Hoàn thiện hệ thống pháp luật về nghệ thuật biểu diễn

Về sự cần thiết phải ban hành Nghị định, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, Nghị định số 79/2012/NĐ-CP ngày 5/10/2012 của Chính phủ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2013 được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 15/2016/NĐ-CP ngày 15/3/2016 của Chính phủ, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2016.

Ảnh minh họa: Bảo Thoa

Hai văn bản trên cơ bản đã tạo lập được hành lang pháp lý, đưa hoạt động nghệ thuật biểu diễn phát triển theo chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước; tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lý Trung ương và địa phương; tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân hoạt động sáng tạo nghệ thuật, làm phong phú đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân đồng thời củng cố, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Các quy định tại Nghị định cũng là cơ sở để thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra.

Tuy nhiên, sau 7 năm triển khai thực hiện, Nghị định số 79/2012/NĐ-CP và Nghị định số 15/2016/NĐ-CP đã phát sinh một số hạn chế, vướng mắc trong quá trình thực thi như việc phân định thẩm quyền giữa các cơ quan quản lý nhà nước và biện pháp quản lý cụ thể đối với từng hoạt động nghệ thuật biểu diễn chưa hiệu quả dẫn đến nhiều trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng nhưng không bị ngăn chặn, xử lý. Quy định cấp giấy phép trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn chưa thống nhất với hệ thống quy định pháp luật trong lĩnh vực khác (như xuất, nhập cảnh; lao động; thương mại; thi đua, khen thưởng...) đã tạo điều kiện cho các đối tượng lợi dụng sự chồng chéo giữa các quy định để trục lợi.

Biện pháp quản lý đối với hoạt động tổ chức cuộc thi, liên hoan các loại hình nghệ thuật biểu diễn chưa phù hợp với thực tiễn, trong khi nhu cầu của các tổ chức, cá nhân đối với hoạt động này có xu hướng tăng lên; biện pháp quản lý đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ tổ chức thi người đẹp, người mẫu và hoạt động dự thi người đẹp, người mẫu ở nước ngoài chưa phù hợp với thực tiễn dẫn đến những vướng mắc, bất cập trong hoạt động này; biện pháp quản lý tác phẩm âm nhạc, sân khấu còn nhiều bất cập dẫn đến các tác động tiêu cực từ dư luận trong hoạt động công vụ của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.

Để hệ thống pháp luật về hoạt động nghệ thuật biểu diễn phù hợp với thực tiễn, tạo khung pháp lý phù hợp với nhiệm vụ quản lý nhà nước trong thời gian tới, việc xây dựng Nghị định là cần thiết và hợp lý hơn việc xây dựng luật, pháp lệnh. Quan hệ thuộc lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn cần được tiếp tục nghiên cứu, áp dụng quy định quản lý nhà nước của Chính phủ trong giai đoạn chuyển tiếp để thích nghi với bối cảnh phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, tạo sự ổn định trong dài hạn để xác định áp dụng những quy định mang tính nguyên tắc của một đạo luật.

Việc ban hành Nghị định quy định về hoạt động nghệ thuật biểu diễn là cần thiết, phù hợp với thực tiễn phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế. Nhằm bảo đảm sự thống nhất trong công tác quản lý nhà nước; tạo thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình áp dụng, thực thi pháp luật.

“Trong thời gian chưa xây dựng được Luật Nghệ thuật biểu diễn thì Nghị định về hoạt động nghệ thuật biểu diễn sẽ là căn cứ pháp lý cao nhất để cơ quan quản lý nhà nước cũng như tổ chức, cá nhân thực hiện quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm cụ thể trong hoạt động nghệ thuật biểu diễn”, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện khẳng định.

Sáng 14/7, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc ban hành Nghị định qui định về hoạt động nghệ thuật biểu diễn.Trình bày báo cáo thẩm tra về dự thảo Nghị định, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình cho biết, dự thảo Nghị định đã sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung, qui định so với các Nghị định liên quan, cắt giảm, đơn giản hóa nhiều thủ tục hành chính... Tuy nhiên, đây là văn bản dưới luật, nhưng còn một số nội dung giao Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch hướng dẫn có thể làm phát sinh thủ tục hành chính.Ủy ban đề nghị Ban Soạn thảo đánh giá kỹ tác động của các chính sách mới để đảm bảo hiệu lực và tính khả thi. Đồng thời, lưu ý Ban Soạn thảo bổ sung quy định cụ thể hơn đối với trường hợp trẻ em tham gia hoạt động nghệ thuật biểu diễn, vì thực tế hiện nay nhiều chương trình biểu diễn nghệ thuật, chương trình giải trí có sự tham gia của trẻ em.Ngoài ra, đề nghị Ban Soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Về các vấn đề xã hội về việc lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong quá trình hoàn thiện dự thảo Nghị định.

Về mục đích, quan điểm xây dựng Nghị định, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, việc xây dựng Nghị định cũng nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về nghệ thuật biểu diễn trong thời kỳ mới, bảo đảm sự nghiệp “phát triển văn học, nghệ thuật đáp ứng nhu cầu tinh thần đa dạng và lành mạnh của nhân dân” được quy định tại khoản 2 Điều 60 Hiến pháp năm 2013; thống nhất với hệ thống pháp luật nhằm tạo hành lang pháp lý cho hoạt động thương mại, hoạt động đầu tư kinh doanh đồng thời mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường nghệ thuật biểu diễn và tiến tới hội nhập nền thương mại toàn cầu; thể chế giải pháp thực hiện chính sách, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về xây dựng Chính phủ kiến tạo và phân cấp quản lý nhà nước.

Về bố cục, dự thảo Nghị định gồm 6 chương, 31 điều. Trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiêm túc nghiên cứu, kế thừa, hoàn thiện các quy định còn phù hợp tại Nghị định số 79/2012/NĐ-CP, Nghị định số 15/2016/NĐ-CP, đồng thời tiếp thu ý kiến của các cơ quan, tổ chức, cá nhân để thể chế các chính sách đã được Chính phủ thông qua cho phù hợp với tình hình thực tế, thống nhất với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, quy định của pháp luật và thông lệ quốc tế. Trên tinh thần đó, dự thảo Nghị định có một số điểm mới nhằm thống nhất hệ thống pháp luật đồng thời khắc phục vướng mắc, bất cập còn tồn tại như cắt giảm, đơn giản hóa nhiều thủ tục hành chính, tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước.

Bảo Thoa