Hoàn thiện chính sách thuế, hải quan – Động lực thúc đẩy doanh nghiệp phát triển

Toàn cảnh tọa đàm “Hoàn thiện chính sách thuế, hải quan, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển”.

Hưởng ứng tinh thần đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng pháp luật theo Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Chính phủ tại Nghị quyết 140/NQ-CP, Bộ Tài chính đang tập trung thực hiện mục tiêu “cắt giảm 30% thủ tục hành chính, 30% thời gian và 30% chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp”. Đây là bước cụ thể hóa chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhằm giảm đầu vào, tạo dư địa phát triển cho khu vực sản xuất kinh doanh.

Bổ sung cho định hướng đó, Công điện 159/CĐ-TTg ngày 7/9/2025 của Thủ tướng tiếp tục yêu cầu Bộ Tài chính hoàn thiện thể chế tài khóa, chính sách thuế, phí và lệ phí phù hợp bối cảnh phát triển và thu nhập của người dân. Cùng với đó, Chính phủ giao Bộ Tài chính triển khai mạnh các chính sách gia hạn,miễn giảm thuế, tiền thuê đất, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, tạo việc làm và sinh kế cho người dân.

Đáp ứng yêu cầu này, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định 2421/QĐ-BTC ngày 9/7/2025 phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính năm 2025 liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ. Đây là bước đi thể hiện nỗ lực của ngành Tài chính trong việc kiến tạo môi trường thể chế minh bạch, linh hoạt, phù hợp yêu cầu phát triển kinh tế trong Kỷ nguyên mới.

Chính sách thuế linh hoạt, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa

Tại tọa đàm, Phó Cục trưởng Cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và trong nước còn nhiều biến động, Chính phủ đã ban hành hàng loạt chính sách tài khóa linh hoạt, trong đó chính sách thuế được coi là công cụ điều tiết quan trọng nhằm giảm chi phí, khuyến khích đổi mới sáng tạo và thúc đẩy phục hồi tăng trưởng.

Theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 67/2025/QH15, mức thuế suất phổ thông 20% tiếp tục được giữ ổn định, bảo đảm tính cạnh tranh và bền vững dài hạn. Tuy nhiên, Nhà nước đã áp dụng thuế suất linh hoạt hơn đối với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ 15% cho doanh nghiệp có doanh thu không quá 3 tỷ đồng/năm và 17% cho doanh nghiệp có doanh thu từ 3 đến 50 tỷ đồng/năm.

Chính sách này thể hiện rõ tinh thần chia sẻ của Nhà nước, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp quy mô nhỏ tích lũy nguồn lực, mở rộng đầu tư và tái cơ cấu sản xuất. Đây cũng là bước triển khai tinh thần Nghị quyết 68/2025/QH15 về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 198/2025/QH15 về hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Cùng với đó, ngành thuế triển khai mạnh mẽ các gói hỗ trợ gia hạn, miễn giảm thuế, phí và tiền thuê đất. Theo Nghị định 82/2025/NĐ-CP và Nghị định 81/2025/NĐ-CP ngày 2/4/2025, thời hạn nộp thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất được gia hạn thêm nhiều tháng, trong khi thuế tiêu thụ đặc biệt với ô-tô sản xuất trong nước cũng được giãn. Tổng số tiền thuế được miễn, giảm, gia hạn trong 6 tháng đầu năm 2025 ước tính khoảng 96.749 tỷ đồng, con số phản ánh rõ sự đồng hành của ngành tài chính với doanh nghiệp trong bối cảnh phục hồi kinh tế.

Thực hiện Nghị quyết 66/NQ-CP, Cục Thuế đang tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa quy trình, thủ tục hành chính; loại bỏ khâu trung gian không cần thiết; mở rộng dịch vụ công trực tuyến toàn trình, giúp doanh nghiệp dễ dàng thực hiện nghĩa vụ thuế ở mọi lúc, mọi nơi.

Trên lộ trình Chiến lược phát triển ngành thuế đến năm 2030, chuyển đổi số được xác định là trụ cột trọng tâm. Ngành thuế đặt mục tiêu xây dựng hệ sinh thái thuế điện tử toàn diện, liên thông với hệ thống dữ liệu quốc gia, ngân hàng và các bộ, ngành, giúp tăng minh bạch, giảm gian lận và hỗ trợ hiệu quả hơn cho người nộp thuế.

Hải quan tiên phong cải cách, giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm

Cùng với ngành thuế, Cục Hải quan cũng đang dẫn đầu trong nhóm các đơn vị cải cách hành chính thuộc Bộ Tài chính. Phó Cục trưởng Cục Hải quan Trần Đức Hùng cho biết, trong tháng 5/2025, Cục đã hoàn thành rà soát tổng thể 214 thủ tục hành chính và 29 điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý.

Kết quả rà soát được cụ thể hóa trong Quyết định 2421/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính và Quyết định 1848/QĐ-TTg ngày 27/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ, với phương án cắt giảm, đơn giản hóa 39 thủ tục hành chính lĩnh vực hải quan và bãi bỏ 15 điều kiện kinh doanh không còn phù hợp. Đây là kết quả vượt chỉ tiêu mà Tổng Bí thư đã giao đối với ngành Hải quan trong Chương trình cắt giảm quy định kinh doanh năm 2025.

Cùng với cắt giảm thủ tục, Hải quan Việt Nam đẩy mạnh áp dụng mô hình quản lý rủi ro và phương pháp quản lý hải quan hiện đại. Cục đã phê duyệt Đề án giảm tỷ lệ kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu, đặt mục tiêu đến năm 2026 đạt 70% luồng xanh, 25% luồng vàng và không quá 5% luồng đỏ.

Đây là bước tiến lớn hướng tới mô hình “giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm”, phù hợp thông lệ quốc tế, giúp rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí logistics và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Cục Hải quan triển khai mạnh chuyển đổi số trong quản lý và giám sát hải quan, coi đây là trụ cột hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Ngành đang từng bước xây dựng hệ thống hải quan số-hải quan thông minh, kết nối với các cơ quan quản lý chuyên ngành, bảo đảm minh bạch hóa quy trình, giảm tiếp xúc trực tiếp và thúc đẩy thương mại thuận lợi.

Hải quan cũng đặt trọng tâm vào đề án giảm tỷ lệ kiểm tra chuyên ngành, phối hợp với các bộ, ngành rà soát, loại bỏ chồng chéo, đồng thời mở rộng cơ chế Doanh nghiệp ưu tiên (AEO) cho nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa, giúp họ tiếp cận ưu đãi kiểm tra, thông quan nhanh hơn.

Phiên thảo luận thứ hai của tọa đàm dành cho đối thoại trực tiếp giữa các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia và doanh nghiệp, tập trung vào các vấn đề nổi bật như: thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ, hợp tác công-tư trong cải cách thủ tục, mở rộng doanh nghiệp ưu tiên, hóa đơn điện tử và quản lý thuế qua nền tảng số.

Các diễn giả, đại diện doanh nghiệp, hiệp hội đã đưa ra nhiều kiến nghị thiết thực như: cần rút ngắn quy trình hoàn thuế giá trị gia tăng, đồng bộ hệ thống quản lý hải quan với logistics, tăng tính dự báo của chính sách, và đẩy mạnh cơ chế phản hồi hai chiều giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

MINH PHƯƠNG