Hơn 2 tỷ cư dân đô thị sẽ đối mặt với mức tăng nhiệt 0,5 độ C

Người dân đi bộ dưới thời tiết nắng nóng ở Thủ đô Tokyo, Nhật Bản. Ảnh minh họa: Kyodo/TTXVN

“Gần như không có cư dân thành thị nào không bị ảnh hưởng, với hàng tỷ người phải hứng chịu nhiệt độ cao hơn, hoặc phải đối mặt với rủi ro lũ lụt và các mối đe dọa khác”, bà Anacláudia Rossbach, Giám đốc Điều hành của Chương trình Định cư con người LHQ (UN-Habitat) cho biết.

Báo cáo cũng nêu bật một khoảng cách tài trợ đáng kể cho các cơ sở hạ tầng đô thị có khả năng phục hồi trước khí hậu. Nhìn chung, các thành phố cần mức đầu tư ước tính từ 4,5 - 5,4 nghìn tỷ USD mỗi năm để xây dựng và duy trì các hệ thống phục hồi khí hậu, nhưng nguồn tài chính hiện tại chỉ ở mức 831 tỷ USD, chỉ bằng một phần nhỏ so với con số cần thiết.

Sự thiếu hụt này khiến các thành phố, đặc biệt là các nhóm dân số dễ bị tổn thương nhất, phải đối mặt với những rủi ro ngày càng gia tăng.

Tác động đến những người dễ bị tổn thương nhất

Trong khi hành động khí hậu tại các thành phố không theo kịp quy mô của những thách thức đang phải đối mặt, những người có nguy cơ cao nhất cũng là những người đang phải đối mặt với tình trạng bất bình đẳng dai dẳng về mặt cấu trúc, Giám đốc Điều hành UN-Habitat nhận định.

“Các khu định cư và khu ổ chuột không chính thức, thường nằm ở những khu vực nhạy cảm về môi trường và thiếu cơ sở hạ tầng bảo vệ, thường phải gánh chịu hậu quả nặng nề của các thảm họa liên quan đến khí hậu hoặc các sự kiện thời tiết cực đoan”, bà Anacláudia Rossbach nhấn mạnh.

Những cộng đồng dễ bị tổn thương này không chỉ dễ bị rủi ro hơn ngay từ đầu, mà còn ít có khả năng nhận được sự hỗ trợ hơn, khi một cú sốc xảy ra. Do đó, việc chuyển đổi nhanh chóng các khu ổ chuột và khu định cư không chính thức, cũng như giải quyết nhu cầu của những vùng dễ bị tổn thương nhất tại các thành phố là ưu tiên hàng đầu.

Những không gian xanh đang thu hẹp

Áp lực của sự tăng trưởng được quản lý kém cũng dẫn đến tình trạng suy giảm không gian xanh ở nhiều khu vực đô thị, với tỷ lệ trung bình tại các khu vực đô thị trên toàn thế giới đã giảm từ 19,5% vào năm 1990, xuống còn 13,9% trong năm 2020.

Tuy nhiên, bất chấp những rào cản phức tạp mà các thành phố phải đối mặt trong bối cảnh tình trạng khẩn cấp về khí hậu ngày càng trầm trọng, báo cáo của LHQ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem các khu vực đô thị không chỉ là một phần của vấn đề, mà còn là một phần của giải pháp.

“Với các khoản đầu tư mạnh mẽ, cùng công tác quy hoạch và thiết kế tốt, các thành phố mang đến những cơ hội to lớn để cắt giảm khí thải nhà kính, thích ứng với các tác động của tình trạng biến đổi khí hậu và hỗ trợ bền vững cho dân số đô thị”, Tổng Thư ký LHQ António Guterres lưu ý trong báo cáo.

Cũng theo người đứng đầu LHQ, hàng trăm thành phố đang “dẫn đầu bằng cách mở rộng những không gian xanh toàn diện, giảm phát thải thông qua quy hoạch và xây dựng thông minh, đồng thời đầu tư vào năng lượng tái tạo để cung cấp năng lượng cho các dịch vụ công cộng, chẳng hạn như các mạng lưới giao thông”.

Qua đó, báo cáo kêu gọi sự tập trung mạnh mẽ hơn vào đô thị để thúc đẩy các cam kết quốc gia đầy tham vọng, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc liên kết hành động khí hậu với các mục tiêu phát triển rộng hơn, chẳng hạn như cải thiện dịch vụ, nâng cấp khu định cư, giảm nghèo và sức khỏe cộng đồng.

LÊ THẢO (Lược dịch từ UN News)