Hồi chuông cảnh báo kinh tế Trung Quốc khi thực hiện chính sách 'zero – Covid'

Các chính sách “Zero – Covid” khắc nghiệt của Bắc Kinh, cùng với những bất ổn chính trị toàn cầu, khi giá cả hàng hóa gia tăng làm dấy lên quan ngại về khả năng đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 5,5% trong năm nay của Trung Quốc.

Việc phong tỏa cực kỳ nghiêm ngặt của Thượng Hải đang đè nặng lên nền kinh tế và chuỗi cung ứng toàn cầu. Ảnh: Aly Song/ Reuters.

Triển vọng tiếp tục nới lỏng tiền tệ vào thời điểm mà các ngân hàng trung ương toàn cầu tăng lãi suất có thể đẩy nhanh dòng tiền chảy ra và làm suy yếu hơn nữa đồng nhân dân tệ. Nỗ lực bảo vệ đồng nhân dân tệ của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) cũng đang giảm dần.

Covid-19 “giáng” những đòn nặng nề lên Trung Quốc

Khoảng hơn một tuần sau khi gây chú ý với tình hình toàn cầu "phức tạp và đang diễn biến" và dịch COVID-19 bùng phát tại quê nhà. Vị quan chức của Trung Quốc cho biết hôm thứ Hai tại một hội nghị chuyên đề ở tỉnh Giang Tây: "Chúng ta cần hết sức cảnh giác trước những thay đổi bất ngờ trong tình hình quốc tế và trong nước, và áp lực kinh tế đi xuống ngày càng gia tăng".

Khi các hạn chế và rủi ro đại dịch bùng phát mạnh mẽ của Trung Quốc cũng như cuộc chiến Ukraine đè nặng lên sự phát triển kinh tế cũng như toàn ngành, nước này ngày càng tỏ ra lo lắng về triển vọng và vị thế của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Triển vọng không chắc chắn làm dấy lên nghi ngờ về khả năng đạt được mục tiêu tăng trưởng ngay cả khi truyền thông nhà nước khẳng định mục tiêu đầy tham vọng vẫn còn trong tầm tay, làm tăng thêm rủi ro kinh tế toàn cầu, trong đó có chiến tranh ở châu Âu, giá năng lượng tăng vọt, và sắp tới là Hoa Kỳ sẽ tăng lãi suất.

Điều đó cũng đặt ra các vấn đề về việc các chính trị gia sẵn sàng thực hiện những bước tiến ra sao giữa bất kể tác động kinh tế - để hoàn thành các mục tiêu cao của Bắc Kinh.

Theo Carsten Holz, một chuyên gia kinh tế Trung Quốc đồng thời là giáo sư tại Đại học Khoa học Hồng Kông, nếu không thể ngăn chặn Covid-19 một cách nhanh chóng thì chiến lược không khoan nhượng với đại dịch của Bắc Kinh hoặc mục tiêu tăng trưởng sẽ phải bị từ bỏ.

Ông Holz chia sẻ thêm: “Con đường cũ tài chính do nhà nước chỉ đạo sang đầu tư hoặc sản lượng do nhà nước chỉ đạo trở nên không hiệu quả khi đối mặt với việc phong tỏa”. "Một khu vực nông thôn không dỡ bỏ lệnh phòng chống dịch bệnh phần nào không thể cứu được tốc độ tăng trưởng GDP thực tế: nông nghiệp chỉ chiếm 8% GDP."

Ông Holz nói thêm: “Toàn ngành du lịch và khách sạn, cũng như ngành công nghiệp, lĩnh vực đóng góp lớn nhất trong GDP, sẽ rất khó khăn nếu có sự cố ngừng hoạt động hiện tại.

Theo một báo cáo gần đây của công ty nghiên cứu đầu tư toàn cầu Gavekal, tất cả trừ 13 trong số 100 thành phố hàng đầu của Trung Quốc tính theo GDP đều phải chịu một số mức độ hạn chế kinh tế, với sức mạnh của những biện pháp kiểm soát dịch bệnh ngày càng tịnh tiến.

Tại Thượng Hải, một cuộc cấm vận nghiêm ngặt đã khiến Tesla và đối tác sản xuất ô tô Nio phải tạm dừng sản xuất và hoãn các chuyến hàng tại cảng của thành phố - cảng lớn nhất thế giới, đồng thời gây ra những cuộc biểu tình hiếm hoi về tình trạng bất ổn xã hội giữa 26 triệu công dân của thủ phủ kinh tế này.

Vào tháng 3, các nhà máy của Trung Quốc đã ghi nhận hoạt động sản xuất giảm với tốc độ nhanh nhất trong hai năm, trong khi doanh số bán xe giảm gần 12% so với cùng kỳ năm ngoái.

"Sự sống người dân Trung Quốc là trên hết”

Bất chấp chi phí gia tăng, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã liên tục loại trừ bất kỳ sự thay đổi nào khỏi chiến dịch kiểm soát Covid, nhấn mạnh trong tuần này rằng đất nước nên "kiên trì bảo vệ sức khỏe cho mọi người dân vì người dân Trung Quốc chính là báu vật quốc gia”.

Đối mặt với triển vọng kinh tế đang suy yếu, Bắc Kinh ám chỉ việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chính sách hỗ trợ tăng trưởng như cắt giảm và hoàn thuế, cũng như bán trái phiếu chuyên dùng (SPB) để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng.

Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc hôm thứ Hai (11/4) cho biết họ sẽ yêu cầu các nhà đầu tư dài hạn và các cổ đông chủ chốt mua cổ phiếu để giúp ổn định thị trường chứng khoán đang xuống dốc của nước này, vốn đã chứng kiến dòng tiền ra nước ngoài 11,2 tỷ USD trái phiếu và 6,3 tỷ USD cổ phiếu trong tháng Ba.

Nhiều nhà kinh tế dự đoán rằng các biện pháp quyết liệt bổ sung, chẳng hạn như giảm lãi suất và nới lỏng luật cho vay, sẽ được thực hiện trong thời gian tới.

Joe Mazur, một chuyên gia chính trị và tài chính tại Trivium Chinacho hay: “Cho đến nay, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã khá cẩn thận về các biện pháp kích thích tăng trưởng kinh tế. "Tuy nhiên, nếu mọi thứ tiếp tục như hiện tại, Bắc Kinh có thể không còn lựa chọn nào khác ngoài việc sử dụng vở kịch kích thích cơ sở hạ tầng để tăng GDP".

Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế vẫn nghi ngờ rằng bất cứ thứ gì trong hộp công cụ của Bắc Kinh sẽ đủ để ngăn chặn sự suy giảm đáng kể của GDP.

Morgan Stanley đã cắt giảm dự đoán tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc trong năm nay xuống còn 4,6%, giảm so với ngưỡng 5,1% trước đó.

Tommy Wu, nhà kinh tế hàng đầu tại Oxford Economics ở Hong Kong, cho biết: “Kích thích chính sách sẽ không hiệu quả chừng nào tính di động bị hạn chế trên diện rộng”.

Chính phủ nước này sẽ cần giảm bớt sự tập trung vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế và thực tế về việc những khó khăn trong nước và chính sách về bảo vệ khí hậu toàn cầu sẽ ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế Trung Quốc trong năm nay.

Nếu giới lãnh đạo của Trung Quốc không thể thay đổi các mục tiêu kinh tế của mình, đặc biệt là trong một năm đầy tính chính trị như vậy, thì nước này có thể cố gắng thay đổi tình thế cục diện.

Tính toán khả dĩ nhất của Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ là câu trả lời đơn giản nhất cho câu hỏi hóc búa là đổ lỗi cho COVID-19 vì không đạt được mục tiêu tăng trưởng, giữ tỷ lệ tử vong ở mức thấp do các cuộc phong tỏa kéo dài và đảm bảo nhiệm kỳ bí thư của ông vào ngày 20 đại hội đảng.

Ông Holz cho biết thêm: “Tốc độ tăng trưởng thực tế của PRC vào năm 2022 có thể là 0% hoặc có thể là âm”.

Lê Na (Theo Al Jazeera)