Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc

Chia sẻ đánh giá tích cực về những phát triển đầy ý nghĩa trong ba thập niên qua, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị khẳng định lại cam kết cao của cả hai bên coi trọng và cùng nỗ lực thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc ngày càng phát triển, trên cơ sở cùng có lợi, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.

Hội nghị ghi nhận, thông qua trao đổi, tiếp xúc tích cực ở các cấp và phối hợp hiệu quả tại các cơ chế đối thoại và hợp tác khu vực do ASEAN chủ trì, tin cậy chính trị được củng cố, quan hệ láng giềng hữu nghị được vun đắp. Hợp tác kinh tế chứng kiến những tiến triển hết sức năng động. Kim ngạch thương mại hai chiều trong 30 năm tăng tới 80 lần, đưa Trung Quốc và ASEAN trở thành đối tác thương mại số 1 của nhau. Trải rộng trên các lĩnh vực từ đầu tư, kết nối, phát triển kinh tế số, đổi mới sáng tạo… đến trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân, hợp tác phát triển, ứng phó các thách thức xuyên quốc gia, hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc đều chứng kiến những kết quả rất đáng khích lệ.

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nhận định quan hệ Đối tác ASEAN-Trung Quốc là một trong những mối quan hệ đối tác năng động, thực chất và hiệu quả nhất của ASEAN. ASEAN đánh giá cao hợp tác kịp thời, hiệu quả của Trung Quốc trong các giai đoạn khó khăn, thử thách, nhất là trong ứng phó đại dịch Covid-19. Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nhấn mạnh, ASEAN luôn là ưu tiên cao trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc. Trung Quốc nhất quán coi trọng quan hệ láng giềng hữu nghị và hợp tác cùng có lợi với ASEAN, mong muốn đưa quan hệ Đối tác chiến lược với ASEAN lên tầm cao mới, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Trung Quốc chia sẻ nhiều định hướng phát triển quan trọng cho quan hệ hai bên, trong đó nhất trí dành ưu tiên cao đẩy mạnh hợp tác kiểm soát dịch Covid-19, thúc đẩy phục hồi. Trung Quốc khẳng định tiếp tục đẩy mạnh cung cấp vắc-xin cho các nước ASEAN, hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực nghiên cứu, phát triển, sản xuất và phân phối vắc-xin. Trung Quốc đồng thời sẽ tích cực hợp tác với ASEAN thúc đẩy phục hồi thông qua triển khai Khung phục hồi tổng thể ASEAN, thuận lợi hóa thương mại-đầu tư, tận dụng hiệu quả Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA), sớm đưa Hiệp định RCEP có hiệu lực. Hai bên sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác phát triển bền vững theo tinh thần chủ đề hợp tác năm 2021 giữa ASEAN và Trung Quốc.

Để thiết thực kỷ niệm 30 năm quan hệ đối tác, ASEAN và Trung Quốc nhất trí phối hợp chặt chẽ triển khai hiệu quả các hoạt động kỷ niệm giữa hai bên, chuẩn bị các kết quả tốt nhất cho Hội nghị cấp cao kỷ niệm ASEAN - Trung Quốc vào cuối năm 2021.

Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, Hội nghị khẳng định duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực, trong đó có Biển Đông, là quan tâm và lợi ích chung của cả ASEAN và Trung Quốc. Các Bộ trưởng hoan nghênh Hội nghị quan chức cấp cao ASEAN - Trung Quốc về triển khai Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) lần thứ 19 diễn ra ngay trước thềm Hội nghị Bộ trưởng. Các Bộ trưởng cam kết tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), nối lại tiến trình đàm phán xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).

Về tình hình Mi-an-ma, Trung Quốc hoan nghênh kết quả Hội nghị các Nhà lãnh đạo ASEAN ngày 24-4-2021, ủng hộ vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Mi-an-ma tìm giải pháp ổn định tình hình.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định, những thành quả đạt được trong 30 năm qua là minh chứng cho quan hệ đối tác bền vững, tin cậy và cùng có lợi giữa ASEAN và Trung Quốc. Bộ trưởng nhấn mạnh, Việt Nam sẽ tích cực cùng các nước ASEAN và Trung Quốc tăng cường đối thoại chính trị, nâng cao hiểu biết, tin cậy và tôn trọng lẫn nhau, đẩy mạnh hợp tác toàn diện, đưa quan hệ hai bên trở thành hình mẫu của quan hệ đối tác ổn định và bền vững giữa các nước láng giềng. Việt Nam đề cao tầm quan trọng của nỗ lực giữa ASEAN và Trung Quốc duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định, thượng tôn pháp luật ở khu vực, thông qua hành động có trách nhiệm và hợp tác thiện chí, kiềm chế, giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp, khác biệt. Việt Nam tiếp tục cùng các nước SEAN và Trung Quốc triển khai đầy đủ, hiệu quả DOC và xây dựng COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS. Bộ trưởng chia sẻ, cùng là thành viên trong Cộng đồng ASEAN, các nước ASEAN sẽ tiếp tục hỗ trợ Mi-an-ma tìm ra giải pháp lâu dài để ổn định tình hình, bảo đảm an toàn và bình ổn cuộc sống người dân; mong muốn Trung Quốc tích cực ủng hộ nỗ lực này của ASEAN.

* Trước đó, tối 6-6, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã gặp song phương với Bộ trưởng Ngoại giao nước CHDCND Lào Xạ-lởm-xay Côm-mạ-xít. Hai bộ trưởng nhất trí phối hợp thúc đẩy tiếp xúc, trao đổi cấp cao và các cấp, tiếp tục phát huy các cơ chế hợp tác song phương, không ngừng nâng cao hiệu quả hợp tác về quốc phòng, an ninh, thương mại và đầu tư…

Hai bên thảo luận các chương trình hợp tác quan trọng, nhất là các dự án kết nối giao thông nhằm tận dụng hiệu quả Cảng quốc tế Lào - Việt (Vũng Áng); nhất trí tăng cường phối hợp quản lý biên giới nhằm ngăn chặn xuất nhập cảnh bất hợp pháp, bảo đảm duy trì giao thương biên mậu, sớm triển khai tổng kết mô hình kiểm tra "Một cửa, một lần dừng" tại cặp cửa khẩu Lao Bảo - Đen-xa-vẳn. Hai bên cũng nhất trí tăng cường sự phối hợp, ủng hộ lẫn nhau của hai nước tại các diễn đàn quốc tế, khu vực và tiểu vùng, cùng các quốc gia thành viên khác giữ vững đoàn kết và củng cố vai trò trung tâm của ASEAN để ứng phó hiệu quả với các thách thức chung...

* Ngày 7-6, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gặp song phương với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Vương quốc Cam-pu-chia Pờ-rạ Xô-khôn. Hai bên bày tỏ hài lòng quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia duy trì đà phát triển tích cực; nhất trí tăng cường phối hợp quản lý biên giới, ngăn chặn xuất nhập cảnh bất hợp pháp, đồng thời tạo thuận lợi cho trao đổi thương mại biên giới. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cảm ơn và đề nghị Cam-pu-chia tiếp tục quan tâm giải quyết vấn đề địa vị pháp lý cho người gốc Việt tại Cam-pu-chia, có lộ trình hợp lý, bảo đảm quyền lợi và an sinh của người gốc Việt. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Pờ-rạ Xô-khôn khẳng định, Chính phủ Cam-pu-chia tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên, doanh nghiệp Việt Nam và người gốc Việt tại Cam-pu-chia. Hai bên nhất trí tăng cường phối hợp tại các diễn đàn đa phương, cùng các nước thành viên giữ vững đoàn kết và củng cố vai trò trung tâm của ASEAN...

* Trong khuôn khổ Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc, ngày 7-6 diễn ra Hội nghị quan chức cấp cao ASEAN - Trung Quốc về thực hiện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) lần thứ 19. Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng dẫn đầu đoàn Việt Nam dự hội nghị.

Hội nghị ghi nhận, ASEAN và Trung Quốc nỗ lực triển khai hợp tác trong khuôn khổ thực hiện DOC. Các nước bày tỏ quan ngại về diễn biến phức tạp của tình hình Biển Đông, trong đó có các hoạt động đơn phương đi ngược luật pháp quốc tế, gây xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng, không có lợi cho tiến trình hợp tác thực hiện DOC và đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Các nước tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, tôn trọng tự do, an ninh và an toàn hàng hải và hàng không, giải quyết một cách hòa bình tranh chấp ở Biển Đông phù hợp các quy định của luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). ASEAN và Trung Quốc khẳng định cam kết tiếp tục thực hiện nghiêm túc, thiện chí, đầy đủ và hiệu quả DOC; nhất trí thúc đẩy đàm phán và khẳng định mong muốn đạt được COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS.