Hình dung về thành phố thông minh Hà Nội
Sự thành công của một thành phố thông minh không chỉ là dựa vào mức độ hiện đại của công nghệ, của các nền tảng chuyển đổi số, mà còn đến từ việc tạo cho dân cư thành phố có sự gắn kết với chính thành phố đó.
Áp lực từ thực tiễn
Trở thành đề tài được bàn luận sôi nổi suốt vài năm qua, “thành phố thông minh” không còn là khái niệm hay một xu hướng, mà đã trở thành mục tiêu cụ thể nằm trong Nghị quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị về mục mục tiêu phát triển hạ tầng số, kinh tế số và xây dựng các đô thị thông minh tại các vùng kinh tế trọng điểm.
Tới năm 2024, Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá trong khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; cùng các chiến lược, chương trình, đề án như Chiến lược phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 tiếp tục được Bộ Chính trị ban hành, đã đặt ra những mục tiêu rất cụ thể, trong đó có mục tiêu đưa tỷ trọng kinh tế số lên 20% GDP vào năm 2025 và khoảng 30% vào năm 2030.
Chuyển đổi số chính là cơ hội lớn để các thành phố phát triển kinh tế, nâng cao mức sống cho người dân. Ảnh tư liệu
Những con số này như ông Phạm Văn Hoành - Tổng Biên tập Báo Tài chính - Đầu tư chia sẻ tại Hội thảo Phát triển kinh tế số trong kỷ nguyên mới, các con số không chỉ về mặt lượng, mà còn là yêu cầu và cam kết mạnh mẽ về đổi mới mô hình tăng trưởng, dựa ngày càng nhiều hơn vào tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đặc biệt, với những đô thị lớn như Hà Nội trung tâm của hoạt động kinh tế - xã hội, đồng thời cũng là trung tâm của đổi mới sáng tạo, giáo dục, sản xuất thương mại và hội nhập quốc tế, điều này càng quan trọng hơn. Bởi lẽ, mặc dù đã khẳng định được tầm quan trọng trong đóng góp chung cho cả nền kinh tế, nhưng các mô hình vẫn ẩn chứa nhiều nút thắt nội tại cần giải quyết. Đó là sự thiếu đa dạng trong mô hình tăng trưởng đô thị; tài nguyên đất đai chưa được sử dụng hợp lý, hiệu quả; các dự án về nhà ở còn dàn trải; hạ tầng kỹ thuật khung đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu, dẫn đến các điểm nghẽn chưa được tháo gỡ: ngập lụt, ách tắc giao thông…
Năm 2024, dù đứng đầu trong bảng xếp hạng DTI (Digital Transformation Index - chỉ số chuyển đổi số) cấp tỉnh năm 2024, nhưng thực tiễn Hà Nội cho thấy vẫn còn nhiều điểm nghẽn trong quá trình thực hiện.
Theo báo cáo của Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công TP.Hà Nội Cù Ngọc Trang tại Hội nghị đánh giá việc thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW do Ban Chỉ đạo 57 Thành ủy Hà Nội tổ chức diễn ra ngày 14/11, việc giải quyết thủ tục hành chính dành cho người dân và doanh nghiệp hiện nay là một trong những điểm nghẽn cần tiếp tục quan tâm tháo gỡ. Thành phố đã công bố nhiều thủ tục đủ điều kiện trực tuyến toàn trình và áp dụng nhiều biện pháp hỗ trợ, nhưng tỷ lệ hồ sơ thực tế phát sinh mới đạt 18,55% - còn cách rất xa so với mục tiêu 70% theo Nghị quyết 188/NQ-CP của Chính phủ.
Hình dung về thành phố thông minh
Theo TS. Nguyễn Đức Kiên - nguyên Tổ trưởng Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng, kinh tế số chỉ phát triển khi môi trường số đủ thông thoáng, minh bạch và thân thiện. Môi trường ấy phải xuất phát từ chính quyền đô thị, từ cách quản trị đến cách tiếp cận với người dân và doanh nghiệp.
Vì vậy, để Hà Nội trở thành một thành phố thông minh thực sự thì phải hiểu người dân, doanh nghiệp muốn gì, rồi từ đó mới xác định đâu là yếu tố cốt lõi cần phát triển để phục vụ cho lợi ích của mọi người. Trong đó, bao gồm cả những yếu tố "cứng" như hạ tầng giao thông đô thị đến những yếu tố "mềm" như nhu cầu về nhà ở, năng lượng, giáo dục, y tế và môi trường sống trong lành đều phải đảm bảo một cách tối đa và công bằng.
Đồng quan điểm, bà Rita Mokbel - Chủ tịch Ericsson Việt Nam, Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, sự kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo (AI) và mạng 5G đang mở ra một kỷ nguyên mới cho nền kinh tế số tại Việt Nam. Đây là kỷ nguyên mà tri thức, đổi mới sáng tạo và công nghệ là nguồn lực sản xuất quan trọng nhất. Sự hội tụ của 5G và AI đại diện cho cơ sở hạ tầng đổi mới sáng tạo, thúc đẩy sản xuất thông minh, y tế, giáo dục, ngân hàng, tài chính và nhiều lĩnh vực khác với độ tin cậy cao.
Thực tế, Hà Nội đang sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi như hạ tầng viễn thông phát triển, thanh toán số phổ biến, dân số trẻ với tỷ lệ sử dụng công nghệ cao. Dẫu vậy, sự thành công của một thành phố thông minh không chỉ là dựa vào mức độ hiện đại của công nghệ, mà còn đến từ việc tạo cho dân cư thành phố có sự gắn kết với chính thành phố đó.
