Hoàn thiện pháp luật để báo chí phát triển trong kỷ nguyên số

Quang cảnh hội thảo.

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh đặc biệt nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), đồng thời lấy ý kiến góp ý dự thảo Luật Báo chí sửa đổi.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, đồng chí Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho rằng việc sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí là hết sức cần thiết nhằm hoàn thiện quy định pháp luật để thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng về báo chí; khắc phục những hạn chế, bất cập trong quy định pháp luật về báo chí hiện hành.

Đồng chí Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phát biểu khai mạc hội thảo.

Bên cạnh đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí hiện hành cũng nhằm giúp báo chí có thể thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, khoa học truyền thông và môi trường số, từ đó hình thành hành lang pháp lý phù hợp cho hoạt động báo chí trong thời đại mới.

Theo ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục Báo chí, Nghị quyết số 148/NQ-CP ngày 22/9/2024 của Chính phủ thông qua 4 chính sách Đề nghị xây dựng Luật Báo chí (sửa đổi) gồm: Tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động báo chí (gồm 7 vấn đề) ; Nâng cao chất lượng người làm báo, lãnh đạo cơ quan báo chí (gồm 5 vấn đề); Thúc đẩy phát triển kinh tế báo chí (gồm 4 vấn đề); Điều chỉnh hoạt động báo chí trên không gian mạng.

Dự thảo đưa ra các nguyên tắc quản lý minh bạch, phân định rõ vai trò giữa trung ương và địa phương. Theo đó, có khoảng 30 nội dung sẽ do Chính phủ và các cơ quan chức năng hướng dẫn chi tiết, trong đó Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ phụ trách các lĩnh vực gồm cấp thẻ nhà báo, giấy phép hoạt động, văn phòng đại diện, bản tin, đặc san...

Ông Lưu Đình Phúc, Cục Trưởng Báo chí trình bày tham luận "Một số vấn đề đáng chú ý trong Luật Báo chí (sửa đổi)".

Cũng theo ông Phúc, Dự thảo luật lần này cũng sửa đổi và bổ sung hệ thống khái niệm, nhằm phân biệt rõ ràng giữa các loại hình báo chí, khắc phục tình trạng "báo hóa" tạp chí - một trong những vấn đề nổi cộm thời gian qua. Cụ thể, loại hình báo chí được chia thành báo in, báo điện tử, báo nói, báo hình và kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng. Báo in gồm báo và tạp chí; báo điện tử gồm Báo điện tử và Tạp chí điện tử.

Đáng chú ý, mô hình Tổ hợp báo chí truyền thông đa phương tiện chủ lực được đề xuất chính thức đưa vào luật. Theo mô hình này, một tổ hợp có thể bao gồm nhiều đơn vị trực thuộc, vận hành theo cơ chế tài chính doanh nghiệp, có thể thành lập hoặc góp vốn vào doanh nghiệp báo chí.

Để kiểm soát nội dung báo chí trên mạng, dự thảo yêu cầu các kênh nội dung sử dụng mạng xã hội và ứng dụng Internet phải đăng ký với cơ quan quản lý, tuân thủ các quy định về an ninh mạng và cam kết quốc tế.

Dự thảo luật cũng đề xuất bổ sung 2 hành vi bị nghiêm cấm, gồm: (1) Trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội tự sản xuất và phát tin, bài như cơ quan báo chí; (2) Đưa thông tin gây phương hại đến quan hệ đối ngoại, ảnh hưởng tiêu cực đến vị thế, hình ảnh quốc gia.

Một điểm quan trọng khác là việc giao Hội Nhà báo Việt Nam giám sát đạo đức nghề nghiệp người làm báo, một bước tiến trong việc nâng cao tính chuyên nghiệp và chuẩn mực nghề báo.

Dự thảo Luật cũng đề xuất thay đổi cách thức cấp thẻ nhà báo: Bỏ quy định về kỳ hạn cứng, thay bằng thời hạn 5 năm kể từ ngày cấp và có thể được đổi nếu đáp ứng đủ điều kiện. Tuy nhiên, những người làm việc tại tạp chí khoa học sẽ không thuộc diện được cấp thẻ.

Các đại biểu tham dự hội thảo.

Theo đồng chí Lê Hải Bình, Ủy viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Văn hóa, Thể thao và Du lịch, việc hoàn thiện dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) lần này là những bổ sung cơ bản, hình thành không gian, cơ chế, tạo hành lang pháp lý để báo chí phát triển, giúp người làm báo có thể yên tâm làm nghề trong những năm tới.

PV