Hộ kinh doanh cá thể tham gia bảo hiểm xã hội còn thấp

Chị Hoàng Thị Kim Anh (phường Thủy Xuân) nhờ được tư vấn nên đã tham gia BHXH bắt buộc từ đầu năm 2025. Ảnh: Ngọc Hòa

Thu nhập của những hộ kinh doanh cá thể phụ thuộc vào hiệu quả kinh doanh. Do đó, trước đây, theo luật cũ các chủ hộ kinh doanh không phải là đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Một vài trường hợp chọn đóng BHXH tự nguyện để có lương hưu khi tuổi già nhưng phần đông chủ hộ lại không có khoản lương hưu, thiếu nguồn đảm bảo cuộc sống khi không còn khả năng lao động.

Là chủ một nhà hàng bán đồ ăn trên đường Hà Nội, phường Thuận Hóa, thành phố Huế, chị Kim Oanh cho biết: “Trước kia do không đóng BHXH bắt buộc, tôi đã tham gia BHXH tự nguyện với mong muốn sau này cũng có lương hưu. Tuy nhiên, từ tháng 7/2025 chuyển sang đóng BHXH bắt buộc tôi mừng lắm vì có thêm chế độ thai sản. Tôi có ý định sinh bé thứ 2 nên thấy thật là hay”.

Anh Bùi Thanh Chung (54 tuổi) - người đã mở quán cà phê tại phường Thủy Xuân hơn 20 năm nay chia sẻ: “Theo như tư vấn của cơ quan BHXH, tuy tôi lớn tuổi nhưng vẫn còn kịp hưởng lương hưu. Đóng BHXH là khoản chính là tích lũy cho tuổi già của mình. Tuổi già mà có lương hưu thì còn gì bằng”.

Tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh cá thể bằng 29,5% trên mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng, bao gồm 22% đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, 3% đóng vào quỹ ốm đau, thai sản và 4,5% đóng vào quỹ BHYT. Theo đó, tiền lương tháng làm căn cứ đóng là do người tham gia tự lựa chọn, đảm bảo mức thấp nhất bằng mức lương tham chiếu (hiện tại là 2.340.000 đồng) và mức cao nhất bằng 20 lần mức lương tham chiếu tại thời điểm đóng.

Ngay sau khi Nghị định số 158/2025/NĐ-CP, ngày 25/6/2025 của Chính phủ về Quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật BHXH số 41/2024/QH15, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đồng thời thực hiện theo chỉ đạo của BHXH Việt Nam, BHXH thành phố Huế đã xây dựng kế hoạch cụ thể. Đơn vị chủ động phối hợp với cơ quan thuế để được cung cấp danh sách hộ kinh doanh đóng thuế kê khai trên địa bàn; gửi thông báo yêu cầu chủ hộ kinh doanh thực hiện đóng BHXH bắt buộc theo quy định. Để giải đáp đầy đủ mọi thắc mắc của người dân, BHXH các cấp đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các buổi đối thoại trực tiếp với chủ hộ kinh doanh. Ngoài ra, BHXH thành phố cũng đã đẩy mạnh truyền thông đa dạng, thông qua báo chí, Hue-S, phát tờ rơi, cổng thông tin điện tử, hệ thống phát thanh địa phương và mạng xã hội…

Bà Bùi Thị Thu Lý, Phó Giám đốc BHXH thành phố Huế cho biết: “Việc đóng BHXH bắt buộc sẽ mang lại nhiều quyền lợi hơn như lương hưu, tử tuất, chế độ ốm đau, thai sản và BHYT. Hàng tháng, chủ hộ kinh doanh trích một phần thu nhập để đóng BHXH không chỉ tuân thủ đúng quy định của pháp luật mà còn mang đến sự yên tâm lâu dài cho bản thân. Đó cũng là mục tiêu mà chính sách BHXH luôn hướng tới theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Tuy nhiên, sau gần 2 tháng triển khai, toàn thành phố Huế mới có 72 chủ hộ kinh doanh đăng ký tham gia BHXH bắt buộc, chỉ chiếm tỷ lệ 8,84% trong tổng số hộ kinh doanh thuộc diện phải tham gia. Thời gian tới, BHXH thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền các điểm mới cũng như chế độ chính sách của BHXH, BHYT, lan tỏa được chính sách một cách sâu rộng tới người dân và các doanh nghiệp, hộ kinh doanh để họ yên tâm khi tham gia.

Ngọc Bích