Họa sĩ Bùi Mai Hiên: Vẽ tự nhiên như chơi với sắc màu

Còn nhớ, từ năm 1990, nổi lên với dòng tranh sơn mài, họa sĩ Bùi Mai Hiên đã chứng tỏ sự kỳ công trong sự sáng tạo của mình, đồng thời cũng cho thấy óc tưởng tượng tinh thế của một người giàu sáng tạo. Những năm đó, chị đã tâm niệm, mình vẽ không nhằm bán, mà muốn tranh như một “sứ giả” của nền nghệ thuật đương đại sơn mài Việt Nam tiếp cận, giao lưu với nghệ thuật thế giới. Chị còn tự thuê đất trồng cây sơn để làm tranh sơn mài. “Chỉ nghĩ thoáng và vô tư mới có thể tung tẩy với chất liệu sơn mài bằng ngôn ngữ hiện đại theo trường phái trừu tượng”, họa sĩ Bùi Mai Hiên nói.

Với cách nghĩ và làm như thế, chị hóa giải sự nhàm chán trong sơn mài, mở ra một cái nhìn mới về hội họa từ chất liệu này, đưa nghệ thuật truyền thống Việt Nam hòa nhập cùng dòng tranh đương đại thế giới. Nhiều họa sĩ tên tuổi cho rằng, tranh sơn mài của Bùi Mai Hiên mạch lạc trong cấu trúc, đường nét, yếu tố phẳng vốn là linh hồn của sơn mài truyền thống trong diễn tả của chị đã có đất cho sự phô diễn, các mảng lớn gắn bó mà vẫn cảm thấy có chiều sâu thẳm của không gian.

Họa sĩ Bùi Mai Hiên sẽ mở triển lãm “Vô cực” vào ngày 3/11 tới đây, tại 42 Yết Kiêu (Hà Nội).

Thế rồi, năm 2014, chị chuyển sang chất liệu sơn dầu và acrylic với một bút pháp hoàn toàn khác, giã từ với tư duy trừu tượng, quay trở về với phong cách hiện thực trên con đường khám phá bản thân. Chị đắm đuối với cảnh sắc vùng cao, nhất là Sa Pa (Lài Cai) và tiếp tục dấn thân với đề tài này.

Chị đến Sa Pa nhiều lần, mỗi chuyến đi đều đem lại cảm xúc khác nhau. Chị cũng chọn những thời điểm khác nhau trong năm để có thể cảm nhận được những sắc thái khác nhau của cuộc sống, thiên nhiên, con người ở chốn “nóc nhà Đông Dương” này. Rồi chị cũng ngạc nhiên về chính mình, khi cảnh sắc Sa Pa đi vào tranh của mình khá tự nhiên với cỏ cây, hoa lá, những gam màu thổ cẩm. Sau nhiều năm vẽ trừu tượng, chị khát khao muốn chạm vào sự kỳ diệu của thiên nhiên, với trời xanh và những tiếng róc rách đâu đó từ suối ngàn.

Bức tranh nửa siêu thực, với một lối biểu đạt hoàn toàn mới.

Ấn tượng với tranh Bùi Mai Hiên, họa sĩ Trần Thùy Linh chia sẻ: “Mai Hiên muốn khám phá khả năng vừa làm màu trong, vừa tạo chiều sâu chỉ bằng cách sử dụng màu và hòa sắc của mình. Những nét cọ mạnh, bạo liệt, mà không hiểu sao tôi vẫn thấy tràn đầy nữ tính, đặc biệt vì sự ngây thơ. Chị đã tạo ra sự khác biệt. Bởi sự trong trẻo, hồn nhiên trẻ thơ rất đặc biệt, mà sự phóng khoáng đẩy ắp trong tranh sơn mài xưa kia đã trở lại vẫn vẹn nguyên trong chất liệu mới. Bởi qua tranh chị, tôi nhận ra một Việt Nam đẹp tới nao lòng, rất chung mà vẫn rất riêng”.

Gần hai năm qua, họa sĩ Bùi Mai Hiên dành tâm sức múa trên toan với chất liệu acrylic. Phải nói là chị đã múa, chơi với sắc màu một cách tinh tế và đạt hiệu quả cao. Thành quả là gần 70 bức tranh cũng chủ đề thiên nhiên ra đời.

Ngày 3/11 tới đây, tại 42 Yết Kiêu (Hà Nội) chị sẽ mở triển lãm “Vô cực” gồm nhiều bức tranh nửa siêu thực, với một lối biểu đạt hoàn toàn mới. Chị vẽ mây, mưa, biển, con sứa, Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây, nước, rong rêu… Những bức tranh như “Biển xanh bao la 1”, “Sự di tản của rong rêu”, “Cơn lũ đi qua”, “Giấc mơ của nhà sứa 1”, “Theo dòng phù sa”, “Nhà sứa đi trẩy hội”, “Mưa thu”… thật sự gây ấn tượng với người xem bởi sự sáng tạo và vượt lên chính mình của chị.

Họa sĩ Bùi Mai Hiên vẽ mà như chơi với sắc màu, phiêu diêu với thiên nhiên nhưng tạo nên sự tinh tế, mỹ cảm sâu sắc. Xem tranh của chị, nhiều người hiểu rằng, với chị sáng tạo là không có điểm dừng. Sáng tạo là thể hiện tình yêu và trách nhiệm với môn nghệ thuật mà mình yêu bằng cả tâm hồn, với tất cả sự nồng nàn của mình. Khi được hỏi, với hội họa, điều gì là khó nhất, Mai Hiên trả lời: “Khó nhất là làm được một cuộc cách mạng về cái mới, tạo ra sự riêng biệt. Tôi làm tranh sơn mài, hay những bức sắp triển lãm đây chỉ có độc bản, không ai có thể chép được”.

Để có thành công, trái tim chị cũng phải nhạy cảm, lắng nghe thiên nhiên, nghe lòng mình và sự lay trở của sắc màu. Khi lao vào vẽ, vẽ ào ạt, vẽ đến tận cùng say mê, có lúc chị thấy mình kiệt sức. Nhưng chị lại thấy như vừa đi qua một cuộc đời, và đang chào đón một cuộc đời mới. Phải chăng hội họa có thể mang lại sự hồi sinh?

Xem những bức tranh mới của chị, kiến trúc sư Nga Nguyễn nhận xét: “Tôi ấn tượng, ngỡ ngàng và thú vị nhất với những tác phẩm mới của họa sĩ Bùi Mai Hiên. Hiên sang hẳn một bước ngoặt mới, gần như không liên quan gì đến đoạn đời trước. Những bức tranh trừu tượng thăng hoa và siêu thoát ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và đời sống muôn loài, như để ý thức bảo vệ môi trường sống tuyệt vời mà Thượng đế đã ban cho ta”.

Phương Bùi