Hơn 150 thảm họa khí hậu 'chưa từng có' xảy ra trên thế giới vào năm 2024

Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) của Liên hợp quốc, 2024 là năm nóng nhất từng được ghi nhận trong lịch sử, đánh dấu mức độ khủng khiếp của cuộc khủng hoảng khí hậu.

Lũ lụt ở khu phố Vila Farrapos của Porto Alegre, Brazil, tháng 5/2024. (Nguồn: The Guardian)

Báo cáo của WMO ghi nhận 151 sự kiện thời tiết cực đoan đạt mức "chưa từng có" vào năm 2024. Những trận nắng nóng dữ dội khiến hàng trăm nghìn người bị sốc nhiệt, với nhiệt độ kỷ lục lên đến 49,9 độ C ở Tây Australia, 49,7 độ C tại Iran và 48,5 độ C tại Mali.

Lượng mưa kỷ lục đã gây ra lũ lụt nghiêm trọng tại Italia, Senegal, Pakistan và Brazil, phá hủy hàng nghìn ngôi nhà và làm gián đoạn sinh hoạt của hàng triệu người. Tổng cộng, hơn 800.000 người đã bị mất nhà cửa, con số cao nhất kể từ năm 2008.

Sự nóng lên toàn cầu đã làm gia tăng cường độ và tần suất của các cơn bão trong năm 2024. Philippines hứng chịu 6 cơn bão liên tiếp trong chưa đầy một tháng. Mỹ đối mặt với cơn bão Helene, cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ vào vùng Big Bend của Florida. Việt Nam cũng chịu thiệt hại nặng nề khi siêu bão Yagi tấn công, ảnh hưởng đến 3,6 triệu người.

Một cửa hàng cơ khí ở trung tâm thành phố Swannanoa, Bắc Carolina, Mỹ, sau gần 3 tháng bị cơn bão Helene tấn công. (Nguồn: The Guardian)

Theo WMO, 10 năm vừa qua là gia đoạn nóng nhất lịch sử, tình hình còn tệ hơn khi lượng khí thải carbon toàn cầu tiếp tục tăng. Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không có hành động quyết liệt, những thảm họa tương tự hoặc tồi tệ hơn sẽ tiếp tục xảy ra.

Các chuyên gia khí hậu đặc biệt lo ngại về những chính sách làm suy yếu nghiên cứu và hành động chống biến đổi khí hậu. Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump bị chỉ trích vì cắt giảm ngân sách khoa học khí hậu, sa thải hơn 1.300 nhân viên của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) và loại bỏ các chương trình nghiên cứu quan trọng.

Giải pháp cấp bách: Đầu tư vào năng lượng tái tạo và cảnh báo sớm

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres, kêu gọi các nhà lãnh đạo hành động ngay lập tức: "Chúng ta có cơ hội tận dụng năng lượng tái tạo sạch và giá rẻ để bảo vệ môi trường và thúc đẩy kinh tế. Các quốc gia cần công bố kế hoạch khí hậu quốc gia mới trong năm nay để tránh những hậu quả thảm khốc hơn".

Siêu bão Yagi đổ bộ vào miền Bắc Việt Nam vào ngày 7/9/2024, gây thiệt hại nặng nề về cả người và tài sản. (Nguồn: EPA)

Giáo sư Celeste Saulo, Tổng thư ký WMO, cũng nhấn mạnh sự cần thiết của các hệ thống cảnh báo sớm. Hiện chỉ có một nửa số quốc gia trên thế giới sở hữu hệ thống này, điều mà bà cho rằng cần phải thay đổi ngay lập tức để giảm thiểu thiệt hại do thiên tai.

Các chuyên gia cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng khí hậu không còn là vấn đề của tương lai mà đang diễn ra ngay lúc này. Tiến sĩ Davide Faranda từ ClimaMeter khẳng định: "Mỗi phần nhỏ của một độ C đều quan trọng. Những quyết định chúng ta đưa ra hôm nay sẽ quyết định mức độ nghiêm trọng của thảm họa khí hậu trong những năm tới".

Giáo sư Stefan Rahmstorf tại Viện Khoa học Khí hậu Potsdam (Đức) cho biết: "Chúng ta có giải pháp, nhưng điều ngăn cản là các chiến dịch thông tin sai lệch và sức ép từ ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch. Chỉ bằng cách nhanh chóng loại bỏ nhiên liệu hóa thạch, chúng ta mới có thể ngăn chặn xu hướng nóng lên và bảo vệ tương lai của hành tinh này".

Xuân Minh