HLV Tuchel và những bài toán hóc búa ở đội tuyển Anh

Chỉ mới dẫn dắt Tam sư bốn trận, vị chiến lược gia người Đức đã phải đối mặt với một chuỗi vấn đề khó giải mà nếu không xử lý triệt để, có thể phá hỏng cả hành trình hướng đến chiếc cúp thế giới mà bóng đá Anh đã khao khát suốt sáu thập kỷ qua.

Trở ngại lớn của Tam sư

Vòng loại World Cup 2026 không phải là trở ngại quá lớn khi đội tuyển Anh ở bảng K với Andorra, Latvia, Albania, Serbia. Các đối thủ này rõ ràng không thể sánh với đẳng cấp đội hình mà Tuchel đang nắm trong tay. Nhưng vấn đề không nằm ở chiếc vé đến Mỹ, Mexico và Canada năm sau mà nằm ở cách đội tuyển Anh chuẩn bị để thực sự trở thành ứng viên vô địch, điều mà màn trình diễn gần đây chưa thể hiện.

Trận giao hữu thua Senegal 1-3 ở sân nhà Nottingham hồi tháng 6 như một cái tát mạnh vào niềm tin vốn đang mong manh của người hâm mộ. Đó cũng là lần đầu tiên Tam Sư thất bại trước một đại diện châu Phi, không phải vì thiếu nhân sự hay xui rủi, mà bởi lối chơi chậm chạp, thiếu ý tưởng và rời rạc trong từng pha phối hợp.

Giới hâm mộ quan tâm đội tuyển Anh ở cách thắng chứ không hẳn là chiến thắng. Ảnh: EPA.

Cái thua này hoàn toàn trái ngược với cam kết ban đầu của Tuchel rằng ông muốn biến đội tuyển Anh thành một tập thể biết tấn công phóng khoáng, khác biệt hoàn toàn so với phong cách thận trọng của tiền nhiệm Gareth Southgate.

Thay vì sự bùng nổ, thứ mà người hâm mộ nhận lại là những trận thắng thiếu sức sống: 2-0 trước Albania, 3-0 trước Latvia nhưng phải chờ hiệp hai mới bừng tỉnh, và cả trận chật vật thắng Andorra 1-0 khiến giới truyền thông Anh mỉa mai đây là "cỗ máy chiến thắng không cảm xúc".

HLV Tuchel hiểu rất rõ rằng, chỉ một kết quả trầy trật nữa, dù vẫn thắng, cũng sẽ tiếp tục đẩy niềm tin của công chúng xuống thấp hơn nữa. Hai trận đấu trước mắt, gặp Andorra tại Villa Park và Serbia trên sân khách ở Belgrade, có thể trở thành điểm bùng nổ. Một chiến thắng áp đảo trước Andorra, tiếp theo là 3 điểm trước Serbia, đối thủ duy nhất cạnh tranh ngôi đầu bảng, mới là lời tuyên bố mạnh mẽ: đội tuyển Anh đã sẵn sàng cho mục tiêu lớn nhất.

HLV Tuchel đối diện với sức ép lớn từ nhiều phía. Ảnh: EPA.

Ngược lại, bất kỳ dấu hiệu lặp lại nào của sự rối loạn chiến thuật hoặc tâm lý thi đấu thiếu gắn kết sẽ khiến áp lực đè nặng lên vai ông thầy người Đức, ngay cả khi thành tích trên bảng điểm vẫn hoàn hảo.

Định hình đội tuyển Anh

Bài toán cần lời giải đau đầu nhất của HLV Tuchel nằm ở khu trung tuyến, nơi mà đến giờ, ông đã thử nghiệm 13 cái tên khác nhau chỉ trong ba đợt triệu tập. Declan Rice, người chơi thăng hoa ở Arsenal, được đẩy lên đá cao hơn thường lệ, tạo khoảng trống cho một tiền vệ phòng ngự thuần túy phía dưới. Nhưng Jordan Henderson, dù giàu kinh nghiệm, đã 35 tuổi và không thể là giải pháp dài hạn.

Chấn thương của Jude Bellingham không chỉ là cú sốc về nhân sự, mà còn buộc Tuchel phải "cứu vớt" tình hình sau khi những phát ngôn thiếu chuẩn mực về ngôi sao Real Madrid vô tình châm ngòi khủng hoảng truyền thông. Ruben Loftus-Cheek, học trò cũ từng nở rộ dưới thời Tuchel ở Chelsea, được gọi lại sau gần bảy năm, trong khi Elliot Anderson của Nottingham Forest cũng được cân nhắc. Nhưng dù ai chơi ở giữa, điều quan trọng là HLV Tuchel phải định hình được một cấu trúc rõ ràng, gắn kết và hiệu quả, những thứ mà đến giờ vẫn mờ nhạt.

Đội trưởng Harry Kane vừa là điểm mạnh, lại vừa là yếu huyệt của tuyển Anh. Ảnh: EPA.

Cũng không thể bỏ qua vấn đề sáng tạo cơ hội, việc mà bất kỳ HLV nào của đội tuyển Anh đều biết, nếu không phục vụ được Harry Kane, cả hệ thống sẽ sụp đổ. Đội trưởng, chân sút vĩ đại nhất lịch sử đội tuyển quốc gia, vẫn ghi bàn đều đặn, nhưng lối chơi của Anh thiếu đi tốc độ và sự đột phá ở hai cánh. Chấn thương của Bukayo Saka và Cole Palmer khiến hàng công vốn thiếu sắc bén càng trở nên phụ thuộc vào những cầu thủ phong độ thất thường như Marcus Rashford, Anthony Gordon hay Jarrod Bowen.

Trong khi đó, Eberechi Eze và Noni Madueke có thể mang lại chút khác biệt, nhưng để phá vỡ những khối phòng ngự thấp như Andorra hay đấu tay đôi thể lực với Serbia, ông Tuchel cần nhiều hơn sự liên kết nhuần nhuyễn, điều phối nhịp độ và tính đột biến từ trung lộ, thứ mà chưa cầu thủ nào trong tay ông cung cấp đủ ổn định.

Hệ thống phòng ngự cũng chưa được định hình. Việc HLV Tuchel từng xếp Curtis Jones đá hậu vệ phải, trong khi đẩy Reece James sang trái trong trận gặp Andorra tháng 6, đã dấy lên câu hỏi lớn về khả năng đọc trận đấu và bố trí nhân sự của ông.

Chờ xem cách HLV Tuchel giải bài toán nhân sự và lối chơi cho Tam sư. Ảnh: EPA.

Sự bất ngờ chưa dừng lại khi Trent Alexander-Arnold, một trong những hậu vệ phải sáng tạo nhất thế giới, lại bị loại khỏi đợt tập trung này, nhường chỗ cho Djed Spence lần đầu tiên góp mặt. Cuộc cạnh tranh ở hai biên giờ là sự pha trộn kỳ lạ giữa James, Spence, Tino Livramento và Myles Lewis-Skelly, nhưng đến nay vẫn chưa có ai thể hiện đủ trở thành lựa chọn số một tuyệt đối.

Đội tuyển Anh đã từng trải qua nhiều triều đại khởi đầu với kỳ vọng lớn nhưng kết thúc trong thất vọng. HLV Tuchel được mời về chính vì cá tính khác biệt, kinh nghiệm chinh chiến ở Chelsea, Dortmund, PSG và Bayern, cùng khả năng tạo ra dấu ấn chiến thuật nhanh chóng. Nhưng với bóng đá tuyển quốc gia, thời gian, áp lực dư luận và chất lượng cầu thủ không giống môi trường CLB. Cách mà ông xoay xở trong vài tháng tới sẽ quyết định liệu đội tuyển Anh có thực sự tiến hóa, hay chỉ lặp lại vòng luẩn quẩn của hy vọng và thất vọng quen thuộc.

Và hiện giờ, mọi con mắt sẽ hướng về Villa Park cuối tuần này, nơi Andorra, một đối thủ yếu nhưng lại trở thành bài kiểm tra quan trọng về thái độ, nhịp độ và sức sáng tạo. Một màn trình diễn sắc bén, chiến thắng đậm đà, tạo niềm tin trước khi hành quân tới Belgrade, mới là câu trả lời tốt nhất của Tuchel trước những hoài nghi đang bủa vây. Bởi lẽ, vé dự World Cup chỉ là bước đầu; thứ mà người hâm mộ Anh chờ đợi, sau 60 năm, là một chiếc cúp.

MINH KHÁNH