Hồi âm vụ cấp đất sai ở Thôn An Du Đông 2, xã Vĩnh Tân, huyện Vĩnh Linh: Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị tiếp tục hủy 2 quyết định giao đất trái pháp luật

TAND tỉnh tổ chức phiên đối thoại giữa chính quyền và người dân tại xã Vĩnh Tân ngày 14/11/2019, trong vụ kiện hành chính cấp đất sai tại Thôn An Du Đông 2

Theo đó, năm 1995 ông Nguyễn Văn Nam lập gia đình với bà Trần Thị Thắm và ra ở riêng, được bố mẹ ruột là ông Nguyễn Sen và bà Ngô Thị Lự tặng cho một mảnh đất để làm nhà và canh tác tại thửa số 765, tờ bản đồ số 10, có diện tích 1.667 m2 , tại Thôn An Du Đông 2, xã Vĩnh Tân. Thửa đất này có nguồn do Hợp tác xã Vĩnh Tân cấp cho ông Nguyễn Sen và bà Ngô Thị Lự. Từ khi được bố, mẹ tặng cho thửa đất, gia đình ông Nam đã làm nhà ở từ năm 1995 và canh tác ổn định trên thửa đất, không có tranh chấp, có xác nhận của người dân địa phương. Năm 2012, do khả năng tài chính hạn hẹp, gia đình ông Nam chỉ xin làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) đất với diện tích 703 m2 trong tổng số 1.667 m2 ; số diện tích còn lại gia đình ông Nam vẫn tiếp tục canh tác cùng nhiều tài sản khác trên đất.

Tuy nhiên, cuối năm 2018, gia đình ông Nam mới biết diện tích đất còn lại của mình đã được cấp cho 3 hộ dân khác bằng việc chủ sở hữu mới đến yêu cầu gia đình ông thu dọn tài sản trên đất. Cụ thể, vào năm 2017, UBND huyện Vĩnh Linh đã ban hành 3 quyết định giao đất cho 3 hộ dân khác trên thửa đất của hộ ông Nam đang sử dụng bằng các quyết định giao đất gồm: Quyết định số 612/ QĐ-UBND ngày 15/12/2017 giao đất cho gia đình ông Lê Văn Mừng và Phùng Thị Kim Hà với diện tích 510 m2 ; Quyết định 560/QĐ-UBND ngày 27/11/2017 giao đất cho gia đình ông Nguyễn Viết Hoài và Nguyễn Thị Mẫn với diện tích 530 m2 ; Quyết định số 84/QĐ-UBND ngày 23/3/2017 giao đất cho gia đình ông Nguyễn Tuấn và Nguyễn Thị Lệ Huyền với diện tích 498 m2 . Điều đáng nói việc giao đất trong các trường hợp kể trên không có quyết định thu hồi đất, bồi thường tài sản trên đất.

Thấy quyền lợi bị xâm phạm, ông Nam đã có đơn tố cáo gửi UBND huyện Vĩnh Linh. Quá trình giải quyết tố cáo, UBND huyện Vĩnh Linh xác định việc cấp đất chưa đảm bảo quy định pháp luật và đã quyết định thu hồi giấy CNQSD đất đã cấp cho hộ ông Nguyễn Tuấn và bà Nguyễn Thị Lệ Huyền nhưng không thu hồi đất, đồng thời không xem xét đối với hai trường hợp còn lại. Không đồng ý với kết quả giải quyết tố cáo, gia đình ông Nam tiến hành khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh.

Ngày 27/11/2019, TAND tỉnh mở phiên tòa xét xử vụ kiện hành chính về cấp đất ở Thôn An Du Đông 2, xã Vĩnh Tân, huyện Vĩnh Linh. Tại phiên tòa cho thấy, quá trình thụ lí vụ án, TAND tỉnh đã tiến hành thẩm định tại chỗ đối với thửa đất, xác minh nhiều tài liệu, đồng thời tổ chức phiên đối thoại tại trụ sở UBND xã Vĩnh Tân có sự tham gia của nhiều người dân địa phương và đã thu thập được nhiều chứng cứ quan trọng để giải quyết vụ án một cách khách quan, đúng pháp luật. Cụ thể, ông Nguyễn Thế Tiễn (nguyên đội trưởng Đội sản xuất 6) có ghi chép vào sổ theo dõi diện tích canh tác và nghĩa vụ nộp sản lượng của các xã viên, trong đó thể hiện thời điểm tháng 2/1988, hộ ông Nguyễn Sen (bố ông Nam) có 5 thửa đất màu liền kề nhau với tổng diện tích 2.756 m2 trong đó có chuyển nhượng cho một người khác 1 thửa 500 m2 còn lại 2.256 m2 . Sau đó, ông Nguyễn Sen cho ông Nam canh tác trên diện tích đất này từ năm 1995 cho đến nay, phần diện tích này chính là phần diện tích được Tòa án tiến hành xem xét thẩm định tại chỗ. Các hộ dân địa phương gồm Lê Thị Lý, Nguyễn Văn Thắng, Nguyễn Văn Quý, Nguyễn Viết Minh đều khẳng định năm 1995, ông Nam làm nhà trên diện tích đất mà Tòa án tiến hành xem xét thẩm định; phần diện tích này được ông Nam sử dụng ổn định từ năm 1995 cho đến nay, ổn định và không có tranh chấp.

Về phía người đại diện theo ủy quyền của hộ ông Nguyễn Viết Hoài và bà Nguyễn Thị Mẫn (một trong những hộ được cấp đất) là ông Nguyễn Viết Lập thừa nhận, năm 1995, ông Nam làm nhà và sử dụng trên diện tích đất này. Khi được UBND huyện Vĩnh Linh giao đất cho ông Nguyễn Viết Hoài và bà Nguyễn Thị Mẫn thì trên đất vẫn còn một số cây lâu năm như mít, bơ. Một thời sau thì ông Nam tự giải tỏa. Từ đó, khẳng định các thửa đất được cấp cho 3 hộ kể trên có nguồn gốc là đất của ông Nguyễn Sen sử dụng từ năm 1980 và được ông Nguyễn Văn Nam và bà Trần Thị Thắm sử dụng ổn định từ năm 1995 cho đến nay.

Bên cạnh đó, Sổ mục kê năm 2004 của UBND xã Vĩnh Tân thể hiện thửa đất kể trên là đất màu nhưng do UBND xã quản lí. Tuy nhiên, thửa đất này gia đình ông Nam sử dụng trước năm 2001 nhưng quy chủ là đất do UBND xã quản lí vào năm 2004 là không đúng với thực tế sử dụng đất. Do đó, việc lập Sổ mục kê của xã Vĩnh Tân liên quan đến đến thửa đất kể trên là chưa thực hiện đúng theo quy định tại Thông tư số 1990/2001/TTTCĐC ngày 30/11/2001 của Tổng cục Địa chính.

Căn cứ vào Điều 53, Luật Đất đai năm 2013 về giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng cho người khác: “Việc nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng cho người khác chỉ được thực hiện sau khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất theo quy định của luật này và phải thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật đối với trường hợp phải giải phóng mặt bằng”, hội đồng xét xử đã chấp nhận đơn khởi kiện của ông Nguyễn Văn Nam và tuyên hủy 2 quyết định cấp đất và 2 giấy CNQSD đất đã cấp cho 2 hộ gồm Nguyễn Viết Hoài và Nguyễn Thị Mẫn; hộ Lê Văn Mừng và Phùng Thị Kim Hà.

Theo ông Nguyễn Văn Nam, sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, gia đình ông sẽ tiến hành làm các thủ tục để được cấp giấy CNQSD đất đối với phần diện tích chưa được cấp giấy và đã từng bị chính quyền cấp cho người khác nay cơ quan Tòa án đã tuyên hủy.

Lê Minh