Hồ chứa nước 500 tỉ dừng thi công hơn 2 năm vẫn chưa có lời giải

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (BQLDA) số 1 tỉnh Lâm Đồng vừa báo cáo kết quả rà soát các khó khăn, vướng mắc các dự án đầu tư công, trong đó có dự án xây dựng hồ chứa nước Đông Thanh tại xã Nam Ban Lâm Hà (cũ), tỉnh Lâm Đồng.

Phối cảnh hồ chứa nước Đông Thanh.

Khi giấc mơ thành nỗi lo

Theo BQLDA số 1 tỉnh Lâm Đồng, hồ chứa nước Đông Thanh có tổng mức đầu tư gần 500 tỉ đồng từ ngân sách Trung ương, gồm hồ chứa có diện tích lưu vực 11 km2, dung tích toàn bộ hồ chứa hơn 3 triệu m3, thời gian thực hiện từ năm 2020 đến 2024.

Mục tiêu của dự án là cấp nước tưới cho 700 ha đất nông nghiệp, tạo nguồn cấp nước sinh hoạt cho khoảng 7.500 hộ gia đình, tạo môi trường kết hợp nuôi trồng thủy sản, phát triển du lịch.

Một góc công trình hồ chứa nước Đông Thanh. Ảnh VT.

Theo BQLDA số 1, dự án được UBND tỉnh phê duyệt 26 gói thầu; trong đó hai gói thầu tư vấn hình thành trước khi phê duyệt, 24 gói thầu được UBND tỉnh phê duyệt. Dự án có 17 gói thầu đã thực hiện hoàn thành, chín gói thầu đang thực hiện.

Gói thầu khởi công ngày 23-12-2021, theo kế hoạch phải hoàn thành ngày 31-12-2024; giá trị gói thầu theo hợp đồng hơn 145 tỉ đồng, đã thực hiện đạt 82,5% giá trị, giải ngân hơn 119 tỉ đồng.

Riêng tràn xả lũ thi công cơ bản hoàn thành nhưng đã bị hư hỏng do ảnh hưởng của sự cố sạt lở, sụt lún đất hồi tháng 7-2023. Hiện nay, các hạng mục cụm công trình đầu mối, hệ thống kênh mương chủ đầu tư đang tạm dừng thi công do ảnh hưởng từ tình trạng sụt lún, sạt trượt đất tại dự án hồ chứa nước Đông Thanh từ tháng 7-2023.

Hiện nay, một số hạng mục chính của dự án vừa nêu đã bị hư hỏng nghiêm trọng sau hơn hai năm dừng thi công; nhiều hạng mục, bê tông bị đứt gãy do sụt lún.

Sự cố sụt lún tại hồ chứa nước Đông Thanh, ngoài hư hỏng các hạng mục đã xây dựng tiền tỉ, nhiều căn nhà của các hộ dân cạnh dự án cũng bị hư hỏng. Cá biệt có một căn biệt thự trị giá 3 tỉ đồng bị hư hỏng nặng, chủ nhà phải dời đi nơi khác sinh sống.

Căn biệt thự hơn 3 tỉ đồng hư hỏng nghiêm trọng. Ảnh VT

Thời điểm xảy ra sự cố ở hồ chứa nước Đông Thanh, các chuyên gia của Bộ NN&PTNT (nay là Bộ NN&MT) đã trực tiếp đến dự án kiểm tra, đánh giá nguyên nhân, tìm phương án khắc phục.

Chủ căn biệt thự mới xây vài tháng phải dời đi đi nơi sáng sinh sống để để đảm bảo an toàn. Ảnh VT.

Nguyên nhân ban đầu được đưa ra là do dự án nằm trên nền địa chất xung yếu và bất ổn về địa mạo, kết hợp với các yếu tố kích hoạt (thời tiết bất ổn, nổ mìn phá đá, xe trọng tải lớn hoạt động liên tục)...

Nguyên nhân từ đâu?

Theo kết luận ngày 25-4-2024 của Thanh tra tỉnh Lâm Đồng, công tác lập, thẩm tra thiết kế, dự toán tại một số hạng mục dự án hồ chứa nước Đông Thanh chưa chặt chẽ. Đơn cử như tính sai, tính thừa, dự toán áp dụng mã định mức không đúng quy định với số tiền hơn 340 triệu đồng.

Công tác nghiệm thu, thanh quyết toán một số hạng mục công trình của chủ đầu tư, đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công còn chưa chặt chẽ, dẫn đến nghiệm thu, thanh toán không đúng thực tế số tiền hơn 312 triệu đồng.

Đoàn công tác Bộ NN&PTNT thời điểm khảo sát dự án. Ảnh VT.

Tổng số tiền nghiệm thu, thanh toán không đúng quy định đối với 4 gói thầu thuộc dự án hồ chứa nước Đông Thanh hơn 663 triệu đồng.

Ngoài ra, việc lập hồ sơ nghiệm thu, thanh toán khối lượng đất đắp đập chưa chặt chẽ. Khối lượng đất đắp tại bãi vật liệu số IV có sự chênh lệch giữa thực tế so với thiết kế - dự toán lên đến 16.000 m3.

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị liên quan xử lý dứt điểm để khắc phục sự cố, bảo đảm an toàn cho công trình trong mùa mưa lũ năm 2024 và triển khai thi công các hạng mục còn lại nhằm hoàn thành dự án.

Sau hơn 2 năm công trình dừng thi công vẫn chưa có kết luận nguyên nhân cuối cùng.

Đến nay, sau hơn hai năm, nguyên nhân chính thức vẫn chưa được các cơ quan có trách nhiệm đưa ra và BQLDA số 1 nhận định ban đầu rằng nguyên nhân khách quan do có sự cố thiên tai.

Cũng theo báo cáo của BQLDA số 1, đến nay đã thực hiện hoàn thành khảo sát, đang hoàn thiện báo cáo xác định nguyên nhân, đề xuất giải pháp khắc phục phù hợp…

Sau hơn hai năm, người dân đang chờ các cơ quan có trách nhiệm đưa ra kết luận chính thức cuối cùng về nguyên nhân sự cố.

PHƯƠNG NAM-VÕ TÙNG