Họa sĩ Văn Chiến: Người kết nối nghệ thuật truyền thống và hiện đại
Họa sĩ Văn Chiến sinh năm 1951, đã dành cả cuộc đời mình cho niềm đam mê và tình yêu nghệ thuật. Ông đã góp vào cho mỹ thuật Việt Nam, đặc biệt là sơn mài truyền thống một nét cá tính độc đáo, không thể so sánh.
Tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội năm 1984, ông đã dần khẳng định được vị thế của mình trong giới hội họa Việt Nam. Trong lĩnh vực hội họa, ông đã thể hiện thành công rất nhiều đề tài trên các chất liệu như: tranh khắc, sơn dầu, lụa, bột màu,… nhưng thành công nhất với loạt tranh sơn mài lôi cuốn, ấn định bản sắc và dấu ấn cá nhân: Nhà tôi, Quê nội, Phong cảnh Bắc Giang, Đền Bảo Lộc Nam Định, Đình làng Tây Tựu hay tác phẩm Tây Bắc tháng 3…
Họa sĩ Văn Chiến tham gia các triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc, mang lại sự đa dạng và đổi mới mỹ thuật. Các triển lãm cá nhân của ông tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh từ những năm 90 của thế kỷ 20 đã tạo nhiều dấu ấn riêng biệt. Không chỉ trong nước, các tác phẩm của Họa sĩ Văn Chiến đã vượt ngoài biên giới để tham gia các triển lãm quốc tế tại Mỹ, Nhật Bản, Đức, và Na Uy... Những bức tranh của ông không chỉ là cầu nối văn hóa mà còn là ngôn ngữ giao tiếp đầy màu sắc giữa các dân tộc và quốc gia.
Cảm hứng sáng tạo từ những điều bình dị
Họa sĩ Văn Chiến là một nghệ sĩ đa tài, nguồn cảm hứng của ông không ngừng thay đổi theo thời gian và trải nghiệm của bản thân.
Những tác phẩm của ông được lấy cảm hứng từ nguồn gốc quê hương và cuộc sống đô thị, tái hiện vẻ đẹp của những ngôi nhà mái ngói, phố cổ Hà Nội, phong cảnh vùng cao cho tới đình chùa miếu mạo,... thông qua những tác phẩm nghệ thuật sâu sắc, đầy ấn tượng.
Nghệ thuật là không ngừng sáng tạo, ông luôn tìm tòi và khám phá những hướng đi mới trên con đường nghệ thuật để duy trì năng lượng, hưng phấn trong công việc. Trên cuộc hành trình sáng tạo của mình, Họa sĩ Văn Chiến đã bị cuốn hút bởi vẻ đẹp của các khối màu và mảng miếng trừu tượng. Từ đó, ông tìm thấy nguồn cảm hứng vô tận để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật phong phú.
Phong cách nghệ thuật của họa sĩ Văn Chiến là sự kết hợp tinh tế giữa hiện đại và trừu tượng, với sự thấu hiểu sâu sắc về văn hóa và truyền thống dân tộc. Trong thế giới màu sắc và ánh sáng, có thể ví ông như một nhà điêu khắc không gian, sử dụng màu sắc và ánh sáng như những công cụ để kể câu chuyện. Từ những gam màu rực rỡ cho đến những tông màu trầm, ông biến hóa không gian trên tác phẩm, tạo hiệu ứng chiều sâu, khiến cho mỗi tác phẩm trở nên sống động và hấp dẫn.
Trong tác phẩm của ông, sự sắp xếp màu sắc không chỉ là kỹ thuật mà còn thể hiện triết lí, tái hiện sự sâu thẳm của tâm hồn con người. Màu xanh và vàng thường xuất hiện, mang đến ý nghĩa của sự bình yên, kết nối với vũ trụ, niềm hy vọng và sự lạc quan.
Kỹ thuật nghệ thuật của người họa sĩ này không ngừng đa dạng và ấn tượng. Sự linh hoạt trong việc sử dụng các loại chất liệu và kỹ thuật, từ sơn dầu đến acrylic, đặc biệt với sơn mài đắp trứng, phủ vàng, là minh chứng cho sự đa chiều và sự sáng tạo không ngừng của ông.
Khám phá, sử dụng và sáng tạo với chất liệu acrylic là một phần quan trọng trong hành trình nghệ thuật của ông, mở ra cánh cửa cho những trải nghiệm mới mẻ. Ông chia sẻ: “Sự linh hoạt của acrylic cho phép ông tạo ra những bức tranh sống động bằng cách kết hợp với các chất liệu khác như gel, mực, hoặc thậm chí là vật liệu như giấy bìa để thể hiện những ý tưởng và cảm xúc một cách tự do và sáng tạo nhất, từ những bức tranh phong cảnh bình dị đến những tác phẩm trừu tượng đầy sức mạnh”.
Tranh vẽ không thường hoàn hảo từ lần đầu tiên, ông luôn kiên nhẫn và không ngừng học hỏi, đây chính là chìa khóa để phát triển và nâng cao kỹ năng của mình. Mỗi loại tranh đều đòi hỏi sự lựa chọn dụng cụ phù hợp. Ông không ngừng thử nghiệm và tìm hiểu về các kỹ thuật và vật liệu khác nhau trước khi bắt đầu một tác phẩm mới. Quá trình này không chỉ giúp ông nắm vững cách làm việc của từng loại vật liệu mà còn giúp ông phát triển phong cách riêng của mình.
Họa sĩ Văn Chiến làm việc trong không gian đơn giản, đầy màu sắc và dụng cụ nghệ thuật. Phòng làm việc của ông được bày trí đầy màu sắc với các tác phẩm nghệ thuật nằm rải rác trên tường và dụng cụ và ánh sáng tự nhiên tạo điều kiện tốt cho sự sáng tạo. Môi trường sống của ông cũng phản ánh sự sáng tạo với căn nhà trang trí bằng các tác phẩm nghệ thuật và khu vườn xanh mướt, tạo không gian yên bình cho việc tìm kiếm cảm hứng. Đây là nơi ông thể hiện tinh thần nghệ thuật của mình một cách tự do.
Trong cuộc sống và tác phẩm của họa sĩ Văn Chiến, sự liên kết giữa tâm hồn và nghệ thuật được thể hiện rất rõ ràng. Với ông, mỗi tác phẩm không chỉ là sản phẩm hội tụ của sự kỹ lưỡng kỹ thuật mà còn là phản ánh của tâm trạng và trải nghiệm cá nhân. Qua sự sáng tạo, ông truyền đạt những tinh thần và cảm xúc sâu sắc, tạo nên cảm giác kết nối mạnh mẽ với người xem. Sự đam mê và tình yêu đối với nghệ thuật là nguồn động viên không ngừng, giúp ông mang lại cảm hứng và ý nghĩa cho những nhà sưu tầm cả trong và ngoài nước.
Triển lãm “Kỷ Niệm và Trải Nghiệm: 100 Tác phẩm Nghệ thuật từ Họa sĩ Văn Chiến của Đại học Nguyễn Trãi” sẽ khai mạc vào ngày 20/4/2024 tại Nhà Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam (16 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội).