Hình thành hệ sinh thái Việt toàn cầu, gia tăng 'dấu chân Việt Nam'

Xu hướng thương mại mới và yêu cầu đổi mới mô hình xúc tiến

Phát biểu khai mạc Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2025 với chủ đề "Go Global – Chinh phục thị trường quốc tế", do Bộ Công thương phối hợp cùng các dự án của Chính phủ Thụy Sĩ vừa tổ chức, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết: Diễn đàn Xúc tiến Xuất khẩu là sự kiện thường niên nhằm tạo kênh đối thoại đa chiều, định hình vấn đề và phát triển giải pháp xúc tiến thương mại hiệu quả. Chủ đề "Go Global – Chinh phục thị trường quốc tế" thể hiện quyết tâm hỗ trợ doanh nghiệp Việt vươn ra toàn cầu bằng tư duy, mô hình và cách tiếp cận mới, phù hợp xu hướng như chuyển đổi số, tiêu chuẩn xanh hay tái cấu trúc chuỗi cung ứng.

Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công thương Vũ Bá Phú nhấn mạnh ngành Công thương và doanh nghiệp cần nhận diện thách thức, tận dụng cơ hội, nâng sức cạnh tranh và xuất khẩu bền vững.

Kinh tế thế giới đang dịch chuyển nhanh, cạnh tranh thương mại gia tăng, tiêu chuẩn xanh siết chặt và thương mại điện tử bùng nổ. Đây vừa là áp lực, vừa là cơ hội để hàng hóa Việt Nam gia tăng thị phần tại các thị trường giá trị cao. Việt Nam với độ mở thương mại lớn đang đứng trước thời cơ để đa dạng hóa thị trường và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 762 tỷ USD, tăng 17,4% so với cùng kỳ 2024 và dự kiến cán mốc hơn 900 tỷ USD trong năm – mức cao nhất từ trước tới nay. Tuy vậy, các thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Trung Đông hay châu Phi vẫn còn nhiều dư địa chưa được khai thác hiệu quả. Doanh nghiệp buộc phải đổi mới mạnh mẽ trong quản trị rủi ro, phát triển sản phẩm, minh bạch nguồn gốc và đẩy mạnh thương mại số để tăng sức cạnh tranh.

Nhà nước tạo hệ sinh thái, doanh nghiệp phải dấn thân

Tại diễn đàn, bà Đoàn Thị Bích Ngọc, Tổng giám đốc Canifa chia sẻ hành trình hơn 30 năm phát triển từ nền tảng sản xuất xuất khẩu đến xây dựng thương hiệu nội địa và mở rộng chuỗi giá trị. Bà nhấn mạnh Canifa sở hữu chuỗi giá trị sâu từ nghiên cứu, thiết kế, sản xuất đến thương mại, với nền tảng kinh nghiệm từ hệ sinh thái dệt may nhiều thập kỷ. Chính sự am hiểu chuỗi giá trị toàn cầu giúp doanh nghiệp liên tục tối ưu sản phẩm và thích ứng theo từng chu kỳ biến động.

Bà Ngọc phân tích ba trụ cột quan trọng giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường quốc tế: xúc tiến thương mại – bán hàng; chính sách thuế và xuất xứ; và nguồn vốn hỗ trợ phát triển bền vững. Bà kiến nghị cần có hệ thống hội chợ, triển lãm chuyên nghiệp gắn với nhận diện thương hiệu; đơn giản hóa chính sách thuế – xuất xứ; và có chương trình hỗ trợ vốn cho phát triển nguyên liệu bền vững như sợi chuối, sợi gai hay vật liệu sinh thái.

Bà Ngọc cho biết: Canifa hiện tập trung vào Đông Nam Á thay vì Đông Á, song vẫn duy trì hai hướng song song: thị trường nội địa và xuất khẩu. Bà nhấn mạnh Việt Nam với hơn 100 triệu dân đang là thị trường đầy tiềm năng, đồng thời là điểm đến cạnh tranh của hàng loạt thương hiệu quốc tế, tạo áp lực đổi mới nhưng cũng mở ra cơ hội phát triển.

10 tháng đầu năm, Việt Nam xuất siêu gần 20 tỷ USD.

Ông Trần Huy Hoàn, Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp (Bộ Công thương) cho biết, chương trình "Go Global" hiện đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt, với ba định hướng chiến lược.

Thứ nhất, mở rộng khái niệm xuất khẩu không chỉ ở hàng hóa mà cả dịch vụ, đặc biệt là các dịch vụ tri thức, công nghệ, sáng tạo; đồng thời nâng tỷ lệ giá trị gia tăng nội địa trong mỗi sản phẩm.

Thứ hai, bổ sung trụ cột đầu tư ra nước ngoài, coi đây là kênh quan trọng để doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu và chủ động tận dụng FTA theo hướng mới.

Thứ ba, gia tăng "dấu chân Việt Nam" trên bản đồ thế giới, không chỉ bằng hàng hóa mà bằng con người, văn hóa, tài chính, giáo dục, hình thành hệ sinh thái Việt toàn cầu thay vì chỉ vài thương hiệu đơn lẻ.

Để hiện thực hóa tầm nhìn đó, chương trình tập trung ba nhóm nhiệm vụ trọng tâm: nâng cao năng lực và nhận thức thông qua đào tạo, cung cấp thông tin, bồi dưỡng tư duy Go Global cho doanh nghiệp; triển khai các chương trình thí điểm, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, xuất khẩu xuyên biên giới, thúc đẩy chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, khuyến khích đầu tư ra nước ngoài; và phát triển lực lượng tiên phong, gồm các doanh nghiệp lớn có thương hiệu quốc tế đóng vai trò dẫn dắt, cùng những doanh nghiệp vừa và nhỏ có mô hình sáng tạo, đủ sức vươn lên thành "kỳ lân khu vực".

"Go Global không phải cuộc chơi của riêng doanh nghiệp lớn. Nhà nước phải tạo hệ sinh thái, còn doanh nghiệp phải dấn thân. Không thể mãi dắt bò ra suối, đã đến lúc doanh nghiệp Việt phải tự khát nước và bơi ra biển lớn", ông Hoàn nhấn mạnh.

Kim Oanh