Hoa Kỳ trừng phạt Ả Rập Xê-út vì vụ giết nhà báo Khashoggi

Một người biểu tình cầm một tấm áp phích có hình nhà báo Ả Rập Xê Út Jamal Khashoggi bên ngoài lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 25 tháng 10 năm 2018. Ảnh: REUTERS

Bài liên quan

Một tháng đầu tiên của Tổng thống Joe Biden: Đập là chính, xóa hết dấu vết của Trump

Chính quyền Biden cân nhắc giảm nhẹ các lệnh trừng phạt Iran

Các hành động của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden trong những tuần đầu tiên của nhiệm kỳ mới dường như nhằm thực hiện những lời hứa trong chiến dịch tranh cử là hàn gắn lại quan hệ với Ả Rập Xê-út.

Một quan chức cấp cao của chính quyền Biden giấu tên cho biết cách tiếp cận này nhằm mục đích tạo ra một điểm khởi đầu mới cho mối quan hệ với vương quốc mà không phá vỡ mối quan hệ cốt lõi ở Trung Đông. Các mối quan hệ đã căng thẳng nghiêm trọng trong nhiều năm do cuộc chiến ở Yemen và vụ giết người bên trong lãnh sự quán Ả Rập Xê-út - Jamal Khashoggi - một nhà báo người gốc Hoa Kỳ đã viết các bài báo cho tờ Washington Post chỉ trích các chính sách của thái tử Ả Rập Xê-út.

Quan trọng hơn, các quyết định dường như được thiết kế để duy trì mối quan hệ công việc với thái tử, người lãnh đạo trên thực tế của vương quốc, mặc dù tình báo Hoa Kỳ kết luận rằng ông đã chấp thuận chiến dịch bắt hoặc giết Khashoggi.

“Mục đích là sự hiệu chuẩn lại trong các mối quan hệ - không phải là sự phá vỡ. Đó là vì những lợi ích quan trọng mà chúng tôi chia sẻ”, quan chức cấp cao của chính quyền Biden cho biết.

Nhà báo Ả Rập Xê Út Khashoggi 59 tuổi bị dụ đến lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul vào ngày 2 tháng 10 năm 2018 và bị giết bởi một nhóm đặc vụ. Sau đó, họ chặt xác Khashoggi và đến nay hài cốt của ông ta vẫn chưa được tìm thấy.

Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với cựu phó giám đốc tình báo Ả Rập Xê Út, Ahmed al-Asiri, và công bố lệnh trừng phạt đối với lực lượng can thiệp nhanh của Vệ binh Hoàng gia Ả Rập Xê út, hay còn gọi là RIF. Trong báo cáo tình báo đã giải mật của Hoa Kỳ, RIF đóng vai trò trong vụ giết Khashoggi.

Động thái này đóng băng bất kỳ tài sản nào tại Hoa Kỳ mà các cá nhân Ả Rập Xê Út nắm giữ và cấm người Mỹ giao dịch với họ. Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cho biết: “Những kẻ liên quan đến vụ giết hại ghê tởm Jamal Khashoggi phải chịu trách nhiệm.

Hoa Kỳ cũng công bố hạn chế thị thực đối với 76 công dân Ả Rập Xê Út như một phần của chính sách mới nhằm vào các quốc gia thực hiện các hoạt động chống lại các nhà báo và những người bất đồng chính kiến bên ngoài biên giới của họ. Các hoạt động như vậy bao gồm các nỗ lực đàn áp, quấy rối, thăm dò, đe dọa hoặc làm hại họ.

“Vì vấn đề an toàn cho tất cả mọi người, những kẻ nhắm mục tiêu vào những người bất đồng chính kiến thay mặt cho bất kỳ chính phủ nước ngoài nào sẽ không được phép đến đất Mỹ”, Ngoại trưởng Anthony Blinken cho biết trong một tuyên bố.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết họ sẽ bắt đầu ghi vào báo cáo nhân quyền hàng năm của mình về bất kỳ chương trình nào của Ả Rập Xê-út và các quốc gia khác theo dõi, quấy rối hoặc nhắm vào các nhà báo và nhà bất đồng chính kiến.

Riyadh cuối cùng đã thừa nhận rằng, Khashoggi đã bị giết trong một chiến dịch dẫn độ 'lừa đảo' đã diễn ra sai lầm, nhưng phủ nhận bất kỳ sự liên quan nào đến thái tử. Năm người đàn ông bị tuyên án tử hình vì tội giết người đã giảm án xuống 20 năm tù sau khi được gia đình Khashoggi tha thứ.

Các quan chức chính quyền Biden nói rằng các quyết định về lệnh trừng phạt và cấm thị thực sẽ gửi một thông điệp rõ ràng về cách Hoa Kỳ muốn nhìn thấy mối quan hệ Mỹ-Ả Rập Xê Út trong tương lai.

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin đã hội đàm với thái tử 35 tuổi. Khi được hỏi về bất kỳ cuộc tranh luận nào về việc áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với thái tử, quan chức này nói rằng Hoa Kỳ nói chung không áp dụng các biện pháp trừng phạt “đối với lãnh đạo cao nhất của các quốc gia”.

“Chúng tôi thực sự đã đi đến kết luận nhất trí rằng chỉ có một phương tiện khác, hiệu quả hơn để giải quyết những vấn đề này trong tương lai”, quan chức này cho biết.

Đầu tháng 2/2021, Tổng thống Biden tuyên bố ngừng hỗ trợ cho chiến dịch quân sự do Ả Rập Xê-út dẫn đầu ở Yemen, yêu cầu cuộc chiến kéo dài hơn 6 năm, được coi là xung đột ủy nhiệm giữa Ả Rập Xê-út và Iran, phải kết thúc.