ violon Nguyễn Khắc Quân, đó là giây phút anh cầm trên tay cuốn billplay phim "Rừng O Thắm" – bộ phim cách mạng nổi tiếng của đạo diễn NSND Hải Ninh, nơi mẹ anh, nữ diễn viên điện ảnh Đỗ Thủy, đã từng để lại dấu ấn tuổi mười bảy trong vai diễn đầu đời.

Đỗ Thủy - Bóng ảnh đẹp từ quá khứ

Nữ nghệ sĩ điện ảnh Đỗ Thủy đã rời xa nghệ sĩ violon Nguyễn Khắc Quân 18 năm. Bà là một gương mặt điện ảnh và là nghệ sĩ ballet. Trong ký ức của nhiều khán giả yêu điện ảnh thập niên 1960, "Rừng O Thắm" là một trong những tác phẩm để đời của đạo diễn NSND Hải Ninh.

Phim vừa mang hơi thở sử thi, vừa chứa đựng vẻ đẹp mộc mạc, trong trẻo của tuổi trẻ cống hiến cho cuộc chiến đấu bảo vệ tự do, độc lập của đất nước.

Nữ nghệ sĩ Đỗ Thủy trong phim "Rừng O Thắm" năm 1967

Trong phim, nghệ sĩ điện ảnh Đỗ Thủy xuất hiện với nét trong sáng, phảng phất sự ngây thơ mà kiên định của một thế hệ lớn lên trong kháng chiến.

Cha của nghệ sĩ violin Nguyễn Khắc Quân là nghệ sĩ độc tấu violin nổi tiếng Nguyễn Khắc Huề - hiện ông đang sinh sống tại Hà Nội. Ông là một tên tuổi từng góp phần đưa tiếng đàn violin đến gần hơn với công chúng và đoạt nhiều giải thưởng lớn.

Trong gia đình nghệ thuật, ký ức về mẹ với cánh tay mềm mại trong điệu múa ballet hay ánh mắt sáng trên màn ảnh luôn là phần ký ức thiêng liêng mà nghệ sĩ violon Nguyễn Khắc Quân gìn giữ.

Nhưng do mẹ của anh mất sớm, những hình ảnh, kỷ niệm về mẹ càng trở nên ít ỏi, mong manh.

Nguyễn Khắc Quân - Hành trình tìm lại dấu vết

Một ngày, trong khi lướt qua trang eBay, Nguyễn Khắc Quân vô tình thấy người bán sách cũ ở Đức rao bán billplay "Rừng O Thắm".

Nghệ sĩ violon Nguyễn Khắc Quân và mẹ - cố nghệ sĩ điện ảnh Đỗ Thủy

Thoạt nhìn, anh đã sững sờ. Mất nhiều tuần chờ đợi, khi cuốn sách quý ấy về đến tay, anh mở ra và thấy hiện lên những tấm ảnh, những dòng chữ… nơi có hình bóng mẹ mình thời thiếu nữ. "Thật là một điều kỳ diệu mà chẳng bao giờ nghĩ sẽ có được, vì đây là tư liệu quý về mẹ của tôi cũng như tư liệu quý của gia đình" – Nghệ sĩ viokin Nguyễn Khắc Quân chia sẻ.

Bức ảnh gia đình nghệ sĩ Nguyễn Khắc Quân - chụp tháng 10-2023 tại Hawai‘i International Film FestivalNơi film của Catherine được công chiếu

Với anh, đó là một kỷ vật điện ảnh quý và còn là chiếc cầu nối mẹ – con, nối quá khứ và hiện tại, nối một thế hệ nghệ sĩ đã đi qua chiến tranh với những người trẻ hôm nay.

Một gia đình, ba thế hệ nghệ thuật

Không chỉ dừng ở ký ức, câu chuyện còn mở ra một hành trình tiếp nối. Con gái của nghệ sĩ Nguyễn Khắc Quân hiện nay đã nối nghiệp bà nội, tuy không là diễn viên, cô trở thành đạo diễn trẻ bước đầu đã tạo được ấn tượng đẹp. Đó là Catherine T. Nguyen – hiện đang làm producer tại một công ty giải trí ở West Hollywood, California – Mỹ.

Nữ nghệ sĩ điện ảnh Đỗ Thủy trong phim "Rừng O Thắm"

Năm 2023, cô đã trở về Việt Nam ra mắt bộ phim ngắn "Bạch Hồ Điệp" tại TP.HCM. Bộ phim gây ấn tượng nhờ những cảnh quay sinh động về nghệ thuật hầu đồng ở miền Bắc – một lựa chọn cho thấy sự quan tâm sâu sắc đến văn hóa truyền thống.

NSƯT Minh Trang nhận xét: "Cả gia đình có 3 thế hệ theo nghệ thuật, âm nhạc, đó là một nền tảng quý và là hành trang vững để Catherine T. Nguyen không ngừng phấn đấu".

Nữ nghệ sĩ điện ảnh Đỗ Thủy trong phim "Rừng O Thắm"

Nghệ sĩ Nguyễn Khắc Quân nói rằng anh tìm kiếm và lưu giữ những tư liệu quý về điện ảnh không chỉ vì ký ức gia đình, mà còn để con gái có cơ hội học hỏi, tiếp cận, và cảm nhận được di sản nghệ thuật mà ông bà để lại.

Từ tiếng đàn violin của cha, từ bóng hình điện ảnh và ballet của mẹ, cho đến ống kính điện ảnh của con gái, đó là một mạch nghệ thuật lặng lẽ chảy qua ba thế hệ.

Nữ nghệ sĩ điện ảnh Đỗ Thủy trong phim "Rừng O Thắm"

Nguyễn Khắc Quân tiếp nối gia tộc nghệ thuật

Khi anh được hình "Rừng O Thắm" lên trang cá nhân, lập tức nhận được sự phản hồi của bạn bè, người thân, đồng nghiệp, vì họ đều yêu quý tài năng của cố nghệ sĩ Đỗ Thủy, dù bà đóng rất ít phim, nhưng đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng công chúng yêu điện ảnh cách mạng Việt Nam. Ngoài phim "Rừng O Thắm", bà còn tham gia phim "Không nơi ẩn nắp".

Đối với gia đình nghệ sĩ Nguyễn Khắc Quân, những bộ phim của mẹ anh là ký ức thiêng liêng. Hình ảnh thiếu nữ Đỗ Thủy năm mười bảy tuổi, giữa rừng xanh màn bạc, hôm nay bỗng được hồi sinh từ một cuốn billplay cũ, như tiếng gọi từ quá khứ vọng về.

Nghệ sĩ violon Nguyễn Khắc Quân

Câu chuyện ấy không chỉ khiến người trong cuộc xúc động, mà còn gợi nhắc cho công chúng rằng: có những di sản nghệ thuật không bao giờ mất đi.

Hình ảnh xưa cũ đó đã lặng lẽ chờ một cơ duyên để trở lại, để thắp sáng ký ức, và để nhắc ta rằng lịch sử điện ảnh cũng là lịch sử của những cuộc đời – những con người thật đã sống, đã yêu, đã cống hiến cho nghệ thuật và cho đất nước.

"Tôi rất hạnh phúc khi tìm được tư liệu quý về mẹ của mình, cảm ơn tình cảm mà công chúng đã dành cho mẹ tôi" – Nghệ sĩ Nguyễn Khắc Quân nói.

Thanh Hiệp (Ảnh do nghệ sĩ cung cấp)