Hỗ trợ cho người tàn tật do tai nạn giao thông

Để cụ thể hóa quy định Luật Trật tự an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ, Bộ Công an dự thảo Nghị định quy định thành lập, quản lý, sử dụng Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ. Quỹ tài chính này được huy động nguồn lực xã hội trong và ngoài nước, nằm ngoài ngân sách Nhà nước; Nghị định đề xuất 10 nhóm nội dung chi nguồn quỹ, chủ yếu tập trung hỗ trợ cho nạn nhân bị TNGT nặng, gia đình người tử vong có hoàn cảnh khó khăn, các cá nhân, tổ chức tham gia cứu nạn cũng như tham gia công tác phòng ngừa và tổ chức hoạt động truyền thông để nâng cao nhận thức về ATGT nhằm giảm thiểu TNGT.

Tùy theo mức độ bị tổn thương do TNGT, hoàn cảnh gia đình và loại hình hoạt động, nguồn quỹ được áp dụng các mức chi. Cụ thể, với người bị thương từ 31% đến dưới 81% được hỗ trợ tối đa 10 triệu đồng/người. Gia đình có người tử vong thuộc hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ tối đa 20 triệu đồng/vụ việc. Đối với trường hợp bị tổn thương trên 81% được hỗ trợ 100 triệu đồng/người/lần để tái hòa nhập cộng đồng. Người tham gia ứng cứu, khắc phục hậu quả tai nạn được hỗ trợ tối đa 10 triệu đồng/người bị thương và 20 triệu đồng/gia đình có người bị tử vong. Riêng trường hợp bị TNGT nghiêm trọng, cơ quan chức năng thăm hỏi đột xuất được chi tối đa 5 triệu đồng/gia đình và 2 triệu đồng/người bị thương.

Ngoài ra, cá nhân, tổ chức cứu nạn, triển khai tổ chức các mô hình tuyên truyền và diễn tập tình huống khẩn cấp, nhưng tùy theo quy mô hoạt động cũng được quỹ chi các mức hỗ trợ, nhưng tối đa khoảng 2 tỷ đồng/lần/năm. Việc này hỗ trợ đắc lực trong nâng cao ý thức cho cộng đồng, khuyến khích các hành vi ứng cứu tích cực, cũng như đẩy mạnh các hoạt động tham gia phòng ngừa TNGT rộng khắp trên phạm vi toàn quốc. Nguồn quỹ kỳ vọng sẽ bổ sung một cơ chế tài chính độc lập, kịp thời và nhân đạo nhằm góp phần giảm bớt phần nào cho thiệt hại về người và tài sản do TNGT gây ra.

Theo Bộ Công an, năm 2023, TNGT làm 9.791 người tử vong, 12.514 người bị thương, đến năm 2024 số người tử vong là 11.044 người và 17.561 người bị thương. Qua đó, trung bình hàng năm, số nạn nhân bị thương vong rất lớn. Nếu hỗ trợ cho tất cả số nạn nhân bị tai nạn thì nguồn quỹ nhiều khả năng không kham nổi. Vì vậy, cơ quan soạn thảo đề xuất quy định rõ về tỷ lệ tổn thương cơ thể theo quy định của Bộ Y tế và hoàn cảnh đặc biệt khó khăn của đối tượng để hỗ trợ kịp thời, phù hợp với thực tế. Còn với người có tỷ lệ bị tổn thương trên 81% theo quy định của Bộ Y tế thì đây là hạng tàn phế nên cần có sự hỗ trợ với số tiền đủ lớn. Theo số liệu báo cáo của công an địa phương, năm 2024, có 143 nạn nhân gặp tỷ lệ thương tật trên 81%. Mục tiêu hỗ trợ nhằm bảo đảm điều kiện về vật chất và tinh thần để đối tượng tiến tới hòa nhập cộng đồng, tiếp tục lao động, giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Theo cơ quan soạn thảo nghị định, hiện có nhiều mô hình hoạt động hiệu quả nhằm góp phần giảm thiểu TNGT đường bộ. Chẳng hạn, như: Mô hình “Cổng trường an toàn”, “Xe hỗ trợ y tế và cấp cứu người bị nạn”, “Điểm sơ cấp cứu TNGT” và một số mô hình hiệu quả ở một số địa phương. Các mô hình trên đã trực tiếp giúp đỡ những người bị TNGT được cấp cứu kịp thời, góp phần giảm thương tật hoặc nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, hiện nay, các hoạt động hỗ trợ tự nguyện, tự phát, kinh phí hoạt động trên cơ sở đóng góp của các tổ chức, cá nhân tham gia mà chưa được hỗ trợ kinh phí của Nhà nước hay tổ chức nào. “Do vậy, đây là nguồn kinh phí hỗ trợ có ý nghĩa quan trọng, động viên tinh thần để các mô hình này tiếp tục duy trì hoạt động, góp phần bảo đảm TTATGT, giảm thiểu thiệt hại do TNGT gây ra…”- Bộ Công an lý giải.

Nói về đề xuất nói trên, theo đại diện Bộ Xây dựng cho rằng cần nghiên cứu bổ sung thêm các nội dung liên quan đến công tác thanh, kiểm tra, giám sát của cơ quan Nhà nước, các tổ chức, cá nhân tài trợ theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, công tác xem xét giải quyết phản ảnh, khiếu nại, tố cáo trong việc chi tiêu về nguồn quỹ. Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, cần xem xét công khai thông tin về việc chi tiêu nguồn quỹ trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đồng thời, xem xét quy định đánh giá về hiệu quả sử dụng nguồn vốn của quỹ, để phục vụ xây dựng chiến lược nhằm giải thiểu TNGT. Với các nội dung trên, theo cơ quan soạn thảo đã xem xét để điều chỉnh trong dự thảo. Riêng đề nghị của Bộ Khoa học và Công nghệ vẫn giữ nguyên, vì nội dung công khai cơ bản đã được quy định đầy đủ…

“TNGT là một trong những thảm họa mang tính toàn cầu, gây ra những thiệt hại về con người, tài sản và để lại hậu quả nghiêm trọng, kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội của mọi quốc gia. Do đó, cần phải thường xuyên tổ chức diễn tập, tuyên truyền cảnh báo để chủ động ứng phó, kịp thời khắc phục hậu quả khi xảy ra các vụ tai nạn để hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản”- Bộ Công an thông tin.

N.R