Để bảo vệ đồng minh Syria và cũng chính là bảo vệ quyền lợi cốt lõi của Nga tại Trung Đông, Tổng thống Putin dường như không tiếc chi ra những khoản kinh phí khổng lồ.
Một trong những vũ khí khiến Nga phải "móc hầu bao" nhiều nhất, đó chính là tên lửa hành trình Kalibr.
Nga đã bắn tổng cộng khoảng 108 quả tên lửa Kalibr vào các mục tiêu phiến quân tại Syria.
Lần đầu tiên sau khi chính thức tham gia chiến dịch chống khủng bố theo đề nghị của Tổng thống Syria, vào ngày 7-10-2015 các tàu Hải quân Nga ở Biển Caspian lần đầu tiên tiến hành phóng tên lửa hành trình vào vị trí khủng bố IS.
Các tàu tên lửa này gồm: Dagestan, Grad Sviyazhsk, Uglich và Veliky Ustyug. Đáng chú ý đây đều là những chiến hạm nhỏ có lượng giãn nước dưới 1.000 tấn.
Tiếp sau đó, vào ngày 20-11-2015 bốn tàu chiến Dagestan, Grad Sviyazhsk, Uglich, Veliky Ustyug tiếp tục phô diễn khả năng có một không hai của chúng khi phóng tên lửa hành trình Kalibr vào các mục tiêu khủng bố IS.
Lần thứ 3 và cũng là lần đầu tiên Hải quân Nga phóng loại tên lửa hành trình này từ tàu ngầm Rostov-on-Don vào vị trí khủng bố IS là ngày 8-12-2015.
Tiếp theo vào ngày 19-8-2016 các tàu tên lửa nhỏ của hạm đội Biển Đen Green Dol và Serpukhov từ phía đông Địa Trung Hải đã phóng tên lửa hành trình Kalibr vào các mục tiêu khủng bố IS ở Syria.
Ttàu ngầm Rostov-on-Don phóng tên lửa hành trình nhằm vào vị trí khủng bố IS
Tiếp theo vào ngày 19-8-2016 các tàu tên lửa nhỏ của hạm đội Biển Đen Green Dol và Serpukhov từ phía đông Địa Trung Hải đã phóng tên lửa hành trình Kalibr vào các mục tiêu khủng bố IS ở Syria.
Vào ngày 14-11-2016 tàu khu trục Đô đốc Grigorovich đã phóng thành công tên lửa hành trình Kalibr vào các mục tiêu khủng bố ở Syria.
Đây cũng là lần thứ 5 Hải quân Nga thực hiện phóng thành công loại tên lửa này.
Lần thứ 6 tàu khu trục Đô đốc Essen và tàu ngầm Krasnodar thực hiện cuộc tấn công bằng tên lửa vào vị trí khủng bố IS ở Syria là ngày 31-5-2017.
Tên lửa hành trình Kalibr công phá mục tiêu của khủng bố IS.
Ngày 23-6-2017, lần thứ 7 Hải quân Nga kết hợp phóng tên lửa từ các tàu mặt nước và tàu ngầm bao gồm tàu khu trục Đô đốc Essen, Đô đốc Grigorovich và tàu ngầm Krasnodar
Tất cả các tên lửa được phóng đi đều tiêu diệt mục tiêu chính xác.
Ngày 5-9-2017 tàu khu trục nhỏ Đô đốc Essen thuộc Hạm đội Biển Đen của Nga tiếp tục phóng tên lửa hành trình Kalibr vào các mục tiêu của nhóm khủng bố IS gần thị trấn Deir Ezzor.
Đây đã là lần thứ 8 Hải quân Nga hoàn thành nhiệm vụ này.
Tính ra, Nga chi phí hết khoảng 702 triệu USD chưa bao gồm chi phí cho phương tiện mang phóng, nếu với mức chiến phí này, Mỹ có thể bắn tới 501 quả tên lửa hành trình Tomahawk.
Lần thứ 9 được Hải quân Nga thực hiện vào ngày 14-9-2017. Từ phía đông Địa Trung Hải, hai tàu ngầm Novgorod và Kolpino đã phóng tên lửa hành trình này vào mục tiêu trên đất Syria ở trạng thái lặn.
Các tên lửa này đã phá hủy các trung tâm chỉ huy, trung tâm liên lạc và các kho vũ khí, đạn dược của khủng bố IS ở phía đông-nam thành phố Deir Ezzor.
Theo ước tính tên lửa này đã tiêu diệt mục tiêu chính xác ở khoảng cách từ vị trí phóng đến mục tiêu khoảng 500 đến 670km.
Lần phóng thứ 10 do tàu ngầm Veliky Novgorod tiến hành vào ngày 22-9-2017.
Tiếp đó tàu ngầm Veliky Novgorod và tàu Kolpino thuộc hạm đội biển Đen tiếp tục phóng tên lửa hành trình Kalibr vào các mục tiêu phiến quân khủng bố IS vào ngày 10-5-2017.
Đây là lần thứ 11 Nga quyết định dùng tên lửa hành trình Kalibir để giải quyết các cứ điểm tử thủ của IS tại Syria.
Tàu ngầm Veliky Novgorod tiếp tục thực hiện vụ tấn công lần thứ 12 diễn ra vào ngày 31-10-2017.
Kết thúc năm 2017, tàu ngầm Kolpino đã bắn ra 6 quả tên lửa hành trình Kalibr để kết liễu phiến quân khủng bố IS vào ngày 3-11.
Đây cũng là thời khắc đánh dấu Nga đã phóng tổng cộng 100 quả tên lửa Kalibr và ngay sau đó Tổng thống Putin tuyên bố chiến thắng khủng bố IS và tuyên bố rút quân.
Tưởng chừng như Nga sẽ tạm ngừng sử dụng tên lửa Kalibr vì IS đã bị tiêu diệt, thì bất ngờ 14-3-2018 Nga quyết định dùng tên lửa hành trình Kalibr để tấn công vào nhóm phiến binh thánh chiến tại Đông Ghouta.
Những cuộc không kích và phóng tên lửa Kalibr của Nga diễn ra gần như đồng thời với cuộc không kích của Không quân Syria ném bom trụ sở của Faylaq Al-Rahman và giết chết một số chỉ huy của nhóm này.
Như vậy Nga đã sử dụng khoảng 108 quả tên lửa hành trình Kalibr tính đến thời điểm hiện tại.
Với đơn giá 6,5 triệu USD một quả, Nga đã "nướng" tới 702 triệu USD chưa kể chi phí dành cho các phương tiện mang phóng như tàu chiến và tàu ngầm.
Với chi phí này Mỹ có thể phóng tới 501 quả tên lửa hành trình Tomahawk.
Dù tính năng của hai loại tên lửa hành trình Kalibr của Nga và Tomahawk của Mỹ tương đương nhau, nhưng nếu xét chi phí bỏ ra rõ ràng đại diện đến từ Nga đang tỏ ra yếu thế.
Chi phí quá cao cũng không cho phép Nga có thể "bắn xả giàn" như Mỹ.
Họ sẽ phải lựa chọn những mục tiêu đắt giá và trong những trường hợp nhất định mới đem loại vũ khí này ra sử dụng.
Trong hoàn cảnh Nga đang chịu sự cấm vận kinh tế từ phương Tây và tăng trưởng kinh kế chưa có dấu hiệu khởi sắc, gánh nặng chiến phí tại Syria đang trở thành mối bận tâm hàng đầu cho các nhà hoạch định chiến lược Nga.
Nhiều chuyên gia phân tích cho rằng, một trong số nhiều nguyên nhân khiến S-400 Nga hoàn toàn "im lặng" trước tên lửa Tomahawk trong đợt tấn công vừa qua là do đạn tên lửa S-400 quá đắt so với tên lửa hành trình Tomahawk.
Đạn của hệ thống S-400 có giá khoảng 4,5 triệu USD/quả, nếu thực sự không cần thiết Nga sẽ không đánh liều tung ra để chặn những quả tên lửa hành trình chỉ có giá 1,4 triệu.
Dĩ nhiên S-400 Nga "im lặng" trước vụ tấn công hôm 14-4 còn nhiều nguyên nhân khác quan trọng hơn là việc chúng đắt hơn những mục tiêu đánh chặn.
Sở dĩ vũ khí Nga có giá cao hơn hẳn vũ khí Mỹ là do số lượng chế tạo ít khiến chi phí đội lên rất cao.
Ngoài ra những loại tên lửa này đều sử dụng những công nghệ điện tử cực kỳ hiện đại và đắt đỏ, trong khi lĩnh vực này vẫn là thế mạnh của Mỹ và phương Tây trước Nga.
Tuy vậy không thể phủ nhận sự ra đời của tên lửa Kalibr khiến Mỹ mất đi lợi thế độc quyền trong việc sử dụng tên lửa hành trình để tấn công phủ đầu.
Tên lửa hành trình Kalibr (được NATO định danh là SS-N-30A) là vũ khí tấn công mặt đất dẫn đường chính xác được sử dụng trên các tàu chiến mặt nước và tàu ngầm của hải quân Nga.
Tên lửa dài 8,9 mét, có đầu đạn nặng 450kg, có thể bay với tốc độ cận âm Mach 0,8 (980km/h) và tầm bắn 1.500-2.500km.
Tên lửa hành trình Kalibr sử dụng các hệ thống dẫn đường bằng định vị vệ tinh Glonass, dẫn đường quán tính và radar chủ động ARGS-14E, giúp nó bay sát mặt đất ở độ cao 50m, tự điều chỉnh đường đi dựa theo địa hình để tránh sự phát hiện của radar đối phương và có thể đánh trúng mục tiêu với độ sai lệch dưới 3m.
Kalibr bay ở độ cao từ 50 – 150m, khi đến gần mục tiêu tên lửa hạ độ cao xuống còn 20m và tấn công với tốc độ siêu âm, điều này khiến việc đánh chặn nó là rất khó khăn.
Quỹ đạo đường bay tên lửa rất phức tạp với sự thay đổi cả về độ cao và hướng bay. Điều đó cho phép Kalibr có thể tiếp cận mục tiêu từ hướng bất ngờ nhất.
Tương tự như Tomahawk, Kalibr cũng được trang bị một đầu đạn nổ phá mạnh nặng 450kg để tiêu diệt mục tiêu.
Khi cần thiết Kalibr cũng có thể gắn đầu đạn hạt nhân có đương lượng nổ 100kt, tức sức công phá lớn gấp 5 lần quả bom nguyên tử Mỹ từng thả xuống Nagasaki trong Thế chiến thứ 2.
Chấp nhận chi phí đắt đỏ để phóng hơn 100 quả tên lửa Kalibr, ngoài việc giúp đồng minh Syria và cũng là để bảo vệ quyền lợi cốt lõi của mình, Nga còn nhân đây quảng bá tính năng để xuất khẩu loại vũ khí này
Xuất khẩu nhiều đồng nghĩa với việc sản xuất số lượng lớn giúp hạ giá thành sản phẩm.
Mỹ đã chế tạo hàng chục ngàn quả tên lửa Tomahawk trong khi đó số lượng Kalibr của Nga chế tạo ước lượng chỉ vào khoảng 500 quả tính tới thời điểm hiện tại. Đây là nguyên nhân chính khiến giá thành của Kalibr bị đội lên quá cao.
Việt Hùng