Hóa Trung hóa giải mâu thuẫn ngay từ cơ sở

Khi xuất hiện các vụ việc mâu thuẫn tại cơ sở, Tổ hòa giải xóm La Thông, xã Hóa Trung (Đồng Hỷ) thường họp bàn và xin ý kiến của người dân có liên quan để giải quyết.

Xác định hòa giải cơ sở là “chìa khóa” để xử lý kịp thời các mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ trong cộng đồng dân cư, cấp ủy, chính quyền xã Hóa Trung thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác này một cách toàn diện. Hằng năm, UBND xã đều rà soát, kiện toàn tổ hòa giải tại 7/7 xóm, lựa chọn các thành viên là người có uy tín, am hiểu phong tục, tập quán địa phương và có kiến thức pháp luật cơ bản.

Công chức Tư pháp - Hộ tịch xã được giao làm đầu mối phối hợp, hướng dẫn kỹ năng, cung cấp tài liệu và theo dõi hoạt động của các tổ hòa giải. Việc tập huấn nghiệp vụ cho hòa giải viên do Phòng Tư pháp huyện tổ chức định kỳ, góp phần nâng cao kỹ năng và phương pháp xử lý tình huống cho các thành viên.

Bên cạnh đó, xã Hóa Trung đã thành lập Hội đồng hòa giải xã, do Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND xã làm Chủ tịch Hội đồng, với các thành viên là đại diện MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội địa phương. Hội đồng hòa giải xã đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý các vụ việc phức tạp, những mâu thuẫn không thể giải quyết được ở tổ hòa giải xóm. Khi các vụ việc vượt quá khả năng của tổ hòa giải cơ sở, Hội đồng hòa giải xã sẽ vào cuộc, phối hợp chặt chẽ để xử lý kịp thời, hạn chế phát sinh khiếu kiện vượt cấp, góp phần giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn.

Một trong những điểm sáng tiêu biểu là mô hình tổ hòa giải kiểu mẫu tại xóm La Thông - nơi có địa bàn rộng, dân cư đông, tiềm ẩn nhiều mâu thuẫn liên quan đến đất đai, ranh giới và sinh hoạt cộng đồng. Tổ hòa giải gồm 5 thành viên hoạt động hiệu quả nhờ thường xuyên sâu sát cơ sở, chủ động nắm bắt tình hình và tiếp cận kịp thời các vụ việc phát sinh.

Ra mắt mô hình "Tổ hòa giải điểm" xóm La Thông, xã Hóa Trung (Đồng Hỷ).

Ông Phạm Ngọc Quý, Bí thư Chi bộ, Trưởng xóm kiêm Tổ trưởng tổ hòa giải xóm La Thông, chia sẻ: Khi tiếp nhận vụ việc, chúng tôi không vội đưa ra kết luận mà tìm hiểu kỹ nguyên nhân, lắng nghe cả hai bên trình bày. Có những vụ phức tạp như tranh chấp đất đai, chúng tôi phải tổ chức nhiều buổi gặp gỡ, mời cán bộ địa chính, tư pháp xã cùng tham gia hỗ trợ.

Mục tiêu cuối cùng vẫn là để hai bên tự thống nhất với nhau trên cơ sở tình cảm làng xóm. Yếu tố quan trọng nhất giúp tổ hoạt động hiệu quả là sự tin tưởng, ủng hộ từ người dân. Nhờ đó, nhiều mâu thuẫn được tháo gỡ từ sớm, không để kéo dài, phát sinh thành khiếu kiện. - ông Phạm Ngọc Quý

Ông Nguyễn Hữu Duy, Quyền Chủ tịch UBND xã Hóa Trung, cho biết: Công tác hòa giải không chỉ là nhiệm vụ pháp lý mà còn là hình thức vận động quần chúng, góp phần củng cố niềm tin của người dân với chính quyền. Việc chủ động hòa giải tại cơ sở giúp xã giữ được sự ổn định về an ninh trật tự, hạn chế đơn thư, khiếu kiện vượt cấp. Hội đồng hòa giải xã cũng đóng vai trò là "cầu nối" để xử lý các vụ việc phức tạp mà tổ hòa giải xóm không giải quyết được, góp phần xây dựng môi trường dân chủ, công bằng tại địa phương.

Bên cạnh hoạt động hòa giải, các tổ hòa giải còn tích cực tuyên truyền pháp luật, vận động người dân chấp hành hương ước, quy ước của xóm, sống có trách nhiệm với cộng đồng. Việc gắn công tác hòa giải với sinh hoạt cộng đồng, các phong trào thi đua ở cơ sở đã góp phần xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh, phát huy tinh thần tự quản trong mỗi khu dân cư.

Ông Đỗ Xuân Thái, Trưởng xóm, Tổ trưởng tổ hòa giải xóm Na Long: Trước đây, khi xảy ra tranh chấp nhỏ, người dân thường nhờ chính quyền can thiệp hoặc gửi đơn ngay. Nhưng giờ đây, nhiều người chủ động tìm đến tổ hòa giải để được tư vấn, giải thích. Chúng tôi thường xuyên cập nhật kiến thức pháp luật, kỹ năng vận động để giúp các bên tìm được tiếng nói chung, hạn chế căng thẳng và xung đột.

Phát huy kết quả đạt được, xã Hóa Trung đang tập trung nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ hòa giải theo hướng “kiểu mẫu”, lấy mô hình xóm La Thông làm điểm tựa kinh nghiệm để lan tỏa. Đồng thời, xã đẩy mạnh phối hợp giữa các tổ hòa giải với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể trong nắm bắt tâm tư, nguyện vọng nhân dân, phát hiện sớm các mâu thuẫn để chủ động xử lý.

“Chúng tôi hướng tới xây dựng một ‘mạng lưới mềm’ trong công tác dân vận, trong đó tổ hòa giải là mắt xích quan trọng. Khi mỗi khu dân cư là điểm tự quản tốt, nơi người dân tin tưởng vào sự công bằng và tình nghĩa cộng đồng, đó chính là nền tảng vững chắc để xây dựng xã hội dân chủ, kỷ cương, văn minh ngay từ cơ sở,” ông Nguyễn Hữu Duy nhấn mạnh.

Chung An