HỘI THẢO LẤY Ý KIẾN DỰ THẢO LUẬT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA LUẬT HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA QUỐC HỘI VÀ HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương chủ trì Hội thảo

Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm - Trưởng Ban soạn thảo dự án Luật; Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Cao Thị Xuân - Phó trưởng Ban Thường trực Ban soạn thảo dự án Luật đồng chủ trì Hội thảo.

Cùng dự có Thường trực Hội đồng Dân tộc, thành viên Ban Chỉ đạo, Tổ Biên tập; đại diện Thường trực các Ủy ban của Quốc hội, các Ban, Viện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội; đại diện một số cơ quan nghiên cứu, cơ sở đào tạo, một số chuyên gia, nhà khoa học; Lãnh đạo, chuyên viên Vụ Dân tộc, Văn phòng Quốc hội.

Hội thảo là diễn đàn quan trọng trong quy trình lấy ý kiến đối với dự án Luật

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm - Trưởng Ban soạn thảo dự án Luật cho biết, căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Nghị quyết số 1067 ngày 14/6/2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thành lập Ban soạn thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân và Kế hoạch soạn thảo, trình dự án Luật, hôm nay, Ban soạn thảo tổ chức Hội thảo tham vấn ý kiến phục vụ xây dựng dự án Luật.

Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm - Trưởng Ban soạn thảo dự án Luật

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm nêu rõ, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015, sau gần 08 năm được tổ chức thi hành, đã là cơ sở pháp lý quan trọng, toàn diện cho việc thực hiện các hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân; làm rõ tính chất, vị trí pháp lý, trình tự, thủ tục, góp phần đổi mới căn bản chất lượng hoạt động giám sát của các cơ quan dân cử trên nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.

Trước yêu cầu thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp, bảo đảm tính toàn diện, cụ thể của Luật Hoạt động giám sát và nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát, Hội đồng Dân tộc đã được giao và chủ trì, giúp Ủy ban Thường vụ Quốc hội xây dựng Hồ sơ lập đề nghị sửa đổi, bổ sung Luật Hoạt động giám sát, và đã được Quốc hội xem xét, thông qua trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh tại Kỳ họp thứ 7 vừa qua.

“Trong chưa đến 01 tháng kể từ ngày đề nghị được thông qua, Hội đồng Dân tộc - là cơ quan được phân công chủ trì giúp Ủy ban Thường vụ Quốc hội soạn thảo dự án Luật - đã chủ động tham mưu, trình UBTVQH thành lập Ban Soạn thảo, Tổ biên tập; xây dựng và tổ chức triển khai Kế hoạch xây dựng Luật, họp Ban Soạn thảo; hoàn thiện bước đầu dự thảo Tờ trình, dự thảo Luật và các tài liệu có liên quan; đã xin ý kiến chủ trương của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, gửi lấy ý kiến các cơ quan, địa phương và đăng tải lấy ý kiến trên Cổng Thông tin điện tử Quốc hội theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật”, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm cho biết.

Nhấn mạnh đây là hội thảo đầu tiên trong chuỗi 04 hội thảo dự kiến được tổ chức từ nay đến đầu tháng 8, kết hợp với các cuộc khảo sát trên địa bàn một số địa phương, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm khẳng định, đây là các diễn đàn rất quan trọng trong quy trình lấy ý kiến đối với dự án Luật để Ban soạn thảo, Tổ biên tập, cũng như các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các địa phương, chuyên gia, nhà khoa học trao đổi, thảo luận đối với các vấn đề liên quan trong hồ sơ dự án Luật, củng cố thêm các cơ sở lý luận, thực tiễn vững chắc và hoàn thiện nội dung, kỹ thuật lập pháp của dự thảo Luật.

5 nội dung chính cần tập trung thảo luận

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm đề nghị các đại biểu tham luận, thảo luận thẳng thắn, trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các vấn đề sau:

Một là, đề nghị các đại biểu thảo luận, cho ý kiến về kết quả thể chế quan điểm, chỉ đạo của Đảng về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát trong dự thảo Luật hiện nay.

Các đại biểu tham dự Hội thảo

Trưởng Ban soạn thảo dự án Luật cho biết, Nghị quyết số 27 năm 2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, Kết luận số 19 năm 2021 của Bộ Chính trị về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV cùng các chương trình, Kết luận của Đảng đoàn Quốc hội đã đặt ra khá nhiều chủ trương, quan điểm, nhiệm vụ của lần sửa đổi này nhằm đổi mới công tác giám sát, đảm bảo đây là khâu trọng tâm, then chốt để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội.

Trên cơ sở tổng kết thi hành luật, xây dựng, đánh giá tác động các chính sách hết sức kỹ lưỡng trong giai đoạn lập đề nghị, đến nay, nhiều nội dung thể chế hóa, cụ thể hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng đã được đưa vào dự thảo Luật. Tuy nhiên, Trưởng Ban soạn thảo dự án Luật đề nghị cần đánh giá, làm rõ thêm tính toàn diện, đầy đủ, hợp lý, thực chất, đáp ứng yêu cầu đề ra của các quy định liên quan trong dự thảo.

Hai là, đề nghị các đại biểu xem xét việc thể hiện của dự thảo Luật cho đến nay đã bám sát 05 chính sách của đề nghị xây dựng Luật, các định hướng, nguyên tắc, yêu cầu khi xây dựng dự án luật này hay chưa? Đây cũng là vấn đề rất quan trọng. Mặc dù, trong quá trình soạn thảo, quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cho phép phát sinh những chính sách mới, nhưng đi cùng là các quy trình về tổng kết thi hành các quy định liên quan, đánh giá tác động của chính sách mới. Do đó, theo Ban soạn thảo, cần nghiên cứu kỹ lưỡng nội dung các quy định sửa đổi, bổ sung theo đúng phạm vi các chính sách đã được thông qua.

Toàn cảnh Hội thảo

Ba là, đề nghị các đại biểu đánh giá về tính hợp hiến và sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật của dự thảo Luật. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm cho biết, qua quá trình lập đề nghị xây dựng Luật, có thể thấy dự án Luật này có mối quan hệ chặt chẽ, chi phối nhiều vấn đề tại một số Luật và các văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật, nhất là đối với Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (Luật Tổ chức Quốc hội cũng đang trong quá trình rà soát bước đầu để đề xuất sửa đổi, bổ sung). Do đó, yêu cầu về bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật của nội dung dự thảo Luật cần đặc biệt chú trọng.

Bốn là, dự thảo Luật hiện nay bổ sung nguyên tắc mới trong hoạt động giám sát để thể chế hóa chủ trương của Đảng, đó là nguyên tắc “Bảo đảm cung cấp thông tin thực tiễn cho hoạt động xây dựng pháp luật, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, của địa phương” (quy định tại khoản 2a Điều 3 dự thảo Luật).

Trưởng Ban soạn thảo dự án Luật nhận thấy, qua lấy ý kiến chủ trương của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và bước đầu lấy ý kiến các cơ quan thì vẫn còn ý kiến khác nhau về cách thể hiện nguyên tắc này trong dự thảo Luật: Đa số ý kiến cho rằng, bên cạnh việc quy định nguyên tắc chung, cần quy định tại các điều luật cụ thể có liên quan trong Luật để bảo đảm thi hành nguyên tắc trên thực tế; có ý kiến cho rằng chỉ bổ sung quy định nguyên tắc để đảm bảo tính linh hoạt của hoạt động giám sát. Do đó, đề nghị các đại biểu quan tâm, cho ý kiến về nội dung này.

Bên cạnh đó, các quy định về chất vấn việc thực hiện các nghị quyết về chất vấn, giám sát chuyên đề và các vấn đề đã hứa cũng là vấn đề cần được quan tâm, nghiên cứu. Các quy định như dự thảo Luật hiện nay đã đáp ứng yêu cầu nâng cao hiệu quả, thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, kết luận, kiến nghị, yêu cầu giám sát hay chưa, cần sửa đổi, bổ sung những nội dung gì hay không?

Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Cao Thị Xuân - Phó trưởng Ban Thường trực Ban soạn thảo dự án Luật

Năm là, các quy định về thẩm quyền, trách nhiệm; phương thức, trình tự, thủ tục, thời gian, thời hạn thực hiện trong hoạt động giám sát của HĐND, cơ quan của HĐND, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND cần tiếp tục được thảo luận, làm rõ hơn nữa. Cho rằng đây là những quy định trong dự thảo Luật có thể nói là còn “vơi” cả về lý luận và thực tiễn, Trưởng Ban soạn thảo dự án Luật mong muốn lắng nghe các ý kiến sâu sắc, những đề xuất sửa đổi cụ thể của đại diện địa phương, các chuyên gia trong vấn đề này để khắc phục, giải quyết được những khó khăn, vướng mắc về mặt pháp lý đã và đang gặp phải trong hoạt động giám sát của địa phương, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả và đổi mới hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân.

Tiếp theo chương trình, các đại biểu nghe Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Cao Thị Xuân - Phó trưởng Ban Thường trực Ban soạn thảo dự án Luật trình bày báo cáo tóm tắt những nội dung cơ bản về Hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.

Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ tiếp tục cập nhật thông tin Hội thảo./.

Bích Ngọc - Ngọc Thúy - Nghĩa Đức