Hướng khai thác giữa 2 sân bay Tân Sơn Nhất-Long Thành: Linh hoạt theo hai giai đoạn

Công trường thi công Cảng hàng không Quốc tế Long Thành đang đi vào giai đoạn nước rút nhằm đạt tiến độ kế hoạch đã đề ra.

Trong bối cảnh ngành hàng không Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, việc tối ưu hóa khai thác giữa hai sân bay lớn, Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất (Thành phố Hồ Chí Minh) và Cảng Hàng không quốc tế Long Thành (Đồng Nai) trở thành vấn đề then chốt.

Cục Hàng không Việt Nam đã gửi văn bản báo cáo chi tiết đến Bộ Xây dựng, đề xuất các phương án phân chia khai thác nhằm bảo hiệu quả, đồng bộ và phù hợp với lộ trình đưa Cảng Hàng không quốc tế Long Thành vào hoạt động.

Theo Cục Hàng không Việt Nam: Để có được báo cáo này gửi Bộ Xây dựng, Cục Hàng không Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam để nghiên cứu, đánh giá và phân tích các phương án phân chia. Không dừng lại ở đó, Cục Hàng không Việt Nam còn ghi nhận ý kiến từ các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế.

Việc phân chia khai thác giữa hai sân bay không chỉ là quyết định kỹ thuật, mà còn là vấn đề phức tạp đòi hỏi sự đồng thuận từ các cơ quan quản lý nhà nước, hãng hàng không và cộng đồng xã hội.

Hơn nữa, hạ tầng kết nối như đường bộ, đường sắt giữa Cảng Hàng không quốc tế Long Thành với Thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương lân cận, được xem là yếu tố tiên quyết. Không có hệ thống giao thông hiện đại, mọi phương án đều khó khả thi. Chính vì vậy, việc lấy ý kiến rộng rãi từ các bên liên quan sẽ giúp xây dựng một kế hoạch bền vững, tránh rủi ro và tối ưu lợi ích cho hành khách.

Phương án phân chia theo giai đoạn: Linh hoạt và thực tế

Dựa trên các phân tích kỹ lưỡng, Cục Hàng không Việt Nam đề xuất nguyên tắc phân chia khai thác theo hai giai đoạn chính: 2025-2030 và sau năm 2030.

Theo Cục Hàng không Việt Nam, phương án này bảo đảm tính linh hoạt, với Nhà nước chủ động điều phối tỷ lệ khai thác quốc tế-nội địa tại từng sân bay, đồng thời định kỳ xem xét lại các tiêu chí để phù hợp với thực tế.

Chuyến bay hiệu chuẩn đầu tiên tại Cảng Hàng không quốc tế Long Thành sáng 26/9/2025.

Giai đoạn 2025-2030: Tập trung chuyển đổi theo mùa lịch bay

Ở giai đoạn đầu, phân chia sẽ tuân thủ Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Cụ thể:

Chuyến bay quốc tế: Các chuyến bay quốc tế mới, tăng chuyến đến khu vực Thành phố Hồ Chí Minh của các hãng hàng không lần đầu khai thác, hoặc hãng đang hoạt động tại Tân Sơn Nhất sẽ không được cấp phép tại Tân Sơn Nhất. Thay vào đó, sẽ được yêu cầu chuyển sang Long Thành. Ngoài ra, các hãng có nhu cầu tự nguyện chuyển từ Tân Sơn Nhất sang Long Thành cũng được hỗ trợ.

Phân chia nội địa và quốc tế: Các chuyến bay thương mại quốc tế không thường lệ, chuyến bay thuê chuyến phục vụ tổ chức/cá nhân sẽ được thực hiện theo phương án đã duyệt trong báo cáo khả thi. Việc chuyển chuyến phải phù hợp với tiến độ xây dựng hạ tầng tại Long Thành, bao gồm cơ sở vật chất cho hãng hàng không, nhân viên và hệ thống giao thông kết nối từ Thành phố Hồ Chí Minh cũng như các khu vực lân cận.

Quá trình chuyển đổi sẽ diễn ra theo mùa lịch bay là một thông lệ quốc tế phổ biến để các hãng hàng không dễ dàng điều chỉnh vận chuyển, bán vé, đặt chỗ và thông tin đến hành khách. Đồng thời, phương án này còn xem xét nhu cầu thị trường hàng không Việt Nam, bao gồm việc sử dụng Tân Sơn Nhất làm sân bay dự phòng cho Long Thành trong trường hợp quá tải.

Dựa trên chỉ đạo của Chính phủ, đánh giá tiến độ dự án và ý kiến từ các bên, Cục Hàng không Việt Nam đề xuất các bước chuyển đổi cụ thể theo mốc thời gian lịch bay mùa, bảo đảm phù hợp với hạ tầng và nhu cầu phát triển.

Giai đoạn sau năm 2030: Long Thành trở thành trung tâm hàng không khu vực

Khi hạ tầng giao thông kết nối (đường bộ, đường sắt) hoàn thiện, Cảng Hàng không quốc tế Long Thành sẽ vươn mình trở thành trung tâm hàng không hàng đầu, tích hợp đô thị sân bay, khu thương mại tự do và mạng lưới cao tốc, metro, tương tự các mô hình thành công trên thế giới như sân bay Changi (Singapore) hay Incheon (Hàn Quốc).

Lúc này, toàn bộ chuyến bay quốc tế thường lệ sẽ chuyển sang khai thác tại Long Thành, nhằm thực hiện định hướng "xây dựng trung tâm vận tải hàng không đầu mối trung chuyển quốc tế ngang tầm khu vực tại vùng Thành phố Hồ Chí Minh" theo Quyết định số 648/QĐ-TTg của Thủ tướng.

Ngược lại, Tân Sơn Nhất chỉ tập trung vào chuyến bay nội địa, chuyến bay thương mại quốc tế không thường lệ và chuyến bay thuê chuyến.

Kiến nghị và chính sách hỗ trợ: Hướng tới sự thành công

Tại báo cáo, Cục Hàng không Việt Nam đồng thời kiến nghị Bộ Xây dựng:

Xem xét áp dụng phương án phân chia theo hai giai đoạn, với nguyên tắc linh hoạt và định kỳ đánh giá.

Chỉ đạo đẩy nhanh đầu tư hạ tầng giao thông kết nối giữa Long Thành, Thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương.

Tổ chức đánh giá, điều phối tỷ lệ khai thác quốc tế-nội địa phù hợp với tiến độ dự án.

Về slot khai thác: Bảo lưu slot lịch sử cho hãng hàng không chuyển từ Tân Sơn Nhất sang Long Thành, giúp họ duy trì hoạt động mà không bị gián đoạn.

Về giá, phí: Áp dụng chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho hãng hàng không trong quá trình chuyển đổi, giảm gánh nặng tài chính.

Cục Hàng không Việt Nam cũng cam kết với Bộ Xây dựng tiếp tục nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh phương án trong quá trình đưa vào hoạt động thực tế để phù hợp với tiến độ hạ tầng và tiềm năng phát triển của Long Thành, từ đô thị sân bay đến trung tâm logistics và khu thương mại tự do. Với kế hoạch này, ngành hàng không Việt Nam không chỉ giải quyết ùn tắc hiện tại mà còn mở ra cơ hội vươn tầm khu vực, mang lại lợi ích thiết thực cho hành khách và nền kinh tế.

Kim Cương