Hơn 1.000 ha lúa Đông Xuân ở Đồng Tháp bị muỗi hành tấn công
Tỉnh Đồng Tháp hiện có hơn 1.000 ha lúa Đông Xuân bị nhiễm muỗi hành; trong đó, nhiễm nặng 10 ha, nhiễm trung bình 200 ha còn lại nhiễm nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh - làm đòng.
Nông dân kiểm tra lúa bị muỗi hành gây hại. Ảnh minh họa: Lê Sen/TTXVN
Tỉnh Đồng Tháp xuống giống vụ lúa Đông Xuân 2025 với diện tích hơn 187 ngàn ha, diện tích thu hoạch hơn 70 ngàn ha, có hơn 6.000 ha lúa bị nhiễm sâu bệnh, nhiều nhất là bệnh muỗi hành, hiện nay tỉnh có hơn 1.000 ha lúa Đông Xuân bị nhiễm muỗi hành; trong đó, nhiễm nặng 10 ha, nhiễm trung bình 200 ha còn lại nhiễm nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh - làm đòng với tỷ lệ từ 10 - 20%, đây là loại bệnh khó trị. Diện tích nhiễm muỗi hành giảm năng suất từ 20-30%, có nơi giảm còn 50%.
Theo ông Huỳnh Thanh Hiền ở xã Tân Phú, huyện Thanh Bình cho biết, hiện nay, nhiều cánh đồng ở xã Tân Phú và tiếp cận là xã Tân Mỹ bị nhiễm muỗi hành với diện tích hàng chục ha lúa Đông Xuân 2024-2025, các giống lúa IR 50404, OM 18, Đài thơm 8… đều bị nhiễm muỗi hành, xuất hiện vào thời gian lúa đang phát triển hơn 1 tháng tuổi.
Theo ông Hiền theo dõi, cơ chế muỗi hành chỉ gây hại từ giai đoạn mạ đến cuối đẻ nhánh, trước khi có đòng. Sâu non muỗi hành di chuyển lên phần giữa của bẹ và thân lúa, rồi xâm nhập vào đỉnh sinh trưởng.
Tại đây sâu cắn phá, gây hại và thải ra chất độc làm gốc bẹ lúa phồng to, bên trong rỗng. Sau đó đọt lúa phát triển bất thường thành ống như: lá hành có màu trắng nhạt, rộng khoảng 1cm, dài 10 - 30cm, đầu ống hành được bịt kín do mô lá tạo thành. Bệnh muỗi hành ở địa phương ông hiện nay chỉ có thể ngừa, không thể trị bệnh vì chưa có thuốc đặc trị.
Theo cơ quan chức năng, bệnh muỗi hành có tên khoa học là Orselia oryzae, bộ Diptera, họ Cecidomyiidae, gây hại tại nhiều nước trồng lúa ở châu Á, gây thất thoát năng suất cho cây trồng có thể đến 50%. Khi nhiễm muỗi hành tép lúa bị hại không cho bông nhưng lúa có thể mọc chồi mới để bù lại. Triệu chứng lúa do muỗi hành gây hại giống như lúa bị hạn.
Hiện nay, nhiều bà con nông dân trong tỉnh Đồng Tháp thực hiện theo chỉ dẫn của ngành nông nghiệp, có một số biện pháp phòng nhiễm muỗi hành bằng việc thực hiện công việc vệ sinh đồng ruộng bằng cách loại bỏ cỏ dại và cỏ bờ một cách triệt để. Sử dụng bẫy đèn để theo dõi sự xuất hiện của muỗi hành và thực hiện biện pháp phòng trừ đúng lúc, tức là phun thuốc ngay khi muỗi xuất hiện đầy đủ.
Trong quá trình canh tác, hạn chế việc sạ và cấy cây quá dày. Đặc biệt là không nên bón thừa đạm trong giai đoạn đẻ nhánh của cây lúa. Bảo vệ thiên địch tự nhiên như: ong ký sinh và tránh sử dụng thuốc trừ sâu quá sớm, để duy trì môi trường cho các loài này phát triển và làm nhiệm vụ kiểm soát muỗi hành.Thường xuyên thăm đồng để kiểm tra tình hình. Nếu phát hiện có muỗi hành, có thể tháo nước phơi ruộng để hạn chế sự lây lan của chúng.
Ông Huỳnh Tất Đạt, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp cho biết, để giúp lúa sinh trưởng và phát triển tốt, hạn chế thấp nhất sự phát sinh, gây hại của các đối tượng dịch hại,Áp dụng tốt các giải pháp kỹ thuật ngay từ đầu vụ như: 3 giảm 3 tăng, 1phải 5 giảm, bón vùi phân bón theo tỷ lệ 50 - 100% DAP + 50% kali trước khi trục trạc đất lần cuối, quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM), quản lý nước hợp lý, phân hữu cơ... góp phần tiết kiệm chi phí sản xuất, tạo ra sản phẩm an toàn chống sâu bệnh.
