Học Phật như thế nào, khi chưa có điều kiện đến chùa thường xuyên?

Hỏi: Tôi là một người rất mến mộ đạo Phật, cha mẹ tôi là những phật tử thuần thành. Tôi rất muốn đi chùa hàng đêm nhưng công việc không cho phép. Những lúc rảnh rỗi tại cơ quan, tôi thường đem các sách Phật ra đọc và cố gắng áp dụng những lời dạy của đức Phật trong đời sống hàng ngày.

Tuy nhiên, tôi hơi bị ray rứt vì mình đã là phật tử nhưng ít khi đến chùa. Thỉnh thoảng gặp quý thầy và được dạy bảo cần phải siêng năng đi chùa hơn, những lời nhắn nhủ đó theo suy nghĩ của tôi dường như là một lời trách móc về một phật tử không thường đi chùa như tôi.

Xin cho tôi một lời khuyên.

Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa. Nguồn: St

Đáp:

Mỗi con người có một hoàn cảnh sống, một cách thức sống không hoàn toàn giống nhau. Bạn thì làm việc này, vào giờ giấc này nhưng có những người khác sẽ đảm trách những công việc khác và vào những giờ khác.

Điều cần yếu, trong xã hội mỗi cá thể có hoàn thành những công việc theo những vị trí được phân công hoặc tự chọn của mình hay không. Cho nên sẽ rất khó bắt buộc một ai phải làm công việc như mình, theo giờ giấc của mình và thậm chí phải giống như mình trong từng tính cách.

Nói như vậy không có nghĩa là vô kỷ luật hay lập dị trong cộng đồng vì điều chúng tôi muốn nói là cuộc sống vốn dĩ được thiết lập trong sự đa dạng, một sự đa dạng trong chỉnh thể thống nhất.

Có lẽ phát xuất từ cơ sở này mà giáo lý của đức Phật không những triển khai một phương pháp mà rất nhiều phương pháp, để tùy theo điều kiện sống của từng người hầu đem đến lợi lạc cho họ.

Việc bạn ít đi chùa vì bận rộn công việc và bạn có nhiều ray rứt về chuyện này. Theo chúng tôi, đó là một suy nghĩ cần thiết nhưng để nó trở thành một mối lo ngại hay ray rứt là một điều không nên có.

Vì lẽ, ta đến chùa, tìm một phút giây thanh thản, học hỏi một vài điều hay từ giáo lý đức Phật và cố gắng áp dụng nó trong hoạt động thường nhật của mình, đó là những điều mà bạn đã làm được. Nói một cách công bằng thì bạn nên hãnh diện về chuyện này hơn là ray rứt về nó! Đâu phải bất cứ ai, hễ đi chùa đều đặn liền trở thành những phật tử thuần thành?

Phật tử thuần thành, tiêu chuẩn cơ bản là phải biết những giáo lý căn bản của đức Phật, điều thứ hai là ở chừng mực nào đó phải thể nghiệm giáo lý ấy trong đời sống thường nhật của mình.

Cả hai điều này bạn đã làm được, hà tất phải lo lắng về vai trò là một người phật tử của mình?

Hơn nữa, trong kinh Tứ Thập Nhị Chương, đức Phật đã dạy rằng: Có những người gần ta nhưng thật sự xa ta vạn dặm, có những kẻ xa ta vạn dặm nhưng thực sự rất gần ta. Sở dĩ được xem là gần hay xa Phật đều căn cứ vào việc có hiểu và thực nghiệm những lời dạy của đức Phật vào đời sống của mình hay không.

Ở đây, điều cần phải thấy rằng nhận thức, năng lực của mỗi con người không phải lúc nào cũng giống lúc nào. Có những lúc ta mạnh mẽ, can đảm, đầy hùng lực nhưng cũng có khi ta rất e dè, sợ sệt, lười nhác.

Một khả năng nếu được thường tập luyện thì khả năng ấy sẽ không bị mai một mà ngày càng được kiện toàn. Dù là bậc thiên tài nhưng nếu không cố công nỗ lực tập luyện thì năng khiếu thiên bẩm ấy cũng sẽ mai một và lu mờ dần theo thời gian.

Chuyện tu học theo phật pháp cũng tương tự như vậy. Nếu như bạn cứ đinh ninh rằng mình hiểu và đã thực hành đúng theo lời dạy của đức Phật rồi nên không nhất thiết phải đến chùa đều đặn thì thực sự đây là một quan niệm cần phải xem lại. Vì như đã nói, dù bạn hiểu phật pháp, nhưng ai có thể kiểm chứng đó là sự hiểu biết đúng, chân chính?

Thứ nữa, cuộc sống thường nhật đâu phải lúc nào cũng bình lặng, suôn sẻ, hấp lực đầy sôi động của nó đối với mỗi chúng ta đâu phải lúc nào cũng bằng zero, trừ phi ta là một bậc Thánh hoặc giả là một người khiếm khuyết về lục căn.

Cho nên, việc thân cận một môi trường trong sạch, thánh thiện qua hội chúng bằng hữu phật tử hoặc quý thầy ở một ngôi chùa cụ thể là một việc đáng làm. Ngay ở môi trường thuần thiện đó, những cảm nhận của ta sẽ sâu sắc hơn, chín chắn hơn, những nỗ lực tu tập của ta dường như luôn có sự hỗ trợ từ bằng hữu, từ những bậc làm công tác trực tiếp hướng dẫn, ta sẽ cảm thấy mạnh mẽ hơn, tự tin hơn và... gần Phật hơn.

Từ đây, có thể thấy việc quan tâm nhắc nhở bạn phải siêng năng đi chùa của quý thầy phát xuất từ sự quan tâm đến việc tu học của một Phật tử, không hẳn là một sự trách cứ như bạn hiểu nhầm.

Và, cũng cần nói thêm rằng, nếu như có điều kiện để hiểu rõ về cuộc sống, việc làm của bạn hơn, thì chúng tôi thiết nghĩ những vị làm công tác hướng dẫn ở môi trường tu học của bạn, sẽ có một phương cách hết sức hiệu quả và hợp lý trong hoàn cảnh riêng của bạn.

Trích: Phật Pháp Bách Vấn, Tác giả: Hiền Ngu – Quảng Tánh